استفاده از گیاهان برای درمان بیماری‌ها پیشینه تاریخی داشته و گیاهان دارویی پایه و اساس بسیاری از درمان‌ها در طب سنتی بوده‌اند. امروزه گیاهان دارویی به ‌دلیل داشتن عوارض جانبی کم، تنوع در مواد مؤثر، اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد‌التهابی قوی و توانایی پیشگیری از رشد تومورها محل توجه ویژه بسیاری از محققین حوزه سلامت هستند [1]. 
در دهه‌های اخیر گیاهان به عنوان یکی از منابع اصلی برای تولید داروهای ضد‌سرطان و آنتی‌بیوتیک‌های جدید اهمیت جهانی یافته‌اند. شیرین‌بیان و اسطوخودوس، از‌جمله این گیاهان دارویی هستند. شیرین‌بیان گیاهی است از خانواده باقلاییان که بومی مناطق آسیایی است. ریشه شیرین‌بیان سرشار از مواد فعالی همچون ترپن‌ها و ترکیبات فنولی است که موجب ایجاد خواصی نظیر اثر ضد‌میکروبی، ضد‌سرطان، ضد‌زخم، ضد‌التهاب و ضد‌حساسیت شیرین بیان می‌شوند [2]. 
در مطالعات مختلف اثر ضد‌سرطانی این گیاه بررسی شده است. در مطالعه نامورا و همکاران نشان داده شد که عصاره ریشه شیرین‌بیان می تواند از تکثیر سلول‌های سرطانی در بدن جلوگیری کند [3]. در مطالعه دیگری نشان داده شد که عصاره شیرین‌بیان می‌تواند موجب مرگ سلول‌های سرطان کبد (HepG2) در محیط In Vitro شود [4]. 
ریشه شیرین‌بیان اثر ضدباکتری نیز دارد. نیتالیکار و همکاران، اثر عصاره ریشه شیرین‌بیان را بر چند گونه باکتری گرم مثبت (Bacillus subtili و Stapphylococcus aureus) و گرم منفی (Escherichia coli و aeruginosa Pseudomonas) بررسی کرده و نشان دادند که تمامی این باکتری‌ها به عصاره شیرین‌بیان حساس هستند [5].
اسطوخودوس یا لاواند، گیاهی متعلق به خانواده نعناعیان است که با طعمی تلخ جهت داشتن بوی مطبوع در عطرسازی استفاده می‌شود [6]. در گذشته از این گیاه برای درمان بیماری‌ها‌ی پوستی مانند اگزما و زخم استفاده می‌شده است [7]. در مطالعات مختلف، اثرات ضد‌دردی [9 ،8 ،6]، آنتی‌اکسیدانی [10]، آرام‌بخشی [11]، ضد‌التهابی و تعدیل‌کننده سیستم ایمنی [12] آن نیز گزارش شده است. در پژوهش دالیلان و همکاران، نشان داده شده که لاواند می‌تواند از رشد سلول‌های سرطانی لنفوم هوچکین جلوگیری کند [13]. 
اثر ضد‌میکروبی لاواند نیز به اثبات رسیده است. برای مثال، در مطالعه روللر و همکاران نشان داده شده که اسانس لاواند می‌تواند از رشد باکتری‌های مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) جلوگیری کند [14]. در مطالعه دیگری نشان داده شده که اسانس لاواند می‌تواند از رشد شش گونه باکتریایی در محیط کشت جلوگیری کند [15]. 
با وجود پتانسیل بالای این گیاهان در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی و میکروبی در محیط برون‌تنی، استفاده از آن‌ها به صورت بالینی با محدودیت‌های بسیاری رو به رو است. برای مثال، ترکیبات گیاهی فرّار و ناپایدار بوده و در صورتی که در برابر عوامل محیطی مانند اکسیداسیون، تبخیر و نور محافظت نشوند، به راحتی تخریب می شوند [16]. 
به علاوه، حلالیت پایین در آب و وزن مولکولی بالا سبب شده تا این ترکیبات فراهمی زیستی پایینی داشته و این امر موجب نیاز به دُز مصرفی بالا و تجویز مکرر دارو شده است [17]. سیستم‌های دارورسانی نوین با افزایش فراهمی زیستی و پایداری فیزیکی توانسته‌اند استفاده از این ترکیبات را کارامدتر کنند [18]. 
یکی از این روش‌های نوین، نانوامولسیونه کردن ترکیبات گیاهی است. نانوامولسیون‌ها قطرات کوچکی به قطر بیست تا دویست نانومتر بوده که حفاظت از ترکیبات بیولوژیک و رهاسازی کنترل‌شده آنها را تضمین می‌کند. نانوامولسیون‌ها غیر‌سمی بوده و پایداری کینتیکی بالایی دارند [19]. 
محققان نشان داده‌اند که کارایی بعضی از اسانس‌های گیاهی طبیعی حتی در بعضی موارد بهتر از مواد مصنوعی است، اما مشکل عمده آن‌ها فرّاریت بالا و متعاقب آن ناپایداری است. به منظور مقابله با این مشکل یکی از بهترین راه‌حل‌ها استفاده از فرمولاسیون نانوامولسیون است که در واقع با استفاده از فناوری نانو، پایداری و کارایی ترکیب مورد نظر را به نحو چشمگیری افزایش می‌دهد [18]. تحقیقات نشان داده که می‌توان با استفاده از فناوری نانو، مزایای فراوانی را در مواد ضد‌میکروبی نظیر کاهش مصرف مواد ضد‌میکروبی، افزایش کارایی، سازگاری بالا با محیط‌زیست و بهبود کیفیت ایجاد کرد [19]. 
با توجه اثرات مطلوب دو گیاه شیرین‌بیان و لاواند و با در نظر گرفتن مزایای نانوامولسیون، در مطالعه‌ای که توسط محققین مرکز تحقیقات بیوشیمی و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام گرفت، نانوامولسیون حاوی عصاره گیاه‌ شیرین‌بیان و اسانس لاواند ساخته شد، در این پژوهش بر آن شدیم تا اثرات ضد‌میکروبی این نانوامولسیون و همچنین اثرات ضد‌تکثیری آن بر دو رده سلول سرطانی را بررسی کنیم. 

ساخت نانوامولسیون حاوی گیاهان لاواند و شیرین‌بیان: اسانس لاواند و عصاره شیرین‌بیان از شرکت داروسازی باریج اسانس خریداری شد. جهت ساخت نانوامولسیون از روش امولسیون‌سازی خودبه‌خودی استفاده شد [19]. در مطالعه قبلی انجام‌گرفته توسط محققین مرکز تحقیقات بیوشیمی و تغذیه دانشگاه علوم پزشکی کاشان به ‌منظور رسیدن به بهترین فرمولاسیون جهت تشکیل یک نانو امولسیون پایدار نسبت‌های مختلفی از امولسیفایرها با اسانس و عصاره ترکیب شدند (نتایج منتشر نشده است). 
نتایج حاکی از آن بود که بهترین نسبت برای امولسیفایرها نسبت 1:2 به ترتیب برای توئین بیست و توئین هشتاد است. همچنین کمک حلّال‌های گلیسرین و پلی‌اتیلن گلایکول با نسبت 1:1 استفاده شد. 
به منظور تهیه نانوامولسیون، فاز آبی شامل کمک حلّال‌ها و آب و فاز روغنی شامل امولسیفایرها، 2 درصد اسانس لاواند و 2 درصد عصاره شیرین‌بیان هرکدام به صورت جداگانه تهیه شده و درون بن‌ماری 37 درجه سانتی‌گراد قرار داده شدند. 
در مرحله بعد، فاز آبی به آرامی به فاز روغنی که در حال همگن شدن بود، اضافه شد. فرایند همگن‌سازی به ‌مدت بیست دقیقه و با سرعت بالا ادامه پیدا کرد تا نانوامولسیون تک فاز و شفاف حاصل شد. جهت مقایسه اثر نانواموالسیون با عصاره شیرین‌بیان و اسانس لاواند از عصاره و اسانس 2 درصد استفاده شد.
تعیین اثر ضد‌تکثیری نانوامولسیون علیه سلول‌های سرطانی: جهت تعیین سیتوتوکسیسیته نانوامولسیون از رده‌های سلولی سرطان کبد (HepG2) و سلول سرطانی پوست (SK-MEL3) استفاده شد. رده‌های سلولی از بانک سلولی انستیتو پاستور ایران خریداری شد. 
به منظور بررسی سمیت سلولی از روش MTT استفاده شد. سلول‌ها در محیط کشت دارای 10 درصد سرم جنین گاوی و آنتی‌بیوتیک‌های استرپتومایسین (هزار میکروگرم بر میلی‌لیتر) و پنی‌سیلین (صد واحد بر میلی‌لیتر) کشت داده شدند. محیط‌های کشت در دمای 37 درجه و در حضور 5 درصد CO2 انکوبه شد. 
جهت انجام تست MTT در هر خانه از یک پلیت 96‌تایی تعداد پنج هزار سلول قرار داده شد. پس از گذشت 24 ساعت، غلظت‌های از نانوامولسیون، حلّال نانوامولسیون، عصاره، اسانس و حلّال اسانس تهیه و به مدت 24 ساعت روی رده‌های سلولی تیمار شد. 
پس از گذشت زمان فوق، محتوای چاهک‌ها به دقت خارج شده و به آنها دویست میکرولیتر رنگ MTT اضافه شد. میکروپلیت به مدت چهار ساعت درون انکوباتور 37 درجه قرار داده شد و پس از آن محیط رویی تخلیه شده و به هر چاهک دویست میکرولیتر محلول DMSO ‌اضافه شد. 
در مرحله بعد، جذب نمونه‌ها با دستگاه میکروپلیت ریدر (Dena، ایران) در طول موج 570 نانومتر خوانده شد و درصد سلول‌های زنده نسبت به جذب نوری سلول‌های کنترل محاسبه شد. 
تعیین اثر ضد‌میکروبی: به منظور تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی از روش رقیق‌سازی میکرودایلوشن و با سه بار تکرار استفاده شد. در این روش، اسانس لاواند در دی متیل سولفوکساید 10 درصد تهیه شد. 
همچنین نانوامولسیون با غلظت‌های 10 , mg / ml  0/625، 1/25، 2/5، 5 درون چاهک‌هایی با حجم صد میکرولیتر ریخته شد. به همه چاهک‌ها پنج میکرولیتر از کشت باکتری‌های استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس با غلظت نیم مک فارلند به همراه 95 میکرولیتر محیط مولر هینتون براث اضافه شد. 
از مولر هینتون براث و سوسپانسیون باکتری به تنهایی به عنوان کنترل منفی و مثبت استفاده شد. پلیت‌ها به مدت 24 ساعت در دمای 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه شدند. آخرین رقتی از نانوامولسیون که در آن هیچ‌گونه رشدی مشاهده نشد، به عنوان MIC در نظر گرفته شد. 
آنالیز آماری داده‌ها: به منظور آنالیز داده‌ها از آزمون آنالیز واریانس یک‌طرفه استفاده شد. داده‌ها برای هر آزمون حاصل سه بار تکرار بوده و به‌ صورت میانگین ± انحراف استاندارد میانگین نمایش داده شدند. تمام آنالیزها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 انجام شد و مقادیر خطای آلفای کمتر از 0/05 معنادار در نظر گرفته شد.

سمیت سلولی غلظت‌های مختلف نانوامولسیون حاوی عصاره شیرین‌بیان و اسانس لاواند بر سلول‌های کبدی رده HepG2 و سلول‌های سرطانی پوست رده SK-MEL-3 با روش MTT بررسی شده و درصد زنده ماندن سلول‌ها پس از 24 ساعت اندازه‌‌گیری شد.
نتایج حاصل از این ارزیابی روی سلول‌های HepG2 نشان داد غلظت‌های 2500، 1250 و 630 میکروگرم بر میلی‌لیتر نانوامولسیون برای سلول سمیت ایجاد کرده و موجب مرگ بیش از 50 درصد سلول‌ها شده‌اند (IC50=401μg/ml) (P<0/05).
عصاره شیرین‌بیان در مقایسه با نانوامولسیون سمیت کمتری داشت، به طوری که تنها 28 درصد سلول‌ها در مواجهه با غلظت 2500 آن دچار مرگ سلولی شده بودند. این در حالی است که اسانس لاواند سمیت بالایی داشته و میزان IC50 آن برابر 450 بود (تصویر شماره 1) (P<0/05). 



نتایج حاصل از تست MTT روی سلول‌های SK-MEL3نشان داد که به استثنای غلظت 75 میکروگرم نانوامولسیون، بقیه غلظت‌های آن سبب مرگ بیش از 50 درصد سلول‌ها شده‌اند (82=IC50) (P<0/05). 
اسانس لاواند نیز سمیتی مشابه نانوامولسیون ایجاد کرده بود، این در حالی‌ است که عصاره شیرین‌بیان تنها در غلظت‌های 1250 و 2500 موجب سمیت (مرگ بیش از 50 درصد سلول‌ها) شده بود (تصویر شماره 2) (P<0/05). 



بررسی اثر ضدمیکروبی 
در این مطالعه به منظور بررسی اثر ضدباکتریایی نانوامولسیون از روش MIC استفاده شد. در این روش، سویه‌های باکتری مورد نظر تحت غلظت‌های 0/625، 1/25، 2/5، 5 و 10 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نانوامولسیون بر رشد تمام سویه‌های باکتری استفاده شده اثر مهاری داشته است. بیشترین اثر مهاری مربوط به استاف اپیدرمیدیس با MIC پنج میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. میزان MIC برای سه سویه دیگر برابر ده میلی‌گرم به دست آمد. عصاره شیرین‌بیان روی استافیلوکوکوس اورئوس و اشریشیا کلای اثری نداشت، اما موجب مهار رشد سودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس شد. اسانس لاواند نیز مانع رشد تمامی سویه‌ها به جز سودوموناس آئروژینوزا شد (جدول شماره 1).

هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد‌میکروبی نانوامولسیون حاوی عصاره شیرین‌بیان و اسانس لاواند و همچنین مطالعه خواص ضدتکثیری آن علیه دو رده سلول سرطانی بود. نتایج به‌دست آمده نشان داد که این نانوامولسیون برای سلول‌های رده HepG2 و SK-MEL-3 سمیت داشته و می‌تواند موجب مرگ سلول‌های سرطانی شود. 
مطالعات متعددی در زمینه سمیت سلولی و اثر ضد‌سرطانی عصاره شیرین‌بیان و اسانس لاواند انجام‌ شده است. به‌ طور مثال، مطالعه خضرایی و همکاران نشان داده که عصاره گیاه شیرین‌بیان بر رده‌های سلولی سرطان‌های معده‌ای و روده‌ای تأثیر معنا‏داری داشته و از طریق القای آپوپتوزیس، موجب از بین رفتن سلول‌های سرطانی شده، درحالی‌که بر سلول‌های نرمال هیچ‌گونه تأثیر معنا‏دار و منفی ندارد [20]. همچنین در مطالعه فو و همکاران، اثر ضد‌توموری فلاونوئید استروژنی‌ Licochalcone استخراج‌‌شده از ریشه گیاه شیرین‌بیان بر سلول‌های سرطانی پروستات (PC3) بررسی شده و نشان داده شده است که غلظت بالای این عصاره برای سلول‌های سرطان پستان سمیت دارد [21]. 
در پژوهش دیگری بیان شد که غلظت ده میکروگرم شیرین‌بیان روی سلول‌های سرطانی سمیت نداشته، اما غلظت سی میکروگرم آن موجب مرگ سلول‌های سرطان پستان (رده‌های MCF7 ،‌T47D ،‌MDA-MB-231 و MDA-MB-361) می‌شود [22]. همچنین ثابت شده که لاواند موجب مرگ سلول‌های سرطانی کبد در محیط برون‌تنی می‌شود [10]. نتایج بررسی‌ مهدی‌نژاد و همکاران نیز نشان داد که عصاره اتانولی گیاه لاواند به صورت وابسته به دُز قادر به از بین بردن سلول‌های سرطانی رده C8305 است [23]. سِوگی و همکاران نشان دادند که اسانس لاواند می‌تواند هر دو مسیر آپوپتوز و نکروز را در سلول‌های سرطانی فعال کرده و از این طریق از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کند. 
به‌ علاوه، در این پژوهش بیان شده است که اثر مهاری اسانس لاواند بر رشد سلول توموری به دلیل وجود ترکیبات فعالی همچون linalool ،linalyl acetate ،cineole و α-ocimene مؤثر است [24]. 
در سلول‌های سرطانی میزان بالای ROS می‌تواند بر اثر فعالیت متابولیک بالا، نقص در عملکرد میتوکندریایی، فعالیت پراکسیزوم، افزایش سیگنالینگ گیرنده سلولی، فعالیت انکوژن، افزایش فعالیت اکسیداز، سیکلواکسیژناز، لیپواکسیژناز در سلول‌‌های ایمنی باشد. بعد از اینکه سلول‌های سرطانی به شکل بدخیم درآمدند، تولید پایدار ROS را انجام می‌دهند که منجر به رشد و پیشرفت تومور می‌شود [21].
بنابراین استفاده از مواد آنتی‌اکسیدانی همانند اسانس لاواند یا عصاره شیرین‌بیان یا نانوامولسیون تهیه‌شده از این ترکیبات، با کاهش میزان ROS می‌تواند در جهت کاهش تولید ROS در جایگاه تومور و بهبود عملکرد عوامل ضد‌سرطان کمک کند.
با توجه به اثرات و خواص یادشده از گیاه شیرین‌بیان و لاواند‌، انتظار می‌رفت فرم نانوامولسیونی عصاره گیاه شیرین‌بیان و اسانس لاواند به دلیل فراهم‌آوری پایداری فیزیکی و میکروبی پتاسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک ماده که دارای خواص ضد‌تکثیری علیه سلول‌های سرطانی هستند و این امر در مطالعه حاضر بررسی شده و نتایج حاصل نشان داد که نانوامولسیون یادشده دارای چنین خاصیتی است.
همچنین، در مقایسه اثر سمیت سلولی نانوامولسیون با اسانس لاواند و عصاره شیرین‌بیان نشان داده شد که نانوامولسیون نسبت به عصاره شیرین‌بیان سمیت بسیار بیشتری داشته است. این در حالی است که سمیت سلولی اسانس لاواند شبیه به نانوامولسیون به دست آمد. اگرچه سمیت سلولی نانوامولسیون و اسانس حدوداً به یک اندازه بوده ‌است، اما با توجه به هیدورفوب و فرار بودن اسانس‌ها می‌توان نتیجه گرفت که تبدیل اسانس به نانوامولسیونی پایدار می‌تواند مفید باشد. 
در مطالعه ضیایی و همکاران در بررسی تأثیر اسانس و نانوامولسیون لاواند برتریکوموناس واژینالیس، نشان داده شد که اثر مهاری نانوامولسیون یادشده در تمامی غلظت‌ها و ساعات تأثیری مشابه با اسانس این گیاه داشت، اما در مجموع می‌تواند انتخاب مطلوبی به عنوان مهارکننده رشد بر تریکوموناس واژینالیس باشد [25]. در مطالعه ما نیز اسانس و نانوامولسیون نتایج مشابهی را در میزان مهار زیست سلول‌های سرطانی در رده‌های سلولی مورد مطالعه داشتند.
در بخش دوم این پژوهش، اثر ضد‌میکروبی نانوامولسیون حاوی عصاره شیرین‌بیان و اسانس لاواند بر سویه‌های باکتریایی استاندارد استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، اشریشیاکلای، سودوموناس آئروژینوزا بررسی شد. 
نتایج نشان داد این نانوامولسیون بیشترین میزان مهارکنندگی را بر رشد استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس داشته و اثر مهاری آن روی سایر سویه‌ها یکسان بوده است. اثر ضدباکتریایی اسانس لاواند بر تمام سویه‌ها بیشتر از نانومولسیون بود، اما عصاره شیرین‌بیان تنها بر سودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس اثر مهاری داشت. اثر ضد‌میکروبی لاواند روی باکتری‌های استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس پیوژنز در یک مطالعه بررسی و نشان داده شد که این گیاه خاصیت آنتی‌باکتریال دارد [26]. 
در مطالعه معصومی و همکاران در بررسی اثرات ضدمیکروبی نانوامولسیون اسانس آویشن شیرازی علیه باکتری اشریشاکلی میزان MIC ‌اسانس آویشن شیرازی و نانوامولسیون 2500 میکروگرم بر میلی‌لیتر به دست آمد و تفاوتی بین اسانس خالص و نانوامولسیون مشاهده نشد [27]. 
نتایج حاصل از این بررسی با مطالعه حاضر یکسان بود، با این تفاوت که در مطالعه ما میزان MIC نانوامولسیون و اسانس با هم تفاوت داشت. وجود برخی تفاوت‌ها در میزان اثرات ضد‌میکروبی مشاهده شده در این مطالعه و تحقیقات مشابه می‌تواند به دلیل تفاوت مکان‌های رشد گیاهان [4] و استفاده از روش‌های مختلف برای استخراج اسانس و عصاره باشد [29 ،28]. 
با وجود این، اثرات ضدمیکروبی سویه‌های مختلف این گیاهان را به وجود ترکیباتی همچون ترپن‌ها و ترپنوئیدها نسبت داده‌اند. برای مثال، اثر ضدباکتریایی لاواند را به وجود مواد فعالی نظیر لینالول، تریپنال، سینئول، کامفور و تیمول مربوط دانسته‌اند. 
ثابت شده است این ترکیبات می‌توانند با مختل کردن کار ساختار‌های غشای سلولی باعث اختلال در نفوذپذیری سدهای غشایی شده، با به هم‌زدن کنترل شیمیواسمزی سلول باعث مرگ باکتری‌ها شود [29 ،28].
 تحقیقات در مورد مکانیسم عمل ترکیبات اسانس‌های حاوی ترکیبات فنولی نشان‌دهنده تأثیر این ترکیبات بر غشای سلولی است. ترکیبات فنولی به غشای سیتوپلاسمی حمله کرده و موجب تخریب آنها و افزایش قابلیت نفوذپذیری آن شده و باعث آزاد شدن اجزای اصلی داخل سلول (مثل ریبوز و گلوتامات سدیم) می‌شوند. از سوی دیگر این ترکیبات می‌توانند موجب اختلال عملکرد در انتقال الکترون، فعالیت آنزیم ATPase و جذب مواد مغذی شوند [27 ،26].
بنابراین با توجه به این که آزمون ضد‌میکروبی انجام‌شده در محیط مایع و امولسیونی صورت گرفته و نتیجه نهایی فعالیت بالای نانوامولسیون را نشان می‌دهد، می‌توان این گونه استنتاج نمود که نانوامولسیون حاوی عصاره گیاه شیرین بیان و اسانس گیاه لاواند به طور مستقیم غشای باکتری را تخریب کرده و باعث از بین بردن آن شده است که این پدیده نشان‌دهنده مؤثر بودن سیستم ضد‌میکروبی سنتز‌ شده است. ذکر این نکته ضروری است که بررسی مکانسیم دقیق عملکرد ضد‌میکروبی نانوامولسیون سنتز‌شده نیاز به تحقیقات گسترده‌تری دارد.

نتایج مطالعه حاضر نشان داد که نانوامولسیون حاوی عصاره گیاه شیرین‌بیان و اسانس گیاه لاواند در غلظت‌های مورد مطالعه دارای خواص ضد‌میکروبی بوده و با توجه به میزان قابلیت زیستی مطلوب نانوامولسیون در رده سلول‌های سرطانی HEPG2،SK-MEL-3 می‌توان از آنها در مطالعات حیوانی آینده در قالب فرمولاسیون‌های دارویی استفاده کرد.

این مطالعه با کد اخلاق IR.KAUMS.MEDNT.REC.1396.106 در مورخ 9/11/96 به تصویب کمیته اخلاق پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان رسید و تمام کدهای اخلاقی مورد تأیید کمیته نظارت بر حیوانات آزمایشگاهی دانشگاه علوم پزشکی کاشان در طول انجام آزمایشات رعایت شد.

 نتایج این تحقیق حاصل پایان‌نامه کارشناسی ارشد نویسنده اول در رشته بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی کاشان است.

مفهوم‌سازی و روش‌شناسی اعتبارسنجی تحلیل داده‌ها: محمداسماعیل شهاب‌الدین، محمدحسین اعرابی؛ تحقیق، بررسی، تحلیل و منابع: علی نظری عالم، شایسته‌پور، مجید نجاتی، حمید‌رضا گیلاسی و افشین صالحی؛ نگارش پیش‌نویس: زهره کریمی طاهری.

نویسندگان اعلام می‌کنند که هیچ‌گونه تضاد منافعی در خصوص پژوهش حاضر وجود ندارد.

از معاونت محترم تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی کاشان صمیمانه تشکر و قدردانی می‌شود.

Reference

1. Bent S. Herbal medicine in the United States: review of efficacy, safety, and regulation. J Gen Intern Med. 2008; 23(6):854-9. [DOI:10.1007/s11606-008-0632-y] [PMID] [PMCID]
2. Hosseinzadeh H, Nassiri-Asl M. Pharmacological effects of Glycyrrhiza spp. and its bioactive constituents: update and review. Phytother Res. 2015; 29(12):1868-86. [DOI:10.1002/ptr.5487] [PMID]
3. Nomura T, Fukai T, Akiyama T. Chemistry of phenolic compounds of licorice (Glycyrrhiza species) and their estrogenic and cytotoxic activities. Pure Appl Chem. 2002; 74(7):1199-206. [DOI:10.1351/pac200274071199]
4. Basar N, Oridupa OA, Ritchie KJ, Nahar L, Osman NMM, Stafford A, et al. Comparative cytotoxicity of Glycyrrhiza glabra roots from different geographical origins against immortal human keratinocyte (HaCaT), lung adenocarcinoma (A549) and liver carcinoma (HepG2) cells. Phytother Res. 2015; 29(6):944-8. [DOI:10.1002/ptr.5329] [PMID]
5. Nitalikar MM, Munde KC, Dhore BV, Shikalgar SN. Studies of antibacterial activities of Glycyrrhiza glabra root extract. Int J Pharm Tech Res. 2010; 2(1):899-901.
6. Ghadiri MK, Gorji A. Lavender for medicine: A brief review of clinical effects. Avicenna. 2002; 1:23-7. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.116.6864&rep=rep1&type=pdf#page=24
7. Shiina Y, Funabashi N, Lee K, Toyoda T, Sekine T, Honjo S, et al. Relaxation effects of lavender aromatherapy improve coronary flow velocity reserve in healthy men evaluated by transthoracic Doppler echocardiography. Int J Cardiol. 2008; 129(2):193-7. [DOI:10.1016/j.ijcard.2007.06.064] [PMID]
8. Shahnazi M, Nikjoo R, Yavarikia P, Mohammad-Alizadeh-Charandabi S. Inhaled lavender effect on anxiety and pain caused from intrauterine device insertion. J Caring Sci. 2012; 1(4):255. [doi: 10.5681/jcs.2012.035]
9. SILVA GL, Luft C, Lunardelli A, Amaral RH, MELO DA, Donadio MV, et al. Antioxidant, analgesic and anti-inflammatory effects of lavender essential oil. An Acad Bras Cienc. 2015; 87(2 S):1397-408. [DOI:10.1590/0001-3765201520150056] [PMID]
10. Kozics K, Srancikova A, Sedlackova E, Horvathova E, Melusova M, Melus V, et al. Antioxidant potential of essential oil from Lavandula angustifolia in in vitro and ex vivo cultured liver cells. Neoplasma. 2017; 64(4):485-93. [DOI:10.4149/neo_2017_401] [PMID]
11. Prusinowska R, Śmigielski KB. Composition, biological properties and therapeutic effects of lavender (Lavandula angustifolia L). A review. Herba Pol. 2014; 60(2):56-66. [DOI:10.2478/hepo-2014-0010]
12. Imre S, Eşianu S, Miklos A, Tiuca I, Dicher I, Tero-Vescan A, et al. Qualitative assay of essential oils of Lavender and Peppermint in commercial products through spectral and chromatographic methods. Farmacia. 2016; 64(6):857-62. https://farmaciajournal.com/wp-content/uploads/2016-06-art-09-Imre_857-862.pdf
13. Dalilan S, Rezaei-Tavirani M, Nabiuni M, Heidari-Keshel S, Azodi MZ, Zali H. Aqueous extract of Lavender angustifolia inhibits lymphocytes proliferation of Hodgkin’s lymphoma patients. Iran J Cancer Prev. 2013; 6(4):201-8. [PMCID]
14. Roller S, Ernest N, Buckle J. The antimicrobial activity of high-necrodane and other lavender oils on methicillin-sensitive and-resistant Staphylococcus aureus (MSSA and MRSA). J Altern Complement Med. 2009; 15(3):275-9. [DOI:10.1089/acm.2008.0268] [PMID]
15. Hossain S, Heo H, De Silva B, Wimalasena S, Pathirana H, Heo G-J. Antibacterial activity of essential oil from lavender (Lavandula angustifolia) against pet turtle-borne pathogenic bacteria. Lab Anim Res. 2017; 33(3):195-201. [DOI:10.5625/lar.2017.33.3.195] [PMID] [PMCID]
16. Bakkali F, Averbeck S, Averbeck D, Idaomar M. Biological effects of essential oils-a review. Food Chem Toxicol. 2008; 46(2):446-75. [DOI:10.1016/j.fct.2007.09.106] [PMID]
17. Raut JS, Karuppayil SM. A status review on the medicinal properties of essential oils. Ind Crops Prod. 2014; 62:250-64. [DOI:10.1016/j.indcrop.2014.05.055]
18. Thakkar PJ, Madan P, Lin S. Transdermal delivery of diclofenac using water-in-oil microemulsion: Formulation and mechanistic approach of drug skin permeation. Pharm Dev Technol. 2014; 19(3):373-84. [DOI:10.3109/10837450.2013.788658] [PMID]
19. El Asbahani A, Miladi K, Badri W, Sala M, Addi EA, Casabianca H, et al. Essential oils: From extraction to encapsulation. Int J Pharm. 2015; 483(1-2):220-43. [DOI:10.1016/j.ijpharm.2014.12.069] [PMID]
20. Khazraei-Moradian S, Ganjalikhani-Hakemi M, Andalib A, Yazdani R, Arasteh J, Kardar GA. The effect of licorice protein fractions on proliferation and apoptosis of gastrointestinal cancer cell lines. Nutr Cancer. 2017; 69(2):330-9. [DOI:10.1080/01635581.2017.1263347] [PMID]
21. Fu Y, Chen J, Li Y-J, Zheng Y-F, Li P. Antioxidant and anti-inflammatory activities of six flavonoids separated from licorice. Food Chem. 2013; 141(2):1063-71. [DOI:10.1016/j.foodchem.2013.03.089] [PMID]
22. Vlaisavljević S, Šibul F, Sinka I, Zupko I, Ocsovszki I, Jovanović-Šanta S. Chemical composition, antioxidant and anticancer activity of licorice from Fruska Gora locality. Ind Crops Prod. 2018; 112:217-24. [DOI:10.1016/j.indcrop.2017.11.050]
23. Mehdinezhad Doghikolayi S, Mohammadi M. [The antioxidant and cytotoxic effects of lavandulla anguostifouliya on the 8305C cell line (Persian)]. New Cell Mol Biotechnol J. 2018; 8(32):91-8. https://ncmbjpiau.ir/browse.php?a_id=1146&sid=1&slc_lang=en
24. Gezici S. Promising anticancer activity of lavender (Lavandula angustifolia Mill.) essential oil through induction of both apoptosis and necrosis. Ann Phytomed. 2018; 7(2):38-45. [DOI:10.21276/ap.2018.7.2.5]
25. Ziaei Hezarjaribi H, Nadeali N, Saeedi M, Soosaraei M, Jorjani ON, Momeni Z, et al. [The effect of lavender essential oil and nanoemulsion on Trichomonas vaginalis in vitro (Persian)]. Feyz. 2017; 21(4):326-34. http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-3154-en.html
26. Giovannini D, Gismondi A, Basso A, Canuti L, Braglia R, Canini A, et al. Lavandula angustifolia mll. Essential oil exerts antibacterial and anti-inflammatory effect in macrophage mediated immune response to staphylococcus aureus. Immunol Invest. 2016; 45(1):11-28. [DOI:10.3109/08820139.2015.1085392] [PMID]
27. Masoomi VO, Tajik H, Moradi M, Forough M, Shahabi N. [Antimicrobial effects of Zataria multiflora boiss. essential oil nanoemulsion against Escherichia coli O157: H7 (Persian)]. Stud Med Sci. 2016; 27(7):608-17. http://umj.umsu.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2520-1&sid=1&slc_lang=en
28. Sabbioni C, Ferranti A, Bugamelli F, Forti GC, Raggi MA. Simultaneous HPLC analysis, with isocratic elution, of glycyrrhizin and glycyrrhetic acid in liquorice roots and confectionery products. Phytochem Anal. 2006; 17(1):25-31. [DOI:10.1002/pca.877] [PMID] [PMCID]
29. Bradley PR. British herbal compendium: A handbook of scientific information on widely used plant drugs. United Kingdom: British Herbal Medicine Association; 1992. https://books.google.com/books/about/British_Herbal_Compendium.html?id=lrUFBAAACAAJ