سردبیر محترم 
یکی از معضلات جوامع در حال توسعه پدیده کودک کار یا به اصطلاح کودک خیابانی است که با گسترش شهرنشینی، فقر و سایر مشکلات اجتماعی اقتصادی همواره گسترش می‌یابد. کودک خیابانی به افراد زیر 18 سال اطلاق می‌شود که در خیابان زندگی یا کار می‌کنند، خانواده ندارند یا به علت فقر مالی خانواده‌ها روانه خیابان شده‌اند [1]. صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) این کودکان را به چهار دسته تقسیم کرده است: گروهی که در خیابان‌ها دست‌فروشی می‌کنند؛ گروهی که تکدی‌گری می‌کنند؛ گروهی که کارهای غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر و جرایم نظیر آن را انجام می‌دهند و دسته‌ای نیز به روسپیگری مشغول‌اند [2].
کودک خیابانی پدیده‌ای رو به افزایش در کشور ایران است که به سبب ویژگی‌های زندگی، خود منشأ بسیاری از رفتارهای نادرست سلامت می‌شود؛ این رفتارها نه‌تنها به خود کودک آسیب می‌رسانند، بلکه سلامت جامعه را نیز به مخاطره می‌اندازند. کودکان خیابانی تقریباً هر روز از نخستین ساعت صبح تا عصر در محل‌های ثابت و تعیین‌شده مشغول دست‌فروشی و تکدی‌گری هستند و یا به سایر فعالیت‌ها مشغول‌اند [3]. 
این کودکان به علت شرایط خاص زندگی خود در معرض آسیب‌های جسمی و روانی قرار دارند و به همین دلیل ضرورت حمایت از آنان در چهارچوب دفاع و حمایت از حقوق کودکان به شدت احساس می‌شود. این کودکان به دلیل سبک خاص زندگی و تحصیل کم، درگیر مشکلات بهداشتی زیادی می‌شوند، شامل: جمع‌آوری زباله‌های خانگی و عفونی، تماس با سر سوزن‌های آلوده، اعتیاد والدین، مصرف مواد مخدر، زندگی در محیطی غیربهداشتی و حاشیه شهر، سوءاستفاده جنسی و جسمی، مشکلات تغذیه‌ای، مشکلات مرتبط با بهداشت روان، بیماری‌های سیستم ایمنی و سایر رفتارهای پرخطر که این افراد را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌ها نظیر سوءتغذیه، کم‌خونی، بیماری‌های گوارشی و بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت، ایدز و سل می‌کند [4].
از طرفی با توجه به شیوع پاندمی کرونا در جهان و ایران و قدرت انتقال زیاد این ویروس در سطح جامعه، آسیب‌پذیری این گروه بیش از پیش شده است. حضور کودکان در اماکن پرجمعیت، سطح خیابان و انجام کارهای پرخطر از قبیل جمع‌آوری ضایعات موجب شده است که این کودکان بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به کرونا قرار گیرند [5].
این کودکان به دلایل گوناگون اعم از سهل‌انگاری، آموزش نامناسب، توان مالی کم، دسترسی نداشتن به امکانات پزشکی لازم و در نتیجه پیگیری نکردن مراحل لازم برای درمان به‌راحتی می‌توانند این ویروس را در خانواده و جامعه منتشر کنند [6]. این گروه در حالی که روز خود را در اماکن عمومی و خیابان‌ها به شب می‌رسانند، نه‌تنها از ماسک و دستکش استفاده نمی‌کنند، حتی از راه‌های پیشگیری از کرونا اطلاعات درستی ندارند و به‌راحتی اصول بهداشتی را نادیده می‌گیرند [7].
با توجه به مطالب ذکرشده کودکان کار که به طور طبیعی از محرومیت شدید رنج می‌برند و از نظر مالی و معیشتی در تنگنا بوده و از نظر آموزشی، فرهنگی و اجتماعی نیز فقر مضاعف دارند که آن‌ها را در زمره گروه‌های پرریسک و بسیار مستعد برای ابتلای به بیماری کرونا قرار می‌دهد؛ بنابراین غفلت مسئولان امر در توجه مناسب به این گروه باعث می‌شود تلاش شبانه‌روزی کادر بهداشت و درمان و مردم برای شکستن زنجیره بیماری بی‌نتیجه بماند.
فراهم کردن شرایط قانونی استفاده از ذخایر استراتژیک کشور برای حمایت‌های مالی، آموزشی، بهداشتی و دیگر ملزومات ضروری اقشار کم‌درآمد به‌ویژه کودکان کار ضروری به نظر می‌رسد.
شناسایی کودکان کار و ایجاد یک بانک اطلاعاتی جامع از شرایط زندگی آن‌ها، تهیه و تأمین بسته‌های حمایتی هدفمند، همکاری مستمر میان نهادهای دولتی و مؤسسات خیریه و دیگر سازمان‌های مردم‌نهاد برای پوشش حداکثری کودکان کار و خانواده‌های آنان، انجام تست‌های تشخیصی مستمر کودکان کار از نظر سلامتی، اطمینان از مبتلا نبودن آنان به کرونا و فراهم کردن خدمات آموزش آنلاین برای آن دسته از کودکان کار که در حال تحصیل هستند، باید مورد توجه مسئولان امر و نهادهای حمایتی دولتی و سازمان‌های مردم‌نهاد قرار گیرد.

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
در این تحقیق ملاحظات اخلاقی در نظر گرفته نشده است.

حامی مالی
این تحقیق هیچ گونه کمک مالی از سازمان‌های تأمین مالی در بخش‌های عمومی ، تجاری یا غیرانتفاعی دریافت نکرد.

مشارکت نویسندگان
 تمام نویسندگان در طراحی، اجرا و نگارش همه بخش‌های پژوهش حاضر مشارکت داشته‌اند.

تعارض منافع
نویسندگان مقاله هیچ‌گونه تعارضی در منافع اعلام نکردند.
 

 
References
1.Ansari H,  Ansari Moghaddam A, Mohammadi M, Peyvand M, Gorgij A, Shahraki Sanavi F. Health status and life situation of street children in Zahedan, southeast of Iran. Health Scope. 2015; 4(4):e31077. [DOI:10.17795/jhealthscope-31077]
2.Maghsoudi A, Baneshi MR, Neydavoodi M, Haghdoost A. Network scale-up correction factors for population size estimation of people who inject drugs and female sex workers in Iran. PLoS One. 2014; 9(11):e110917. [DOI:10.1371/journal.pone.0110917]
3.Vameghi M, Roshanfekr P, Ali D, Noroozi M, Madani S, McFarland W, et al. Population size estimates of street children in Iran: Synthesis of multiple methods. Kerman Uni Med Sci. 2019; 96(4):549-57. [DOI:10.1007/s11524-019-00354-4]
4.Uddin MJ, Sarma H, Wahed T, Ali MW, Koehlmoos TP, Nahar Q, et al. Vulnerability of Bangladeshi street-children to HIV/AIDS: A qualitative study. BMC Public Health. 2014; 14:1151. [DOI:10.1186/1471-2458-14-1151]
5.Kawala BA, Kirui BK, Cumber SN. Effect of COVID-19 response in Uganda on street children. Pan Afr Med J. 2020; 35(2):56. [DOI:10.11604/pamj.2020.35.2.23545]
6.Hunter J, Chitsiku S, Shand W, Van Blerk L. Learning on Harare’s streets under COVID-19 lockdown: Making a story map with street youth. Environ Urban. 2021; 33(1):31-42. [DOI: 10.1177/0956247820979440]
7.Holiday S. How they got to Sesame street: Children’s Television Workshop’s appropriation of advertising tactics for effective childhood literacy education. J Early Child Lit. 2021. [DOI: 10.1177/14687984211003245]