زمینه و هدف

درصد بالایی از کودکان مراجعه‌کننده به دندان‌پزشکی بی‌قرار و مضطرب هستند و عدم همکاری کودکان حین درمان دندان‌پزشکی یک رخداد متداول است [1]. دندان‌پزشکی کودکان در تلاش است تا بتواند پس از درمان دندان‌پزشکی تأثیر مثبتی بر کودکان داشته باشد که برای رسیدن به این هدف، از روش‌های کنترل رفتاری پیشرفته و دارویی استفاده می‌شود [3 ،2]. با افزایش شناخت حقوق کودکان و تقاضای رو به افزایش والدین، دندان‌پزشکان دیگر نمی‌توانند تصور کنند که والدین هرگونه روش کنترل رفتاری را بدون سؤال بپذیرند [4]. این بدان معناست که حتی در صورتی که دندان‌پزشکان معتقد باشند این روش‌ها کاملاً مؤثر است، ممکن است والدین تصمیم بگیرند که هیچ‌یک از این روش‌ها را قبول نکنند [3]. هر چه نگرش والدین نسبت به این روش‌ها مثبت‌تر باشد، استرسی که از سمت والدین به کودک منتقل می‌شود، کمتر است و همکاری والدین با دندان‌پزشک برای استفاده از این روش‌ها افزایش می‌یابد [5]؛ بنابرین به نظر می‌رسد آگاهی‌بخشی به والدین در مورد این روش‌های کنترل رفتاری کودکان ضروری باشد. هدف از آگاهی‌بخشی، شناساندن روش‌های کنترل رفتاری کودکان به والدین است که ممکن است پذیرش و رضایت آن‌ها را نسبت به روش‌های کنترل رفتاری افزایش داده و اضطراب آن‌ها را برای استفاده از چنین روش‌هایی کاهش دهد [3]. روش‌های مختلفی برای ارائه این اطلاعات به والدین وجود دارد که شامل آگاهی‌بخشی به صورت شفاهی، کتبی و نمایش فیلم است [3]. در حیطه پزشکی، مطالعات متعددی در مورد تأثیر روش‌های آگاهی‌بخشی بر میزان اضطراب و پذیرش بیماران در زمینه کولونوسکوپی، پرتودرمانی، کاتتریزاسیون قلب و روماتولوژی انجام شده است [6]. 

اخیراً در دندان‌پزشکی کودکان نیز میزان پذیرش روش‌های کنترل رفتاری از سوی والدین و همچنین روش‌های آگاهی‌بخشی والدین در مورد این روش‌ها به‌خصوص روش‌های تهاجمی و دارویی، توجه محققان را به خود جلب کرده است [3]. نشان داده شده است که میزان پذیرش روش‌های کنترل رفتاری در والدین با میزان درآمد و سطح تحصیلات پایین یا بدون تحصیلات، بیشتر است [7]. در مطالعه‌ای نشان داده شد که آگاهی‌بخشی به صورت شفاهی بیشترین میزان رضایت را به همراه داشته است [8]؛ اما در مطالعه‌ای دیگر تفاوتی بین روش‌های مختلف ارائه اطلاعات به والدین مشاهده نشد [9]. واکاوی علل عدم پذیرش روش‌های مختلف کنترل رفتاری توسط والدین -موضوعی که در مطالعات مشابه بررسی نشده است- می‌تواند در کاهش نگرانی‌ها و تصورات اشتباه والدین در مورد روش‌های کنترل رفتاری مؤثر باشد و با به‌کارگیری تکنیک‌های کنترل رفتاری مؤثر مورد پذیرش والدین، زمینه را برای درمان دندان‌پزشکی باکیفیت‌تر و راحت‌تر کودک فراهم کند؛  بنابرین با توجه به اهمیت تعیین روش مورد استفاده در آگاهی‌بخشی والدین و با توجه به تناقضات موجود در نتایج مطالعات مشابه در مورد روش‌های آگاهی‌بخشی و عدم تعیین میزان پذیرش روش‌های کنترل رفتاری مختلف از سوی والدین در شهر اراک، هدف از این مطالعه، مقایسه تأثیر روش‌های مختلف آگاهی‌بخشی بر پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری و تعیین علل عدم پذیرش آن‌ها بود.

مواد و روش‌ها 

این مطالعه نیمه‌تجربی به صورت دوسو کور روی 162 نفر از والدین کودکان مراجعه‌کننده به بخش کودکان دانشکده دندان‌پزشکی اراک انجام شد. نمونه‌گیری به صورت روش تصادفی‌سازی با استفاده از جدول اعداد تصادفی انجام شد و والدین کودکان در صورت داشتن معیارهای ذیل پس از اخذ رضایت‌نامه آگاهانه و کتبی وارد مطالعه شدند (معیارهای ورود):

1) والدین کودکان 7-3 ساله فاقد تجربه درمان دندان‌پزشکی؛ 2) والدین کودکان همکار (واکنش‌های رفتاری سطوح 1 و 2 شاخص رفتاری فرانکل)؛ 3) والدین با زبان مادری فارسی؛ 4) والدین دارای حداقل تحصیلات ابتدایی؛ 5) والدین فاقد تجربه یا اطلاعات در خصوص تکنیک‌های کنترل رفتاری کودکان؛ 6) والدین کودکان سیستمیک نرمال؛ 7) والدین کودکان فاقد سابقه بستری شدن در بیمارستان؛ 8) والدین کودکان فاقد نیاز به درمان اورژانسی و فوری دندان‌پزشکی درکودک؛ 9) والدین کودکانی که تک والدی نباشند. معیارهای خروج از مطالعه شامل والدینی بود که بعد از ورود به مطالعه فاقد همکاری مناسب بودند یا تمایلی برای ادامه شرکت در مطالعه نداشتند. نمونه‌ها برای تکمیل پرسش‌نامه‌های سنجش میزان پذیرش در خصوص 6 روش کنترل رفتاری شامل بیهوشی عمومی، کنترل صدا، جدایی والدین، قرار دادن دست روی دهان کودک، محدودیت فیزیکی فعال و غیرفعال به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند: 

1) گروه اول (آگاهی‌بخشی به صورت شفاهی): در این گروه محقق، اطلاعات مربوط به جزئیات هریک از روش‌های کنترل رفتاری کودکان به صورت شفاهی را به نمونه‌ها ارائه کرد.

2) گروه دوم (آگاهی‌بخشی به صورت کتبی): در این گروه، اطلاعات مربوط به جزئیات هریک از روش‌های کنترل رفتاری کودکان به صورت مکتوب (کاملاً مشابه توضیحات ارائه‌شده در گروه اول) ارائه شد.

3) گروه سوم (آگاهی‌بخشی به کمک فیلم): در این گروه، یک فیلم محقق‌ساخته برای نمایش روش‌های کنترل رفتاری کودکان تهیه شد که بدین منظور 5 روش VC، PS، HOM، APR و PPR به کمک یک متخصص دندان‌پزشکی کودکان و یک دختر بچه 6 ساله به صورت نمایشی و کاملاً مطابق با دستورالعمل‌های آکادمی دندان‌پزشکی کودکان آمریکا و مشابه با شرایط واقعی در مطب دندان‌پزشکی اجرا و فیلمبرداری شد. فیلم مربوط به تکنیک بیهوشی عمومی نیز در یک بیمارستان خصوصی و از شرایط واقعی (بیمار کاندید درمان) پس از اخذ رضایت شفاهی از والدین او تهیه شد. این فیلم با استفاده از یک نمایشگر 15 اینچی مستقلاً به نمونه‌ها نشان داده شد. قبل از نمایش تصویری هر روش به نمونه‌ها، همان توضیحات ارائه شده در 2 گروه قبلی به صورت صوتی پخش می‌شد و در ادامه، نحوه کاربرد هر روش کنترل رفتاری نشان داده می‌شد. تدوین فیلم با استفاده از نرم‌افزار تدوین ادیوس نسخه 8 انجام شد و مدت زمان نمایش فیلم 8 دقیقه و 15 ثانیه بود.

 اگر والدین در فهم مطالب و توضیحات داده‌شده دچار مشکل بودند، به آن‌ها اجازه پرسیدن داده می‌شد و محقق موظف بود صرفاً در محدوده توضیحات ارائه‌شده، ابهامات والدین را برطرف کند و ارائه توضیحات اضافه مجاز نبود (شرح اطلاعات ارائه‌شده در هر 3 روش آگاهی‌بخشی توسط 2 نفر متخصص دندان‌پزشکی کودکان طبق رفرنس‌های دندان‌پزشکی کودکان و با زبانی ساده و قابل‌فهم برای افراد غیردندان‌پزشک تدوین شد؛ پرسش‌نامه‌ها پیوست شده است). پرسش‌نامه این مطالعه از 4 قسمت تشکیل شده بود:

 بخش اول: پرسش‌نامه دموگرافیک شامل سن و جنس والدین، سن و جنس کودک، تعداد فرزندان، چندمین فرزند خانواده، وضعیت تحصیلی؛ بخش دوم: پرسش‌نامه اقتصادی-اجتماعی که برای ارزیابی آن از پرسش‌نامه طراحی شده در مطالعات دیگر استفاده شد؛ بخش سوم: برای تعیین میزان پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری قبل از آگاهی‌بخشی والدین؛ در این پرسش‌نامه نام تکنیک‌ها (شامل بیهوشی عمومی، کنترل صدا، جدایی والدین، قرار دادن دست روی دهان کودک، محدودیت فیزیکی فعال و غیرفعال) و در زیر هر کدام از روش‌ها مقیاس آنالوگ چشمی یا VAS (محوری به طول 100mm) آورده شد. در این مقیاس، نقطه صفر به معنای عدم پذیرش کامل و نقطه 100 به معنای پذیرش کامل بود. والدین باید میزان پذیرش خود را با انتخاب نقطه‌ای روی این محور مشخص می‌کردند؛ بخش چهارم: برای تعیین میزان پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری پس از آگاهی‌بخشی والدین؛ در این قسمت قبل از تکمیل پرسش‌نامه بخش چهارم، آگاهی‌بخشی به والدین در خصوص 6 روش کنترل رفتاری مختلف به یکی از 3 روش شفاهی، کتبی یا فیلم صورت می‌گرفت و نمونه‌ها پس از آن، پرسش‌نامه این بخش را تکمیل می‌کردند. در این پرسش‌نامه علاوه بر نام هر روش و VAS (مشابه پرسش‌نامه سوم) قسمتی تحت عنوان علل عدم پذیرش نیز آورده شده بود که در صورت پذیرش کمتر از 50 درصد می‌بایست  علت عدم پذیرش خود را نیز علامت می‌زدند. علت عدم پذیرش روش‌های کنترل رفتاری شامل 6 گزینه (هزینه بالاتر، نگرانی در مورد آسیب به کودک، عدم اعتقاد به تأثیر مثبت این روش در جلب همکاری کودک، نگرانی در خصوص عوارض بعدی روش، نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی برای کودک و اعتقاد به وجود روش جایگزین مناسب‌تر و راحت‌تر در جلب همکاری) بود. 

برای تحلیل اطلاعات از شاخص‌های توصیفی شامل میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی استفاده شده است. همچنین برای مقایسه میانگین‌های مختلف از مقایسه میانگین توسط t مستقل، t زوجی و آنالیز واریانس استفاده شد. همه تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 انجام شد.

یافته‌ها

به طور کلی، 162 نفر از والدین مراجعه‌کننده به بخش کودکان دانشکده دندان‌پزشکی اراک در این مطالعه شرکت کردند. 134 نفر از والدین شرکت‌کننده زن و بقیه مرد بودند. میانگین سن والدین شرکت‌کننده در مطالعه 36 سال و وضعیت اقتصادی اغلب والدین در حد متوسط قرار داشت. اغلب کودکان، فرزند اول یا دوم خانواده بودند. جزئیات درصد فراوانی عوامل دموگرافیک در جدول شماره 1 آمده است.

میزان پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان قبل از آگاهی‌بخشی والدین به ترتیب نزولی بدین صورت بود: 1- جدایی والدین 47/28 درصد؛ 2- کنترل صدا 35/59 درصد؛ 3- محدودسازی فعال 33/30 درصد؛ 4- بیهوشی عمومی 32/41 درصد؛ 5- محدودسازی غیر فعال 13/92 و 6- قرار دادن دست روی دهان کودک 12/38 درصد (جدول شماره 2).

میزان پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان پس از آگاهی‌بخشی والدین به صورت مقابل تغییر پیدا کرد: 1- جدایی والدین 59/62 درصد؛ 2- کنترل صدا 50/56 درصد؛ 3- محدودسازی 46/02 درصد؛ 4-بیهوشی عمومی 45/19 درصد؛ 5- محدودسازی غیرفعال 27/53 درصد و 6- قرار دادن دست روی دهان کودک 20/28 درصد (جدول شماره 2).

با توجه به جدول شماره 2، اثربخشی تمام روش‌های آگاهی‌بخشی بر افزایش پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان از سوی والدین از لحاظ آماری معنادار بود (در تمامی روش‌ها P=0.000 گزارش شد).

با توجه به نتایج جدول شماره 3، در تکنیک بیهوشی عمومی، اثربخشی روش‌های آگاهی‌بخشی شفاهی و کتبی در افزایش پذیرش نمونه‌ها به طور معناداری بیشتر از روش فیلم بود و روش‌های کتبی و شفاهی، تفاوت معناداری  در این خصوص نداشتند.

در روش محدودسازی فعال، اثربخشی روش‌های فیلم و کتبی به طور معناداری بیشتر از روش شفاهی بود و روش‌های فیلم و کتبی، تفاوت آماری معناداری نداشتند. در سایر روش‌های کنترل رفتاری (شامل کنترل صدا، قرار دادن دست روی دهان کودک، جدایی والدین و محدودسازی فیزیکی غیرفعال) تفاوت آماری معناداری بین اثربخشی روش‌های آگاهی‌بخشی مشاهده نشد و اثربخشی هر سه روش آگاهی‌بخشی مشابه بود. 

با توجه به نتایج جدول شماره 4، بدون تفکیک روش‌های کنترل رفتاری، اثربخشی روش کتبی بیشتر از فیلم و روش فیلم بیشتر از شفاهی نشان داده شد؛ اما هیچ‌یک از روش‌های آگاهی‌بخشی از لحاظ آماری تفاوت معناداری نداشتند.

بیشترین علل عدم پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری شامل موارد زیر بود:

بیهوشی عمومی: نگرانی در خصوص عوارض (44/12 درصد) و نگرانی در مورد آسیب به کودک (42/65 درصد) 

کنترل صدا: نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی (43/66 درصد) و نگرانی در مورد آسیب به کودک (21/13 درصد)

جدایی والدین: عدم تأثیر مثبت این روش در جلب همکاری کودک (28/85 درصد)، نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی (28/85 درصد)، نگرانی در مورد آسیب به کودک (19/23 درصد) و اعتقاد به وجود روش جایگزین مناسب‌تر و راحت‌تر در جلب همکاری (13/46 درصد)

قرار دادن دست روی دهان کودک: نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی برای کودک (31/30 درصد) و نگرانی در مورد آسیب به کودک (28/24 درصد) 

محدودسازی فیزیکی فعال: نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی برای کودک (49/32 درصد) و نگرانی در مورد آسیب به کودک (23/29 درصد) 

محدودسازی فیزیکی غیرفعال: نگرانی در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی برای کودک (38/68 درصد)،  نگرانی در مورد آسیب به کودک (24/53 درصد)، نگرانی در خصوص عوارض بعدی (16/04 درصد) و اعتقاد به وجود روش مناسب‌تر در جلب همکاری (15/09 درصد)

بحث

در گروهی از کودکان نیازمند درمان دندان‌پزشکی به دلیل سن کم آن‌ها یا به دلیل مشکلات عاطفی، نیاز به استفاده از روش‌های کنترل رفتاری دارویی و تهاجمی افزایش پیدا می‌کند. در بسیاری از مطالعات انجام شده، میزان پذیرش والدین در خصوص این روش‌ها کم است [3]؛ بااین‌حال ممکن است نگرش آن‌ها پس از استفاده از این تکنیک‌ها در طول زمان تغییر پیدا کند [10]. بنابراین، آگاهی داشتن و پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری به‌ویژه در جلسه اول درمانی ضروری به نظر می‌رسد؛ همچنین نگرانی والدین در خصوص این روش‌ها و انتقال این نگرانی به کودکان می‌تواند موجب ترس کودکان و کاهش همکاری آن‌ها شود [11].

در این مطالعه پس از ارزیابی میزان پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری کودکان نشان داده شد که بیشترین میزان پذیرش مربوط به روش جدایی والدین و کمترین میزان پذیرش مربوط به روش قرار دادن دست روی دهان کودک و محدودسازی فیزیکی غیرفعال بوده که این موضوع با نتایج سایر مطالعات همسو است [14-12 ،1]. در این مطالعه، کمترین میزان پذیرش والدین مربوط به روش قرار دادن دست روی دهان کودک و محدودسازی غیرفعال بود. میزان پذیرش این دو روش حتی پس از آگاهی‌بخشی والدین نیز به حد قابل‌قبول نرسید. روش قرار دادن دست روی دهان کودک دیگر توسط AAP نیز توصیه نمی‌شود [16 ،15]؛ همچنین طبق آخرین مطالعات، استفاده از پاپوزبورد (وسیله‌ای طراحی‌شده به منظور محدودسازی فیزیکی غیرفعال) احتمال ایجاد عواقب جدی مانند آسیب‌های فیزیکی و روانی، از بین رفتن اعتمادبه‌نفس و نقض حقوق بیمار را به دنبال دارد [5]؛ بنابراین به نظر می‌رسد با توجه به تغییر شرایط فرهنگی و اجتماعی و اهمیت پذیرش و مشارکت والدین در پروسه درمان دندان‌پزشکی کودکان خود، روش‌های کنترل رفتاری تهاجمی مانند قرار دادن دست روی دهان کودک و محدودسازی فیزیکی غیرفعال باید کنار گذاشته شود. 

 در این مطالعه در مقایسه با مطالعه پاریاب و همکاران در سال 2014 [3] و شیوا رضوی در سال 2009 [17] میزان پذیرش بیهوشی عمومی افزایش پیدا کرده است که این تفاوت می‌تواند به دلیل آشنایی والدین با روش بیهوشی عمومی، افزایش تعداد مراکز جراحی سرپایی، گسترش دسترسی به اطلاعات پزشکی از طریق اینترنت و سایر رسانه‌ها، تغییر داروهای بیهوشی عمومی به همراه افزایش ایمنی و اثربخشی و کاهش عوارض آن‌ها باشد. به طور کلی در مقایسه با گذشته، والدین ممکن است روش بیهوشی عمومی را برای کودکان خود با ریسک کمتر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و راحت‌تر بدانند [20-18]. 

با توجه به نتایج این مطالعه، اثربخشی تمام روش‌های آگاهی‌بخشی (شامل روش کتبی، روش نوشتاری و نمایش فیلم) بر افزایش پذیرش والدین از لحاظ آماری معنادار بود و این بدان معناست که دندان‌پزشکان باید آگاهی‌بخشی والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری کودکان را در برنامه درمانی خود قرار دهند؛ درضمن طبق نتایج این مطالعه، در فرآیند انتخاب روش آگاهی‌بخشی برای نیل به بیشترین تأثیر در نگرش و پذیرش والدین، باید هر روش کنترل رفتاری را با مؤثرترین تکنیک آگاهی‌بخشی مربوط به والدین ارائه داد. در مطالعه مهرسا پاریاب در سال 2014  [3] بر خلاف مطالعه حاضر، اثربخشی روش‌های کنترل رفتاری (شامل روش کتبی، روش نوشتاری و نمایش فیلم) از لحاظ آماری معنادار نبود. از علل احتمالی ناهمسو بودن این مطالعه با مطالعه حاضر می‌توان به تفاوت در زمان انجام مطالعه و میزان و نوع ارائه اطلاعات در خصوص روش‌های کنترل رفتاری به والدین اشاره کرد.

در این مطالعه، اثربخشی روش‌های کتبی و شفاهی بر افزایش میزان پذیرش بیهوشی عمومی به طور معناداری بیشتر از روش فیلم بود و تفاوت معناداری بین اثربخشی روش‌های کتبی و شفاهی مشاهده نشد. در محدودسازی فعال نیز اثربخشی آگاهی‌بخشی شفاهی کمتر از سایر روش‌ها بود. در خصوص سایر روش‌های کنترل رفتاری، تفاوت آماری معناداری بین اثربخشی روش‌های آگاهی‌بخشی مشاهده نشد. بر خلاف مطالعه حاضر، در مطالعه پاریاب و همکاران در سال 2014 [3] در تمام روش‌های کنترل رفتاری، تفاوت آماری معناداری بین روش‌های مختلف آگاهی‌بخشی مشاهده نشد. از علل احتمالی ناهمسو بودن این مطالعه می‌توان به تفاوت در زمان انجام مطالعه و میزان ارائه اطلاعات در خصوص روش‌های کنترل رفتاری به والدین اشاره کرد.

هیچ مطالعه‌ای تاکنون علل عدم پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان از سوی والدین را بررسی نکرده است. در این مطالعه، دلیل عمده والدین در خصوص عدم پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان، نگرانی آن‌ها در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی و آسیب به کودکشان بود. موضوعی که لزوم آگاهی‌بخشی به والدین با هدف رفع نگرانی‌ها، اشتباهات و قضاوت های نادرست والدین در قبال پروسه درمان کودک توسط دندان‌پزشک را واضح‌تر می‌سازد. با آگاهی‌بخشی به والدین و ارائه توضیحاتی در مورد همراهی این روش‌ها با اصول روان‌شناسی کودک و اطمینان دادن در خصوص نگرانی مشترک دندان‌پزشک و والدین در مورد جنبه‌های عاطفی و روانی کودک میت‌وان نگرانی آن‌ها را کاهش داد؛ چرا که ثابت شده است والدینی که نگرانی کمتری در خصوص روش‌های کنترل رفتاری کودکان داشته باشند، پذیرش بیشتری را نیز در رابطه با این روش‌ها از خود نشان می‌دهند [14].

نتیجه‌گیری

در جامعه مورد بررسی ما، ترتیب پذیرش 6 روش کنترل رفتاری کودکان قبل و بعد از آگاهی‌بخشی والدین به صورت زیر بود: 1. جدایی والدین؛ 2. کنترل صدا؛ 3. محدودسازی فیزیکی فعال؛ 4. بیهوشی عمومی؛ 5. محدودسازی فیزیکی غیرفعال و 6. قرار دادن دست روی دهان کودک. 

 طبق نتایج این مطالعه، آگاهی‌بخشی والدین موجب افزایش میزان پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری کودکان می‌شود و دندان‌پزشکان باید آگاهی‌بخشی والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری را به عنوان جزئی از فرآیند درمان در نظر بگیرند.

 دلیل عمده والدین در خصوص عدم پذیرش روش‌های کنترل رفتاری کودکان، نگرانی آن‌ها در خصوص ایجاد مشکلات عاطفی و آسیب به کودکشان بود؛ لذا می بایست با آگاهی‌بخشی والدین و ارائه توضیحاتی ساده، هدفمند و جامع، نگرانی والدین را در خصوص اثرات منفی و عوارض این روش‌های کنترل رفتاری کاهش داد.

پیشنهادها

1) پیشنهاد می‌شود با توجه به تأثیر تجربه قبلی دندان‌پزشکی کودک بر میزان پذیرش والدین در خصوص روش‌های کنترل رفتاری کودکان، این متغیر نیز در مطالعات آینده بررسی شود.

2) پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده، پذیرش والدین کودکان ناتوان ذهنی-حرکتی در خصوص روش‌های کنترل رفتاری تیم دندان‌پزشکی ارزیابی شود.

محدودیت‌ها

محدودیت اصلی مطالعه حاضر، تهیه فیلم مناسب، گویا و مطابق با اصول تأکیدشده AAPD در مقوله کنترل رفتاری بود. 

ملاحظات اخلاقی

پیروی از اصول اخلاق پژوهش

 این مطالعه با کد اخلاق IR.ARAKMU.REC.1398.102 در کمیته اخلاق پژوهش دانشگاه علوم پزشکی اراک به ثبت رسیده است.

 حامی مالی

این مقاله برگرفته از پایان نامه دوره دکتری عمومی دندانپزشکی نویسنده اول بوده و با حمایت معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شده است.

مشارکت نویسندگان

تمامی نویسندگان معیارهای استاندارد نویسندگی بر اساس پیشنهادات کمیته بین‌المللی ناشران مجلات پزشکی را دارا بودند.  

تعارض منافع

بدین‌وسیله نویسندگان تصریح می‌کنند که هیچ‌گونه تضاد منافعی در خصوص پژوهش حاضر وجود ندارد.

 

References

1.Jafarzadeh M, Kooshki F, Malekafzali B, Ahmadi S. Attitude of parents referred to the department of pediatric dentistry towards different behavioral management techniques used in pediatric dentistry. J Dent Sch Shahid Beheshti Univ Med Sci. 2015; 33(1):44-50.

2.Boka V, Arapostathis K, Vretos N, Kotsanos N. Parental acceptance of behaviour-management techniques used in paediatric dentistry and its relation to parental dental anxiety and experience. Eur Arch Paediatr Dent. 2014; 15(5):333-9. [DOI:10.1007/s40368-014-0119-y] [PMID] 

3.Paryab M, Afshar H, Mohammadi R. Informing parents about the pharmacological and invasive behavior management techniques used in pediatric dentistry. J Dent Res Dent Clin Dent Prospects. 2014;8(2):95-100. [DOI:10.5681/joddd.2014.017] [PMID] [PMCID]

4.Elango I, K Baweja D, K Shivaprakash P. Parental acceptance of pediatric behavior management techniques: A comparative study. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2012; 195-200. [DOI:10.4103/0970-4388.105010] [PMID] 

5.McDonald RE, Avery DR. Foreword. In: Dean JA, editor. McDonald and Avery’s Dentistry for the Child and Adolescent (Tenth Edition). St. Louis: Mosby; 2016. [DOI:10.1016/B978-0-323-28745-6.06001-4]

6.Adewumi A HM, king JM. Children and informed consent: A study of children’s perceptions and involvement in consent to dental treatment. Br Dent J 2001; 191:256-9.  [DOI:10.1038/sj.bdj.4801157a] [PMID] 

7.Abushal MS, Adenubi JO. Attitudes of Saudi parents toward behavior management techniques in pediatric dentistry. J Dent Child (Chic). 2003; 70(2):104-10. [PMID]

8.Wright GZ KA, Wright GZ. Behavior management in dentistry for children. Hoboken; John Wiley & Sons, Inc: 2014. [DOI:10.1002/9781118852446]

9.Eaton JJ, McTigue DJ, Fields HW, Jr., Beck M. Attitudes of contemporary parents toward behavior management techniques used in pediatric dentistry. Pediatr Dent. 2005; 27(2):107-13. [PMID]

10.Tsuchihashi N UN, Takagi Y, Miwa Z, Sugimo K. Internal stress in children and parental attitude to dental treatment with passive restraint. Pediatr Dent J 2012; 22:170-7. [DOI:10.1016/S0917-2394(12)70268-9]

11.Eshghi A, Rezaeifar M, jafarzadeh Samani M, Malekafzali B, Eftekhari M. Evaluation of parental view toward dental treatment under general anesthesia in Isfahan. J Adv Med Biomed Res. 2010;18(73):67-75. http://zums.ac.ir/journal/article-1-1304-fa.html

12.Al Daghamin S BM AS, AlObaidi F, Kakti A. Behavior management techniques in pediatric dentistry: how well are they accepted?  Acad J Ped Neonatol. 2017; 5:1-6. 

13.Acharya S, Acharya Sonu S, Leite Cavalcanti A, Wilney W, Padilha N. parental acceptance of various behaviour management techniques used in pediatric dentistry: a pilot study in odisha, india. Pesquisa Brasileira em Odontopediatria e Clínica Integrada. 2017; 2017(1):e3728. [DOI:10.4034/PBOCI.2017.171.26] 

14.Allen KD, Hodges ED, Knudsen SK. Comparing four methods to inform parents about child behavior management: how to inform for consent. Pediatr Dent. 1995; 17(3):180-6. [PMID]

15.Roberts JF, Curzon ME, Koch G, Martens LC. Review: Behaviour management techniques in paediatric dentistry. Eur Arch Paediatr Dent. 2010; 11(4):166-74. [DOI:10.1007/BF03262738] [PMID]

16.American Academy of Pediatric Dentistry (AAPD). behavior guidance for the pediatric dental patient. Am Acad Pediatr Dent. https://www.aapd.org/globalassets/media/policies_guidelines/bp_behavguide.pdf

17.Razavi S, Purtaji B. Determining the behavior management technique’s acceptance of mothers referred to the department of pediatric dentistry in Qazvin (2007). J Qazvin Univ Med Sci. 2009; 13(3):81-6. http://journal.qums.ac.ir/article-1-879-en.html

18.American Academy of Pediatric Dentistry. Guideline on behavior guidance for the pediatric dental patient. 2009; 30(7):125-33.

19.Luis de León J1 GJF, Bellet Dalmau LJ. Acceptance by Spanish parents of behaviour management techniques used in paediatric dentistry. Eur Arch Paediatr Dent. 2010; 11(4):175-8. [DOI:10.1007/BF03262739] [PMID]

20.Saleh M MS, Sabiha A. Parental attitude toward behavioral management techniques in dental practice with school children in Kuwait. Med Princ Pract. 2011; 20:350-55. [DOI:10.1159/000323758] [PMID]