دوره 25، شماره 1 - ( فروردین و اردیبهشت 1401 )
جلد 25 شماره 1 صفحات 119-104 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Seyedi Moghaddam A, Salimi M, Ranji N, Mozdarani H. Examining the miR-93-5p and miR-17-5p Expression in Plasma and Breast Cancer Tissue as Possible Markers in Breast Cancer Prognosis. J Arak Uni Med Sci 2022; 25 (1) :104-119
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7034-fa.html
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7034-fa.html
سیدی مقدم آندیا، سلیمی مهدیه، رنجی نجمه، مزدارانی حسین. بررسی بیان miR-93-5p و miR-17-5p در پلاسما و بافت سرطان پستان به‌عنوان نشانگرهای احتمالی در پیش‌آگهی سرطان پستان. مجله دانشگاه علوم پزشكي اراك. 1401; 25 (1) :104-119
آندیا سیدی مقدم1 
، مهدیه سلیمی 2، نجمه رنجی1 ، حسین مزدارانی3
، مهدیه سلیمی 2، نجمه رنجی1 ، حسین مزدارانی3
1- گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2- گروه ژنتیک پزشکی، پژوهشکده بیوتکنولوژی پزشکی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران. ،salimi@nigeb.ac.ir
3- گروه ژنتیک پزشکی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2- گروه ژنتیک پزشکی، پژوهشکده بیوتکنولوژی پزشکی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران. ،
3- گروه ژنتیک پزشکی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
متن کامل [PDF 3698 kb]
(635 دریافت)
| چکیده (HTML) (1104 مشاهده)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
متن کامل: (857 مشاهده)
مقدمه
microRNAsها، گروهی از RNAهای غیر‌کد‌کننده هستند که به‌طور مستقیم عمدتاً ناحیه 3’UTR و به‌ندرت از ناحیه 5’UTR ،mRNA ژن‌ها را هدف قرار داده و با سرکوب ترجمه موجب مهار بیان ژن‌ها در سطح پس از رونویسی می‌شوند. ازاین‌رو به‌عنوان تنظیم‌کننده‌های اصلی ژنوم انسان به آن‌ها توجه شده است [1]. بسیاری از مطالعات در سراسر جهان نقش عمده‌ای در برخی عملکردهای بیولوژیکی ازجمله تکثیر سلولی، آپوپتوز، تهاجم و مهاجرت سلولی را برای miRNAها تأیید کردند [2]. نقش miRNAها در سرطان اولین بار در سال 2002 برای لوسمی شناسایی شد [3]. مطالعات نشان دادند miRNAها می‌توانند به‌عنوان ژن‌های انکوژن یا سرکوبگر تومور عمل کنند [4]. OncomiRها گروهی از miRNAها هستند که بیان بیش‌از‌حد آن‌ها در بسیاری از تومورها گزارش شده است [5]. ازاین‌رو احتمالاً می‌توان از miRNAها به‌عنوان مارکرهای تشخیصی و پیش‌آگهی و همچنین اهداف بالقوه درمانی در سرطان نام برد.
سرطان پستان به‌عنوان یکی از شایع‌ترین سرطان‌هایی است که زنان را در سراسر جهان درگیر می‌کند. به‌طوری‌که میزان شیوع این بیماری در سال 2015 برابر با 2/4 میلیون در سطح جهان شناخته شده است [6]. براساس بررسی‌های سیستماتیک آمار سرطان پستان در ایران، میزان بروز این بیماری حدود 22 نفر در هر 100000 زن ایرانی است و بیشتر در گروه سنی 40 تا 49 سال گزارش شده است که این عدد یک دهه کمتر از زنان کشورهای توسعه‌یافته است [6]. در بسیاری از مطالعات تغییرات بیان برخی miRNAها، مانند Let-7 و miR-195 ،miR-215 ،miR-299-5p در نمونه‌های دریافت‌شده قبل و بعد از جراحی در بیماران مبتلا به سرطان پستان مشاهده شده است [7].
خانواده miR-17-92 یکی از شناخته‌شده‌ترین اعضای miRNAای است که به‌عنوان OncomiR شناخته شده است [8]. miR-18a ،miR-19a ،miR-19b ،miR-20a ،miR-92a و miR-17-5p از اعضا خانواده miR-17-92 هستند [9]. در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است miR-17-5p با هدف قرار دادن برخی مولکول‌ها، ازجمله p21 [10]، PTEN، WNT/β-catenin [11] و SOCS1 در تنظیم فرایندهای اصلی چرخه سلولی مانند تکثیر، اتوفاژی، آپوپتوز و متاستاز در پیشرفت انواع تومورها ایفای نقش می‌کند [12]. از طرفی دیگر، تنظیم نامتعادل miR-17-5p در بسیاری از سرطان‌ها مانند کارسینوم سلول‌های کبدی، سرطان معده، سرطان ریه، سرطان پانکراس و سرطان پروستات [13، 14] گزارش شده است.
miR-93-5p، عضو خوشه miR-106b-25 است [15]. در مطالعات متعددی، بیان غیرطبیعی miR-93-5p در بسیاری از سرطان‌ها، مثل سرطان‌های معده، روده بزرگ، کبد، کارسینوم هپاتوسلولار و سرطان ریه گزارش شده است [16, 17] که این امر با کوتاه شدن زمان بقای بیماران ارتباط نزدیکی داشته است [18]. برخی مطالعات نشان دادند افزایش بیان miR-93-5p در سرطان تخمدان با هدف قرار دادن ژن‌های سرکوبگر تومور همچون PTEN در سرطان تخمدان [16] وBRMS1L در کارسینوم آدنوئید غدد اشکی [17] و RB1 و LKB1 در سرطان ریه [19] در افزایش تکثیر سلول‌های سرطانی و تهاجم نقش دارد [19].
امروزه، تفاوت بیان miRNAها در نمونه‌های بافت و مایعات بدن افراد مبتلا به سرطان در مقایسه با افراد سالم تا حد زیادی مورد تأیید دانشمندان قرار گرفته است. miRNAهای در حال گردش (موجود در مایعات)، درواقع از سلول‌های توموری آزاد شدند که در وزیکول‌های اگزوزومی و آپوپتوزیس حمل می‌شوند [19].
در مطالعه حاضر، با توجه به اینکه ژن PTEN که یک مهار‌کننده توموری مؤثر است، هدف مشترک miR-17-5p و miR-93-5p است. از سوی دیگر با عنایت به پیش‌بینی رفتارهای بیولوژیکی مشابه برای این دو miRNA در فرایند گسترش و پیشرفت تومور، برای اولین بار میزان بیان miR-17-5p و miR-93-5p در دو بافت تومور پستان و همچنین پلاسمای افراد مبتلا به سرطان پستان با گروه کنترل منفی آن‌ها مقایسه شد. علاوه‌بر‌این، ارتباط سطح بیان این microRNAها و خصوصیات هیستوپاتولوژی تومور، استیج یا مرحله بیماری و وضعیت گیرنده‌های هورمونی به‌منظور بررسی نقش احتمالی مرتبط با سرطان پستان جهت ردیابی سریع‌تر و آسان‌تر بیماری تجزیهوتحلیل شد.
مواد و روش‌ها
نمونه‌گیری و گروه‌بندی نمونه‌های مورد‌آزمایش
بـه منظور انجام این پژوهش، تمام اصول اخلاقی براساس ضوابط هلسینکی رعایت شده است. رضایت‌نامه کتبی آگاهانه را بیماران و گروه‌های کنترل قبل از نمونه‌گیری امضا کردند. مشخصات بالینی و آسیب‌شناسی بیماران پس از جراحی به دست آمد و یک آسیب‌شناس آن را تأیید شد.
تعداد 80 نمونه پلاسما (40 مورد از بیماران مبتلا به سرطان پستان و 40 مورد از افرادی که خود و خانواده درجه یک آنان سابقه‌ای از بیماری‌های پستان یا سرطان را گزارش نکردند به‌عنوان گروه کنترل) و 100 نمونه بافت پستان (40 بافت توموری پستان و 40 بافت مجاور طبیعی و 20 بافت پستانی بدون ضایعه بافتی از زنانی که تحت عمل جراحی ماموپلاستی قرار گرفتند) از بیمارستان آسیا واقع در تهران در سال‌های 1396-1397 جمع‌آوری شدند. نمونه‌های بافتی به لوله‌های کرایو استریل و نمونه‌های خون جهت جداسازی پلاسما به لوله‌های استریل حاوی اتیلن دی آمین تترا استیک اسید منتقل شد. نمونه‌های بافت با تانک ازت مایع و نمونه‌های خون ازطریق محفظه‌های یخی به آزمایشگاه انتقال یافت.
استخراج RNA از بافت و پلاسما
پلاسما با استفاده از سانتریفیوژ 2 مرحله‌ای از خون جدا شد (مرحله اول، 3000 دور در دقیقه، 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه و مرحله دوم، 12000 دور در دقیقه، 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه). سپس RNA کامل حاوی miRNA با توجه به دستورالعمل کیت Sigma-Aldrich Total RNA Purification (کشور آلمان) استخراج شد. غلظت و درصد خلوص RNA ازطریق اندازه‌گیری‌های جذب نوری با دستگاه نانودراپ 2000 تأیید شد.
ساخت cDNA و بررسی بیان با استفاده ازرنوشت معکوس- واکنش زنجیرهای پلیمراز در زمان واقعی
از کیتonmiR cDNA kits (شرکت بن یاخته تهران، ایران) برای رونویسی معکوس میکرو RNA استفاده شد. تمام مراحل طبق دستورالعمل‌های کیت انجام شده است و از SNORD47 به‌عنوان ژن کنترل داخلی استفاده شد. پس از مرحله ریورس ترانسکریپتاز یا رونوشت معکوس، میزان بیان miRNAها با استفاده از Real-time RT-PCR و رنگ سایبرگرین و به‌صورت مقایسه‌ای و در قیاس با گروه کنترل و در حضور نرمال‌کننده SNORD47 اندازه‌گیری شد. مجموعه پرایمرها برای تجزیهوتحلیل بیان miRNAها را شرکت فناوری بن یاخته (تهران، ایران) طراحی کرد و ساخت. مجموعه سفارش‌شده شامل پرایمرهای اختصاصی Forward برای miR-17-5p ،miR-93-5p ،SNORD47 و پرایمر Reverse مشترک برای تمام miRNAها بود. شرایط دمایی شامل یک مرحله واسرشتی اولیه در دمای 95 درجه سانتی‌گراد برای 2 دقیقه و 40 چرخه دمایی 95 درجه سانتی‌گراد برای 5 ثانیه و 60 درجه سانتی‌گراد برای 30 ثانیه است. بازده تکثیر برای هر جفت پرایمر با مطالعه منحنی استاندارد خطی حاصل از cDNA تجمیع‌شده چند نمونه ارزیابی شد. اختصاصیت و دقت پرایمرها مورد تأیید قرار گرفت (100 درصد).
بررسی آماری
میزان بیان با روش 2-∆∆CT محاسبه شد. میزان بیان هدف برمبنای تغییر نسبت به گروه کنترل و نرمالایز‌شده براساس بیان SNORD47، به‌عنوان کنترل داخلی یا نرمالایزر محاسبه شد. بیان RNA، 2 برابر و بیشتر افزایش بیان، بین 0/5 و 2 برابر به‌عنوان نرمال (بدون تغییر بیان) و 0/5 برابر و کمتر به‌عنوان کاهش بیان درنظر گرفته شد.
تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار GraphPad Prism نسخه 8/0/2 تجزیهوتحلیل شد. آزمون یو من‌ویتنی و کروسکال والیس برای دادههای عددی استفاده شد. همبستگی و سازگاری با استفاده از تحلیل همبستگی اسپیرمن تجزیهوتحلیل شد. دادههای عددی به‌صورت میانگین و انحراف معیار ارائه شد. اختلاف آماری در صورت P<0/05 معنا‌دار درنظر گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی این مطالعه توسط کمیته اخلاق مؤسسه پژوهشگاه ملی و مهندسی ژنتیک و زیست فناوری تأیید شد (IRAN 52d/4922, 6.10.2016). کلیه افراد شرکت‌کننده در مطالعه، فرم رضایت‌نامه جهت استفاده از نمونه‌های بالینی و دادههای شخصی تحت نظارت پزشک را امضا کردند.
یافته‌ها
در این مطالعه 80 نمونه پلاسما (40 بیمار و 40 کنترل نرمال) و 100 نمونه بافت پستان (40 بافت توموری، 40 نرمال مجاور تومور و 20 بافت طبیعی پستان حاصل از جراحی ماموپلاستی) بررسی شد. میانگین سنی افراد برای گروه بیمار 45/9 سال و برای گروه کنترل 48/5 سال بود و هیچ‌یک از افراد با یکدیگر نسبت خویشاوندی نداشتند. اطلاعات بـالینی موجود در پرونده بیماران به‌صورت طبقه‌بندی‌شده استفاده شد (جدول شماره 1).
.jpg)
یافته‌ها مؤید آن است که میانگین بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان (6/4±8/89) و پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان (2/61±3/27) به‌طور معناداری در مقایسه با گروه کنترل نرمال افزایش یافته است (P<0/001) (تصویر شماره 1).
microRNAsها، گروهی از RNAهای غیر‌کد‌کننده هستند که به‌طور مستقیم عمدتاً ناحیه 3’UTR و به‌ندرت از ناحیه 5’UTR ،mRNA ژن‌ها را هدف قرار داده و با سرکوب ترجمه موجب مهار بیان ژن‌ها در سطح پس از رونویسی می‌شوند. ازاین‌رو به‌عنوان تنظیم‌کننده‌های اصلی ژنوم انسان به آن‌ها توجه شده است [1]. بسیاری از مطالعات در سراسر جهان نقش عمده‌ای در برخی عملکردهای بیولوژیکی ازجمله تکثیر سلولی، آپوپتوز، تهاجم و مهاجرت سلولی را برای miRNAها تأیید کردند [2]. نقش miRNAها در سرطان اولین بار در سال 2002 برای لوسمی شناسایی شد [3]. مطالعات نشان دادند miRNAها می‌توانند به‌عنوان ژن‌های انکوژن یا سرکوبگر تومور عمل کنند [4]. OncomiRها گروهی از miRNAها هستند که بیان بیش‌از‌حد آن‌ها در بسیاری از تومورها گزارش شده است [5]. ازاین‌رو احتمالاً می‌توان از miRNAها به‌عنوان مارکرهای تشخیصی و پیش‌آگهی و همچنین اهداف بالقوه درمانی در سرطان نام برد.
سرطان پستان به‌عنوان یکی از شایع‌ترین سرطان‌هایی است که زنان را در سراسر جهان درگیر می‌کند. به‌طوری‌که میزان شیوع این بیماری در سال 2015 برابر با 2/4 میلیون در سطح جهان شناخته شده است [6]. براساس بررسی‌های سیستماتیک آمار سرطان پستان در ایران، میزان بروز این بیماری حدود 22 نفر در هر 100000 زن ایرانی است و بیشتر در گروه سنی 40 تا 49 سال گزارش شده است که این عدد یک دهه کمتر از زنان کشورهای توسعه‌یافته است [6]. در بسیاری از مطالعات تغییرات بیان برخی miRNAها، مانند Let-7 و miR-195 ،miR-215 ،miR-299-5p در نمونه‌های دریافت‌شده قبل و بعد از جراحی در بیماران مبتلا به سرطان پستان مشاهده شده است [7].
خانواده miR-17-92 یکی از شناخته‌شده‌ترین اعضای miRNAای است که به‌عنوان OncomiR شناخته شده است [8]. miR-18a ،miR-19a ،miR-19b ،miR-20a ،miR-92a و miR-17-5p از اعضا خانواده miR-17-92 هستند [9]. در بسیاری از مطالعات نشان داده شده است miR-17-5p با هدف قرار دادن برخی مولکول‌ها، ازجمله p21 [10]، PTEN، WNT/β-catenin [11] و SOCS1 در تنظیم فرایندهای اصلی چرخه سلولی مانند تکثیر، اتوفاژی، آپوپتوز و متاستاز در پیشرفت انواع تومورها ایفای نقش می‌کند [12]. از طرفی دیگر، تنظیم نامتعادل miR-17-5p در بسیاری از سرطان‌ها مانند کارسینوم سلول‌های کبدی، سرطان معده، سرطان ریه، سرطان پانکراس و سرطان پروستات [13، 14] گزارش شده است.
miR-93-5p، عضو خوشه miR-106b-25 است [15]. در مطالعات متعددی، بیان غیرطبیعی miR-93-5p در بسیاری از سرطان‌ها، مثل سرطان‌های معده، روده بزرگ، کبد، کارسینوم هپاتوسلولار و سرطان ریه گزارش شده است [16, 17] که این امر با کوتاه شدن زمان بقای بیماران ارتباط نزدیکی داشته است [18]. برخی مطالعات نشان دادند افزایش بیان miR-93-5p در سرطان تخمدان با هدف قرار دادن ژن‌های سرکوبگر تومور همچون PTEN در سرطان تخمدان [16] وBRMS1L در کارسینوم آدنوئید غدد اشکی [17] و RB1 و LKB1 در سرطان ریه [19] در افزایش تکثیر سلول‌های سرطانی و تهاجم نقش دارد [19].
امروزه، تفاوت بیان miRNAها در نمونه‌های بافت و مایعات بدن افراد مبتلا به سرطان در مقایسه با افراد سالم تا حد زیادی مورد تأیید دانشمندان قرار گرفته است. miRNAهای در حال گردش (موجود در مایعات)، درواقع از سلول‌های توموری آزاد شدند که در وزیکول‌های اگزوزومی و آپوپتوزیس حمل می‌شوند [19].
در مطالعه حاضر، با توجه به اینکه ژن PTEN که یک مهار‌کننده توموری مؤثر است، هدف مشترک miR-17-5p و miR-93-5p است. از سوی دیگر با عنایت به پیش‌بینی رفتارهای بیولوژیکی مشابه برای این دو miRNA در فرایند گسترش و پیشرفت تومور، برای اولین بار میزان بیان miR-17-5p و miR-93-5p در دو بافت تومور پستان و همچنین پلاسمای افراد مبتلا به سرطان پستان با گروه کنترل منفی آن‌ها مقایسه شد. علاوه‌بر‌این، ارتباط سطح بیان این microRNAها و خصوصیات هیستوپاتولوژی تومور، استیج یا مرحله بیماری و وضعیت گیرنده‌های هورمونی به‌منظور بررسی نقش احتمالی مرتبط با سرطان پستان جهت ردیابی سریع‌تر و آسان‌تر بیماری تجزیهوتحلیل شد.
مواد و روش‌ها
نمونه‌گیری و گروه‌بندی نمونه‌های مورد‌آزمایش
بـه منظور انجام این پژوهش، تمام اصول اخلاقی براساس ضوابط هلسینکی رعایت شده است. رضایت‌نامه کتبی آگاهانه را بیماران و گروه‌های کنترل قبل از نمونه‌گیری امضا کردند. مشخصات بالینی و آسیب‌شناسی بیماران پس از جراحی به دست آمد و یک آسیب‌شناس آن را تأیید شد.
تعداد 80 نمونه پلاسما (40 مورد از بیماران مبتلا به سرطان پستان و 40 مورد از افرادی که خود و خانواده درجه یک آنان سابقه‌ای از بیماری‌های پستان یا سرطان را گزارش نکردند به‌عنوان گروه کنترل) و 100 نمونه بافت پستان (40 بافت توموری پستان و 40 بافت مجاور طبیعی و 20 بافت پستانی بدون ضایعه بافتی از زنانی که تحت عمل جراحی ماموپلاستی قرار گرفتند) از بیمارستان آسیا واقع در تهران در سال‌های 1396-1397 جمع‌آوری شدند. نمونه‌های بافتی به لوله‌های کرایو استریل و نمونه‌های خون جهت جداسازی پلاسما به لوله‌های استریل حاوی اتیلن دی آمین تترا استیک اسید منتقل شد. نمونه‌های بافت با تانک ازت مایع و نمونه‌های خون ازطریق محفظه‌های یخی به آزمایشگاه انتقال یافت.
استخراج RNA از بافت و پلاسما
پلاسما با استفاده از سانتریفیوژ 2 مرحله‌ای از خون جدا شد (مرحله اول، 3000 دور در دقیقه، 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه و مرحله دوم، 12000 دور در دقیقه، 4 درجه سانتی‌گراد به مدت 10 دقیقه). سپس RNA کامل حاوی miRNA با توجه به دستورالعمل کیت Sigma-Aldrich Total RNA Purification (کشور آلمان) استخراج شد. غلظت و درصد خلوص RNA ازطریق اندازه‌گیری‌های جذب نوری با دستگاه نانودراپ 2000 تأیید شد.
ساخت cDNA و بررسی بیان با استفاده ازرنوشت معکوس- واکنش زنجیرهای پلیمراز در زمان واقعی
از کیتonmiR cDNA kits (شرکت بن یاخته تهران، ایران) برای رونویسی معکوس میکرو RNA استفاده شد. تمام مراحل طبق دستورالعمل‌های کیت انجام شده است و از SNORD47 به‌عنوان ژن کنترل داخلی استفاده شد. پس از مرحله ریورس ترانسکریپتاز یا رونوشت معکوس، میزان بیان miRNAها با استفاده از Real-time RT-PCR و رنگ سایبرگرین و به‌صورت مقایسه‌ای و در قیاس با گروه کنترل و در حضور نرمال‌کننده SNORD47 اندازه‌گیری شد. مجموعه پرایمرها برای تجزیهوتحلیل بیان miRNAها را شرکت فناوری بن یاخته (تهران، ایران) طراحی کرد و ساخت. مجموعه سفارش‌شده شامل پرایمرهای اختصاصی Forward برای miR-17-5p ،miR-93-5p ،SNORD47 و پرایمر Reverse مشترک برای تمام miRNAها بود. شرایط دمایی شامل یک مرحله واسرشتی اولیه در دمای 95 درجه سانتی‌گراد برای 2 دقیقه و 40 چرخه دمایی 95 درجه سانتی‌گراد برای 5 ثانیه و 60 درجه سانتی‌گراد برای 30 ثانیه است. بازده تکثیر برای هر جفت پرایمر با مطالعه منحنی استاندارد خطی حاصل از cDNA تجمیع‌شده چند نمونه ارزیابی شد. اختصاصیت و دقت پرایمرها مورد تأیید قرار گرفت (100 درصد).
بررسی آماری
میزان بیان با روش 2-∆∆CT محاسبه شد. میزان بیان هدف برمبنای تغییر نسبت به گروه کنترل و نرمالایز‌شده براساس بیان SNORD47، به‌عنوان کنترل داخلی یا نرمالایزر محاسبه شد. بیان RNA، 2 برابر و بیشتر افزایش بیان، بین 0/5 و 2 برابر به‌عنوان نرمال (بدون تغییر بیان) و 0/5 برابر و کمتر به‌عنوان کاهش بیان درنظر گرفته شد.
تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار GraphPad Prism نسخه 8/0/2 تجزیهوتحلیل شد. آزمون یو من‌ویتنی و کروسکال والیس برای دادههای عددی استفاده شد. همبستگی و سازگاری با استفاده از تحلیل همبستگی اسپیرمن تجزیهوتحلیل شد. دادههای عددی به‌صورت میانگین و انحراف معیار ارائه شد. اختلاف آماری در صورت P<0/05 معنا‌دار درنظر گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی این مطالعه توسط کمیته اخلاق مؤسسه پژوهشگاه ملی و مهندسی ژنتیک و زیست فناوری تأیید شد (IRAN 52d/4922, 6.10.2016). کلیه افراد شرکت‌کننده در مطالعه، فرم رضایت‌نامه جهت استفاده از نمونه‌های بالینی و دادههای شخصی تحت نظارت پزشک را امضا کردند.
یافته‌ها
در این مطالعه 80 نمونه پلاسما (40 بیمار و 40 کنترل نرمال) و 100 نمونه بافت پستان (40 بافت توموری، 40 نرمال مجاور تومور و 20 بافت طبیعی پستان حاصل از جراحی ماموپلاستی) بررسی شد. میانگین سنی افراد برای گروه بیمار 45/9 سال و برای گروه کنترل 48/5 سال بود و هیچ‌یک از افراد با یکدیگر نسبت خویشاوندی نداشتند. اطلاعات بـالینی موجود در پرونده بیماران به‌صورت طبقه‌بندی‌شده استفاده شد (جدول شماره 1).
یافته‌ها مؤید آن است که میانگین بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان (6/4±8/89) و پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان (2/61±3/27) به‌طور معناداری در مقایسه با گروه کنترل نرمال افزایش یافته است (P<0/001) (تصویر شماره 1).
همچنین میانگین بیان miR-93-5p در بافت توموری پستان (0/33±0/34) و پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان (0/57±0/41) محاسبه شد که به‌طور معناداری نسبت به گروه کنترل نرمال کاهش یافته است (P<0/001) (تصویر شماره 2).
دادههای آزمون اسپیرمن مؤید وجود همبستگی مثبت بین سطح بیان miR-17-5p (تصویر شماره 3) و miR-93-5p (تصویر شماره 4) در نمونه‌های پلاسما و تومور است.
همان‌طور که در جدول شماره 2 خلاصه شده است، نتایج نشان داد بین سطح بیان miR-17-5p در بافت و پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان با متاستاز غدد لنفاوی، افزایش مرحله تومور و وضعیت گیرنده‌های استروژن و پروژسترون و ازلحاظ آماری ارتباط معناداری وجود دارد (P<0/001) (جدول شماره 2).
.jpg)
درصورتی‌که ارتباط معناداری با وضعیت سرطان سینه سه گانه منفی و گیرنده فاکتور رشد اپیدرال انسانی2 (فقدان هر سه گیرنده استروژن، پروژسترون وگیرنده فاکتور رشد اپیدرال انسانی) مشاهده نشد.
بحث
علی‌رغم پیشرفت‌های صورت‌گرفته در تشخیص و درمان سرطان، سرطان پستان همچنان از علل اصلی مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان در بین زنان شناخته می‌شود [20, 21]. با توجه به پیشرفت تکنیک‌های مولکولی در حوزه تحقیقات تشخیص زودهنگام بیماری سرطان، miRNAsها به‌عنوان فراهم‌کنندگان مکانیسم‌های حساس برای تنظیم بیان دقیق ژن به‌شدت مورد توجه دانشمندان قرار گرفتند [22, 23, 24].
در مطالعه حاضر میزان بیان miR-17-5p و miR-93-5p در نمونه‌های بافت توموری پستان و پلاسما افراد مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با گروه کنترل نرمال و همچنین ارتباط میزان بیان miRNAهای مذکور با خصوصیات بالینی و آسیب‌شناسی بیماری بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد میزان بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان و همچنین پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با بافت طبیعی و پلاسمای افراد سالم افزایش داشته است. این در حالی است که میزان بیان miR-93-5p در بافت توموری پستان و همچنین پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با بافت طبیعی و پلاسمای افراد سالم کاهش داشته است، اما تغییرات بیان در هر دو microRNA مورد‌مطالعه به‌طور قابل‌توجهی با متاستاز به غدد لنفاوی و مرحله تومور در ارتباط است.
در بسیاری از مطالعات، بیان غیر طبیعی خانواده miR-17-92 به‌خصوص miR-17-5p گزارش شده است که با گسترش رشد تومور در بسیاری از سرطان‌ها ازجمله CRC ،ESCC ،HCC، بدخیمی‌های خون‌ساز، سرطان‌های پستان، ریه، گلیوبلاستوما و نوروبلاستوما با هدف قرار دادن کنترل چرخه سلولی همراه بوده است [9، 25]. چن و همکاران نشان دادند miR‐17‐5p با هدف قرار دادن mRNA p21 میزان تکثیر سلول‌های کارسینوم نازوفارنکس را افزایش می‌دهد و بیان بالای miR‐17‐5p یا میزان بیان پایین p21 با پیش‌آگهی ضعیف بیماران کارسینوم نازوفارنکس همراه است [10]. وانگ و همکارانش افزایش سطح miR-17-5p در بافت‌های LSCC و رده‌های سلولی را گزارش کردند. ناک داون شدن miR-17-5p با سرکوب فعال‌سازی مسیر PI3K / AKT باعث کاهش تکثیر سلول LSCC و القای آپوپتوز در شرایط موجود زنده و شیشه شد. همچنین آن‌ها مشاهده کردند که سطح بیان miR-17-5p با مرحله درجه‌بندی سرطان سینه در ارتباط بود. بنابراین میزان بیان بالاتر ممکن است با پیشرفت مرحله تومور مرتبط باشد [26]. لی و همکاران سطح TBP-2 ،miR-93 ،miR-373و miR-17-5p را در بافت‌های سرطانی ریه و بافت‌های طبیعی ریه مجاور آن‌ها بررسی و افزایش بیان miR-93 ،miR-373 و miR-17-5p را گزارش کردند، درحالی‌که میزان بیان TBP-2 mRNA در بافت‌های سرطانی ریه در مقایسه با بافت‌های طبیعی ریه مجاور به‌طور قابل‌توجهی کاهش داشت [13]. چن و همکاران خانواده miR-17-92 جهت تشخیص رتینوبلاستوما یا گلیومای شبکیه‌ای در سرم کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما را بررسی و گزارش کردند که miR-17-3P ،miR-17-5P ،miR-18a ،miR-20a در سرم کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما نسبت به کودکان سالم به‌شدت افزایش بیان داشته است [27]. فو و همکاران میزان همبستگی سطح بیان miRNAهای اگزوزومی را با پیشرفت سرطان کلورکتال یا روده بزرگ در سرم افراد کنترل و بیماران مبتلا به CRC بررسی کردند و گزارش کردند که در بین miRNAهای مورد‌بررسی، تنظیم دو miRNA (miR-17-5p, miR-92a-3p) به‌طور قابل‌توجهی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مختل شده است. همچنین افزایش بیان miR-17-5p در بیماران سرطان روده بزرگ با متاستاز دور و مراحل بالینی بالاتر در ارتباط بود [28].
در مطالعات متعددی مانند مطالعه جیانگ و همکاران، گزارش شد که افزایش بیان miR-93 با مرحله تومور و متاستاز غدد لنفاوی در ارتباط بوده است [29]. لیانگ و همکاران نقش miR-93-5p در تنظیم عملکرد سلول‌های اندوتلیال ورید ناف انسان را بررسی و گزارش کردند که بافت‌های سرطانی پستان سه گانه منفی با سطح بالاتری ازmiR-93-5p ، تراکم عروق خونی بیشتری را نشان می‌دهند و بیان بیش‌از‌حد miR-93-5p، تکثیر سلول‌های اندوتلیال ورید ناف انسان را تسریع کرده و باعث تشکیل لومن و جوانه زدن آن‌ها در موجود زنده شده است [30]. فانگ و همکاران با بررسی miR-93 در سرم بیماران مبتلا به سرطان رحم، افزایش سطح بیان miRNA-93 را مشاهده کردند که با مرحله‌بندی تومور و رفتارهای کلینیکوپاتولوژیک و متاستاز غدد لنفاوی ارتباط داشت [31]. از سوی دیگر فانگ و همکاران گزارش کردند miR-93-5p با سرکوب بیان LATS2 در آستروسیتوما می‌تواند باعث رگ‌زایی و متاستاز در تومور شود [32]. فابری و همکاران گزارش کردند miR-93 با ترشح پنلی از سیتوکین‌ها، کموکین‌ها و فاکتورهای رشد را که در آنژیوژنز در گلیوم‌ها ازطریق سرکوب IL-8 و VEGF نقش دارند، تنظیم می‌کند [33]. گزارش شده است miR-93-5p به‌طور قابل‌توجهی از تکثیر سلولی جلوگیری می‌کند و باعث توقف چرخه سلولی G1S می‌شود. علاوه‌بر‌این، 2 انکوژن به‌خوبی تثبیت شدند، E2F1 و CCND1، به‌عنوان اهداف دوگانه miR-93 شناسایی شدند [34]. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد افزایش بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان و پلاسمای بیماران با گیرنده استروژن مثبت و پروژسترون مثبت نسبت به بیماران گیرنده استروژن منفی و پروژسترون منفی و همچنین مرحله‌بندی تومور و متاستاز به غدد لنفاوی به‌طور قابل‌توجهی ارتباط معناداری دارد.
میزان بیان miR-17-5p در بافت و پلاسمای بیماران مبتلا به داکتال کارسینوما در مقایسه با گروه کنترل افزایش بیان معناداری را نشان داد، به‌طور قابل‌توجهی با مرحله تومور و غدد لنفاوی، وضعیت گیرنده استروژن و پروژسترون ارتباط داشت (P<0/0001). این در حالی است که کاهش بیان miR-93-5p در بافت‌های پلاسما و تومور به‌طور قابل‌توجهی با مرحله تومور و درگیری غدد لنفاوی مرتبط است (P<0/0001).
نتیجه‌گیری
یافته‌های این پژوهش مبین این امر است که بیان بالای miR-17-5p و کاهش بیان miR-93-5p احتمالاً با پیش‌آگهی ضعیف سرطان پستان مرتبط است. با این حال، miR-17-5p به‌دلیل اختلاف بیان بیشتر و سهولت ردیابی در پلاسما، به‌عنوان یک کاندیدای احتمالی زیست، نشانگر پیش‌آگهی ضعیف بیماری تلقی می‌شود.
با عنایت به محدودیت تعداد نمونه‌ها، افزایش حجم نمونه و انجام مطالعات فرجام‌یابی بالینی یا پیگیری وضعیت بالینی بیماران جهت تأیید نقش پیش‌آگهی ضعیف miRNAهای مورد‌بررسی پیشنهاد می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
ملاحظات اخلاقی این مطالعه را کمیته اخلاق پژوهشکده ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی تأیید کرده است (IRAN 52d/4922, 6.10.2016). کلیه افراد شرکت‌کننده در مطالعه، فرم رضایت‌نامه جهت استفاده از نمونه‌های بالینی و دادههای شخصی تحت نظارت پزشک را امضا کردند.
حامی مالی
این پروژه را پژوهشکده ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی پشتیبانی کرد.
مشارکت نویسندگان
اجرا و جمع‌آوری داده‌ها و نگارش پیش‌نویس مقاله: آندیا سیدی مقدم؛ طراحی ایده پروژه، نظارت بر اجرا، آنالیز نتایج و نهایی کردن مقاله: مهدیه سلیمی؛ مشاوره علمی: نجمه رنجی و حسین مزدارانی؛ کمک به تأمین نمونه‌های بالینی: حسین مزدارانی؛ طراحی، جمع‌آوری نمونه و نگارش پژوهش: تمامی نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعاض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان از همکاری دکتر پریسا عظیم نژادان تقدیر و تشکر می‌کنند.
درصورتی‌که ارتباط معناداری با وضعیت سرطان سینه سه گانه منفی و گیرنده فاکتور رشد اپیدرال انسانی2 (فقدان هر سه گیرنده استروژن، پروژسترون وگیرنده فاکتور رشد اپیدرال انسانی) مشاهده نشد.
علی‌رغم پیشرفت‌های صورت‌گرفته در تشخیص و درمان سرطان، سرطان پستان همچنان از علل اصلی مرگ‌و‌میر ناشی از سرطان در بین زنان شناخته می‌شود [20, 21]. با توجه به پیشرفت تکنیک‌های مولکولی در حوزه تحقیقات تشخیص زودهنگام بیماری سرطان، miRNAsها به‌عنوان فراهم‌کنندگان مکانیسم‌های حساس برای تنظیم بیان دقیق ژن به‌شدت مورد توجه دانشمندان قرار گرفتند [22, 23, 24].
در مطالعه حاضر میزان بیان miR-17-5p و miR-93-5p در نمونه‌های بافت توموری پستان و پلاسما افراد مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با گروه کنترل نرمال و همچنین ارتباط میزان بیان miRNAهای مذکور با خصوصیات بالینی و آسیب‌شناسی بیماری بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد میزان بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان و همچنین پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با بافت طبیعی و پلاسمای افراد سالم افزایش داشته است. این در حالی است که میزان بیان miR-93-5p در بافت توموری پستان و همچنین پلاسمای بیماران مبتلا به سرطان پستان در مقایسه با بافت طبیعی و پلاسمای افراد سالم کاهش داشته است، اما تغییرات بیان در هر دو microRNA مورد‌مطالعه به‌طور قابل‌توجهی با متاستاز به غدد لنفاوی و مرحله تومور در ارتباط است.
در بسیاری از مطالعات، بیان غیر طبیعی خانواده miR-17-92 به‌خصوص miR-17-5p گزارش شده است که با گسترش رشد تومور در بسیاری از سرطان‌ها ازجمله CRC ،ESCC ،HCC، بدخیمی‌های خون‌ساز، سرطان‌های پستان، ریه، گلیوبلاستوما و نوروبلاستوما با هدف قرار دادن کنترل چرخه سلولی همراه بوده است [9، 25]. چن و همکاران نشان دادند miR‐17‐5p با هدف قرار دادن mRNA p21 میزان تکثیر سلول‌های کارسینوم نازوفارنکس را افزایش می‌دهد و بیان بالای miR‐17‐5p یا میزان بیان پایین p21 با پیش‌آگهی ضعیف بیماران کارسینوم نازوفارنکس همراه است [10]. وانگ و همکارانش افزایش سطح miR-17-5p در بافت‌های LSCC و رده‌های سلولی را گزارش کردند. ناک داون شدن miR-17-5p با سرکوب فعال‌سازی مسیر PI3K / AKT باعث کاهش تکثیر سلول LSCC و القای آپوپتوز در شرایط موجود زنده و شیشه شد. همچنین آن‌ها مشاهده کردند که سطح بیان miR-17-5p با مرحله درجه‌بندی سرطان سینه در ارتباط بود. بنابراین میزان بیان بالاتر ممکن است با پیشرفت مرحله تومور مرتبط باشد [26]. لی و همکاران سطح TBP-2 ،miR-93 ،miR-373و miR-17-5p را در بافت‌های سرطانی ریه و بافت‌های طبیعی ریه مجاور آن‌ها بررسی و افزایش بیان miR-93 ،miR-373 و miR-17-5p را گزارش کردند، درحالی‌که میزان بیان TBP-2 mRNA در بافت‌های سرطانی ریه در مقایسه با بافت‌های طبیعی ریه مجاور به‌طور قابل‌توجهی کاهش داشت [13]. چن و همکاران خانواده miR-17-92 جهت تشخیص رتینوبلاستوما یا گلیومای شبکیه‌ای در سرم کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما را بررسی و گزارش کردند که miR-17-3P ،miR-17-5P ،miR-18a ،miR-20a در سرم کودکان مبتلا به رتینوبلاستوما نسبت به کودکان سالم به‌شدت افزایش بیان داشته است [27]. فو و همکاران میزان همبستگی سطح بیان miRNAهای اگزوزومی را با پیشرفت سرطان کلورکتال یا روده بزرگ در سرم افراد کنترل و بیماران مبتلا به CRC بررسی کردند و گزارش کردند که در بین miRNAهای مورد‌بررسی، تنظیم دو miRNA (miR-17-5p, miR-92a-3p) به‌طور قابل‌توجهی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مختل شده است. همچنین افزایش بیان miR-17-5p در بیماران سرطان روده بزرگ با متاستاز دور و مراحل بالینی بالاتر در ارتباط بود [28].
در مطالعات متعددی مانند مطالعه جیانگ و همکاران، گزارش شد که افزایش بیان miR-93 با مرحله تومور و متاستاز غدد لنفاوی در ارتباط بوده است [29]. لیانگ و همکاران نقش miR-93-5p در تنظیم عملکرد سلول‌های اندوتلیال ورید ناف انسان را بررسی و گزارش کردند که بافت‌های سرطانی پستان سه گانه منفی با سطح بالاتری ازmiR-93-5p ، تراکم عروق خونی بیشتری را نشان می‌دهند و بیان بیش‌از‌حد miR-93-5p، تکثیر سلول‌های اندوتلیال ورید ناف انسان را تسریع کرده و باعث تشکیل لومن و جوانه زدن آن‌ها در موجود زنده شده است [30]. فانگ و همکاران با بررسی miR-93 در سرم بیماران مبتلا به سرطان رحم، افزایش سطح بیان miRNA-93 را مشاهده کردند که با مرحله‌بندی تومور و رفتارهای کلینیکوپاتولوژیک و متاستاز غدد لنفاوی ارتباط داشت [31]. از سوی دیگر فانگ و همکاران گزارش کردند miR-93-5p با سرکوب بیان LATS2 در آستروسیتوما می‌تواند باعث رگ‌زایی و متاستاز در تومور شود [32]. فابری و همکاران گزارش کردند miR-93 با ترشح پنلی از سیتوکین‌ها، کموکین‌ها و فاکتورهای رشد را که در آنژیوژنز در گلیوم‌ها ازطریق سرکوب IL-8 و VEGF نقش دارند، تنظیم می‌کند [33]. گزارش شده است miR-93-5p به‌طور قابل‌توجهی از تکثیر سلولی جلوگیری می‌کند و باعث توقف چرخه سلولی G1S می‌شود. علاوه‌بر‌این، 2 انکوژن به‌خوبی تثبیت شدند، E2F1 و CCND1، به‌عنوان اهداف دوگانه miR-93 شناسایی شدند [34]. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد افزایش بیان miR-17-5p در بافت توموری پستان و پلاسمای بیماران با گیرنده استروژن مثبت و پروژسترون مثبت نسبت به بیماران گیرنده استروژن منفی و پروژسترون منفی و همچنین مرحله‌بندی تومور و متاستاز به غدد لنفاوی به‌طور قابل‌توجهی ارتباط معناداری دارد.
میزان بیان miR-17-5p در بافت و پلاسمای بیماران مبتلا به داکتال کارسینوما در مقایسه با گروه کنترل افزایش بیان معناداری را نشان داد، به‌طور قابل‌توجهی با مرحله تومور و غدد لنفاوی، وضعیت گیرنده استروژن و پروژسترون ارتباط داشت (P<0/0001). این در حالی است که کاهش بیان miR-93-5p در بافت‌های پلاسما و تومور به‌طور قابل‌توجهی با مرحله تومور و درگیری غدد لنفاوی مرتبط است (P<0/0001).
نتیجه‌گیری
یافته‌های این پژوهش مبین این امر است که بیان بالای miR-17-5p و کاهش بیان miR-93-5p احتمالاً با پیش‌آگهی ضعیف سرطان پستان مرتبط است. با این حال، miR-17-5p به‌دلیل اختلاف بیان بیشتر و سهولت ردیابی در پلاسما، به‌عنوان یک کاندیدای احتمالی زیست، نشانگر پیش‌آگهی ضعیف بیماری تلقی می‌شود.
با عنایت به محدودیت تعداد نمونه‌ها، افزایش حجم نمونه و انجام مطالعات فرجام‌یابی بالینی یا پیگیری وضعیت بالینی بیماران جهت تأیید نقش پیش‌آگهی ضعیف miRNAهای مورد‌بررسی پیشنهاد می‌شود.
ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
ملاحظات اخلاقی این مطالعه را کمیته اخلاق پژوهشکده ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی تأیید کرده است (IRAN 52d/4922, 6.10.2016). کلیه افراد شرکت‌کننده در مطالعه، فرم رضایت‌نامه جهت استفاده از نمونه‌های بالینی و دادههای شخصی تحت نظارت پزشک را امضا کردند.
حامی مالی
این پروژه را پژوهشکده ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی پشتیبانی کرد.
مشارکت نویسندگان
اجرا و جمع‌آوری داده‌ها و نگارش پیش‌نویس مقاله: آندیا سیدی مقدم؛ طراحی ایده پروژه، نظارت بر اجرا، آنالیز نتایج و نهایی کردن مقاله: مهدیه سلیمی؛ مشاوره علمی: نجمه رنجی و حسین مزدارانی؛ کمک به تأمین نمونه‌های بالینی: حسین مزدارانی؛ طراحی، جمع‌آوری نمونه و نگارش پژوهش: تمامی نویسندگان.
تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان این مقاله تعاض منافع ندارد.
تشکر و قدردانی
نویسندگان از همکاری دکتر پریسا عظیم نژادان تقدیر و تشکر می‌کنند.
References
1.O’Brien J, Hayder H, Zayed Y, Peng C. Overview of microRNA biogenesis, mechanisms of actions, and circulation. Front Endocrinol (Lausanne). 2018; 9:402.[DOI:10.3389/fendo.2018.00402] [PMID] [PMCID]
2.Peng Y, Croce CM. The role of microRNAs in human cancer. Signal Transduct Target Ther. 2016; 1:15004. [DOI:10.1038/sigtrans.2015.4] [PMID] [PMCID]
3.Shamsizadeh S, Goliaei S, Razaghi Moghadam Z. CAMIRADA: Cancer microRNA association discovery algorithm, a case study on breast cancer. J Biomed Inform. 2019; 94:103180.[DOI:10.1016/j.jbi.2019.103180] [PMID]
4.Zhang B, Pan X, Cobb GP, Anderson TA. MicroRNAs as oncogenes and tumor suppressors. Dev Biol. 2007; 302(1):1-12. [DOI:10.1016/j.ydbio.2006.08.028] [PMID]
5.Svoronos AA, Engelman DM, Slack FJ. OncomiR or Tumor Suppressor? The duplicity of microRNAs in cancer. Cancer Res. 2016; 76(13):3666-70. [DOI:10.1158/0008-5472.CAN-16-0359] [PMID] [PMCID]
6.Mohammadi E, Aminorroaya A, Fattahi N, Azadnajafabad S, Rezaei N, Farzi N, et al. Epidemiologic pattern of cancers in Iran; current knowledge and future perspective. J Diabetes Metab Disord. 2020; 20(1):825-9. [DOI:10.1007/s40200-020-00654-6] [PMID] [PMCID]
7.Filipów S, Łaczmański Ł. Blood circulating miRNAs as cancer biomarkers for diagnosis and surgical treatment response. Front Genet. 2019; 10:169. [DOI:10.3389/fgene.2019.00169] [PMID] [PMCID]
8.Bai X, Hua S, Zhang J, Xu S. The microRNA family both in normal development and in different diseases: The miR-17-92 Cluster. Biomed Res Int. 2019; 2019:9450240. [DOI:10.1155/2019/9450240] [PMID] [PMCID]
9.Liu F, Zhang F, Li X, Liu Q, Liu W, Song P, et al. Prognostic role of miR-17-92 family in human cancers: Evaluation of multiple prognostic outcomes. Oncotarget. 2017; 8(40):69125-38. [DOI:10.18632/oncotarget.19096] [PMID] [PMCID]
10.Chen Ch, Lu Z, Yang J, Hao W, Qin Y, Wang H, et al. MiR-17-5p promotes cancer cell proliferation and tumorigenesis in nasopharyngeal carcinoma by targeting p21. Cancer Med. 2016; 5(12):3489-99. [DOI:10.1002/cam4.863] [PMID] [PMCID]
11.Li Zh, Peng Zh, Gu S, Zheng J, Feng D, Qin Q, et al. Global analysis of miRNA-mRNA interaction network in breast cancer with brain metastasis. Anticancer Res. 2017; 37(8):4455-68. [DOI:10.21873/anticanres.11841]
12.Bobbili MR, Mader RM, Grillari J, Dellago H. OncomiR-17-5p: Alarm signal in cancer? Oncotarget. 2017; 8(41):71206-22. [DOI:10.18632/oncotarget.19331] [PMID] [PMCID]
13.Li Y, Liang M, Zhang Y, Yuan B, Gao W, Shi Zh, et al. miR-93, miR-373, and miR-17-5p negatively regulate the expression of TBP2 in lung cancer. Front Oncol. 2020; 10:526. [DOI:10.3389/fonc.2020.00526] [PMID] [PMCID]
14.Cloonan N, Brown M K, Steptoe A L, Wani Sh, Chan Ling, Forrest A RR, et al. The miR-17-5p microRNA is a key regulator of the G1/S phase cell cycle transition. Genome Biol. 2008; 9(8):R127. [DOI:10.1186/gb-2008-9-8-r127] [PMID] [PMCID]
15.Fang L, Wang X, Sun B, Zhang X, Zhu X, Yu Z, et al. Expression, regulation and mechanism of action of the miR-17-92 cluster in tumor cells (Review). Int J Mol Med. 2017; 40(6):1624-30. [DOI:10.3892/ijmm.2017.3164] [PMID] [PMCID]
16.Liu MX, Liao J, Xie M, Gao ZK, Wang XH, Zhang Y, et al. miR-93-5p transferred by exosomes promotes the proliferation of esophageal cancer cells via intercellular communication by targeting PTEN. Biomed Environ Sci. 2018; 31(3):171-85. [DOI:10.3967/bes2018.023] [PMID]
17.Hao J, Jin X, Shi Y, Zhang H. miR-93-5p enhance lacrimal gland adenoid cystic carcinoma cell tumorigenesis by targeting BRMS1L. Cancer Cell Int. 2018; 18:72. [DOI:10.1186/s12935-018-0552-9] [PMID] [PMCID]
18.Yang W, Bai J, Liu D, Wang Sh, Zhao N, Che R, et al. MiR-93-5p up-regulation is involved in non-small cell lung cancer cells proliferation and migration and poor prognosis. Gene. 2018; 647:13-20. [DOI:10.1016/j.gene.2018.01.024] [PMID]
19.Shan X, Zhang H, Zhang L, Zhou X, Wang T, Zhang J, et al. Identification of four plasma microRNAs as potential biomarkers in the diagnosis of male lung squamous cell carcinoma patients in China. Cancer Med. 2018; 7(6):2370-81. [DOI:10.1002/cam4.1490] [PMID] [PMCID]
20.Harbeck N, Penault-Llorca F, Cortes J, Gnant M, Houssami N, Poortmans P, et al. Breast cancer. Nat Rev Dis Primers. 2019; 5(1):66. [DOI:10.1038/s41572-019-0111-2] [PMID]
21.Sun Y, Zhao Z, Yang Z, Xu F, Lu H, Zhu Z, et al. Risk factors and preventions of breast cancer. Int J Biol Sci. 2017; 13(11):1387-97. [DOI:10.7150/ijbs.21635] [PMID] [PMCID]
22.Lewis BP, Burge CB, Bartel DP. Conserved seed pairing, often flanked by adenosines, indicates that thousands of human genes are microRNA targets. Cell. 2005; 120(1):15-20. [DOI:10.1016/j.cell.2004.12.035] [PMID]
23.Xu W, Yang M, Gao M. MiR-21-3p and miR-21-5p in tumor tissue as diagnostic biomarkers for gastric cancer. Int J Clin Exp Pathol. 2016; 9(7):7195-201. [Link]
24.Mattie MD, Benz CC, Bowers J, Sensinger K, Wong L, Scot G K, et al. Optimized high-throughput microRNA expression profiling provides novel biomarker assessment of clinical prostate and breast cancer biopsies. Mol Cancer. 2006; 5:24. [DOI:10.1186/1476-4598-5-24] [PMID] [PMCID]
25.Lu S, Wang S, Geng S, Ma S, Liang Z, Jiao B. Increased expression of microRNA-17 predicts poor prognosis in human glioma. J Biomed Biotechnol. 2012; 2012:970761. [DOI:10.1155/2012/970761] [PMID] [PMCID]
26.Wang J X, Jia X J, Liu Y, Dong J H, Ren X M, Xu O, et al. Silencing of miR-17-5p suppresses cell proliferation and promotes cell apoptosis by directly targeting PIK3R1 in laryngeal squamous cell carcinoma. Cancer Cell Int. 2020; 20:14. [DOI:10.1186/s12935-020-1096-3] [PMID] [PMCID]
27.Chen YZ, Liu ZP, Zhou KY, Li B. [Value of serum miR-17-92 cluster in diagnosis of retinoblastoma (Chinease)]. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2017; 19(7):776-80. [PMID] [PMCID]
28.Fu F, Jiang W, Zhou L, Chen Z. Circulating exosomal miR-17-5p and miR-92a-3p predict pathologic stage and grade of colorectal cancer. Transl Oncol. 2018; 11(2):221-32. [DOI:10.1016/j.tranon.2017.12.012] [PMID] [PMCID]
29.Jiang H, Bu Q, Zeng M, Xia D, Wu A. MicroRNA-93 promotes bladder cancer proliferation and invasion by targeting PEDF. Urol Oncol. 2019; 37(2):150-7. [DOI:10.1016/j.urolonc.2018.08.001] [PMID]
30.Liang L, Zhao L, Zan Y, Zhu Q, Ren J, Zhao X. MiR-93-5p enhances growth and angiogenesis capacity of HUVECs by down-regulating EPLIN. Oncotarget. 2017; 8(63):107033-43. [DOI:10.18632/oncotarget.22300] [PMID] [PMCID]
31.Fang S, Gao M, Xiong S, Chen Q, Zhang H. Expression of serum Hsa-miR-93 in uterine cancer and its clinical significance. Oncol Lett. 2018; 15(6):9896-900. [DOI:10.3892/ol.2018.8553] [PMID] [PCMID]
32.Fang L, Du WW, Yang W, Rutnam ZJ, Peng C, Li H, et al. MiR-93 enhances angiogenesis and metastasis by targeting LATS2. Cell Cycle. 2012; 11:4352-65. [DOI:10.4161/cc.22670] [PMID] [PMCID]
33.Fabbri E, Brognara E, Montagner G, Ghimenton C, Eccher A, Cantùet CM et al. Regulation of IL-8 gene expression in gliomas by microRNA miR-93. BMC Cancer. 2015; 15:661. [DOI:10.1186/s12885-015-1659-1] [PMID] [PMCID]
2.Peng Y, Croce CM. The role of microRNAs in human cancer. Signal Transduct Target Ther. 2016; 1:15004. [DOI:10.1038/sigtrans.2015.4] [PMID] [PMCID]
3.Shamsizadeh S, Goliaei S, Razaghi Moghadam Z. CAMIRADA: Cancer microRNA association discovery algorithm, a case study on breast cancer. J Biomed Inform. 2019; 94:103180.[DOI:10.1016/j.jbi.2019.103180] [PMID]
4.Zhang B, Pan X, Cobb GP, Anderson TA. MicroRNAs as oncogenes and tumor suppressors. Dev Biol. 2007; 302(1):1-12. [DOI:10.1016/j.ydbio.2006.08.028] [PMID]
5.Svoronos AA, Engelman DM, Slack FJ. OncomiR or Tumor Suppressor? The duplicity of microRNAs in cancer. Cancer Res. 2016; 76(13):3666-70. [DOI:10.1158/0008-5472.CAN-16-0359] [PMID] [PMCID]
6.Mohammadi E, Aminorroaya A, Fattahi N, Azadnajafabad S, Rezaei N, Farzi N, et al. Epidemiologic pattern of cancers in Iran; current knowledge and future perspective. J Diabetes Metab Disord. 2020; 20(1):825-9. [DOI:10.1007/s40200-020-00654-6] [PMID] [PMCID]
7.Filipów S, Łaczmański Ł. Blood circulating miRNAs as cancer biomarkers for diagnosis and surgical treatment response. Front Genet. 2019; 10:169. [DOI:10.3389/fgene.2019.00169] [PMID] [PMCID]
8.Bai X, Hua S, Zhang J, Xu S. The microRNA family both in normal development and in different diseases: The miR-17-92 Cluster. Biomed Res Int. 2019; 2019:9450240. [DOI:10.1155/2019/9450240] [PMID] [PMCID]
9.Liu F, Zhang F, Li X, Liu Q, Liu W, Song P, et al. Prognostic role of miR-17-92 family in human cancers: Evaluation of multiple prognostic outcomes. Oncotarget. 2017; 8(40):69125-38. [DOI:10.18632/oncotarget.19096] [PMID] [PMCID]
10.Chen Ch, Lu Z, Yang J, Hao W, Qin Y, Wang H, et al. MiR-17-5p promotes cancer cell proliferation and tumorigenesis in nasopharyngeal carcinoma by targeting p21. Cancer Med. 2016; 5(12):3489-99. [DOI:10.1002/cam4.863] [PMID] [PMCID]
11.Li Zh, Peng Zh, Gu S, Zheng J, Feng D, Qin Q, et al. Global analysis of miRNA-mRNA interaction network in breast cancer with brain metastasis. Anticancer Res. 2017; 37(8):4455-68. [DOI:10.21873/anticanres.11841]
12.Bobbili MR, Mader RM, Grillari J, Dellago H. OncomiR-17-5p: Alarm signal in cancer? Oncotarget. 2017; 8(41):71206-22. [DOI:10.18632/oncotarget.19331] [PMID] [PMCID]
13.Li Y, Liang M, Zhang Y, Yuan B, Gao W, Shi Zh, et al. miR-93, miR-373, and miR-17-5p negatively regulate the expression of TBP2 in lung cancer. Front Oncol. 2020; 10:526. [DOI:10.3389/fonc.2020.00526] [PMID] [PMCID]
14.Cloonan N, Brown M K, Steptoe A L, Wani Sh, Chan Ling, Forrest A RR, et al. The miR-17-5p microRNA is a key regulator of the G1/S phase cell cycle transition. Genome Biol. 2008; 9(8):R127. [DOI:10.1186/gb-2008-9-8-r127] [PMID] [PMCID]
15.Fang L, Wang X, Sun B, Zhang X, Zhu X, Yu Z, et al. Expression, regulation and mechanism of action of the miR-17-92 cluster in tumor cells (Review). Int J Mol Med. 2017; 40(6):1624-30. [DOI:10.3892/ijmm.2017.3164] [PMID] [PMCID]
16.Liu MX, Liao J, Xie M, Gao ZK, Wang XH, Zhang Y, et al. miR-93-5p transferred by exosomes promotes the proliferation of esophageal cancer cells via intercellular communication by targeting PTEN. Biomed Environ Sci. 2018; 31(3):171-85. [DOI:10.3967/bes2018.023] [PMID]
17.Hao J, Jin X, Shi Y, Zhang H. miR-93-5p enhance lacrimal gland adenoid cystic carcinoma cell tumorigenesis by targeting BRMS1L. Cancer Cell Int. 2018; 18:72. [DOI:10.1186/s12935-018-0552-9] [PMID] [PMCID]
18.Yang W, Bai J, Liu D, Wang Sh, Zhao N, Che R, et al. MiR-93-5p up-regulation is involved in non-small cell lung cancer cells proliferation and migration and poor prognosis. Gene. 2018; 647:13-20. [DOI:10.1016/j.gene.2018.01.024] [PMID]
19.Shan X, Zhang H, Zhang L, Zhou X, Wang T, Zhang J, et al. Identification of four plasma microRNAs as potential biomarkers in the diagnosis of male lung squamous cell carcinoma patients in China. Cancer Med. 2018; 7(6):2370-81. [DOI:10.1002/cam4.1490] [PMID] [PMCID]
20.Harbeck N, Penault-Llorca F, Cortes J, Gnant M, Houssami N, Poortmans P, et al. Breast cancer. Nat Rev Dis Primers. 2019; 5(1):66. [DOI:10.1038/s41572-019-0111-2] [PMID]
21.Sun Y, Zhao Z, Yang Z, Xu F, Lu H, Zhu Z, et al. Risk factors and preventions of breast cancer. Int J Biol Sci. 2017; 13(11):1387-97. [DOI:10.7150/ijbs.21635] [PMID] [PMCID]
22.Lewis BP, Burge CB, Bartel DP. Conserved seed pairing, often flanked by adenosines, indicates that thousands of human genes are microRNA targets. Cell. 2005; 120(1):15-20. [DOI:10.1016/j.cell.2004.12.035] [PMID]
23.Xu W, Yang M, Gao M. MiR-21-3p and miR-21-5p in tumor tissue as diagnostic biomarkers for gastric cancer. Int J Clin Exp Pathol. 2016; 9(7):7195-201. [Link]
24.Mattie MD, Benz CC, Bowers J, Sensinger K, Wong L, Scot G K, et al. Optimized high-throughput microRNA expression profiling provides novel biomarker assessment of clinical prostate and breast cancer biopsies. Mol Cancer. 2006; 5:24. [DOI:10.1186/1476-4598-5-24] [PMID] [PMCID]
25.Lu S, Wang S, Geng S, Ma S, Liang Z, Jiao B. Increased expression of microRNA-17 predicts poor prognosis in human glioma. J Biomed Biotechnol. 2012; 2012:970761. [DOI:10.1155/2012/970761] [PMID] [PMCID]
26.Wang J X, Jia X J, Liu Y, Dong J H, Ren X M, Xu O, et al. Silencing of miR-17-5p suppresses cell proliferation and promotes cell apoptosis by directly targeting PIK3R1 in laryngeal squamous cell carcinoma. Cancer Cell Int. 2020; 20:14. [DOI:10.1186/s12935-020-1096-3] [PMID] [PMCID]
27.Chen YZ, Liu ZP, Zhou KY, Li B. [Value of serum miR-17-92 cluster in diagnosis of retinoblastoma (Chinease)]. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2017; 19(7):776-80. [PMID] [PMCID]
28.Fu F, Jiang W, Zhou L, Chen Z. Circulating exosomal miR-17-5p and miR-92a-3p predict pathologic stage and grade of colorectal cancer. Transl Oncol. 2018; 11(2):221-32. [DOI:10.1016/j.tranon.2017.12.012] [PMID] [PMCID]
29.Jiang H, Bu Q, Zeng M, Xia D, Wu A. MicroRNA-93 promotes bladder cancer proliferation and invasion by targeting PEDF. Urol Oncol. 2019; 37(2):150-7. [DOI:10.1016/j.urolonc.2018.08.001] [PMID]
30.Liang L, Zhao L, Zan Y, Zhu Q, Ren J, Zhao X. MiR-93-5p enhances growth and angiogenesis capacity of HUVECs by down-regulating EPLIN. Oncotarget. 2017; 8(63):107033-43. [DOI:10.18632/oncotarget.22300] [PMID] [PMCID]
31.Fang S, Gao M, Xiong S, Chen Q, Zhang H. Expression of serum Hsa-miR-93 in uterine cancer and its clinical significance. Oncol Lett. 2018; 15(6):9896-900. [DOI:10.3892/ol.2018.8553] [PMID] [PCMID]
32.Fang L, Du WW, Yang W, Rutnam ZJ, Peng C, Li H, et al. MiR-93 enhances angiogenesis and metastasis by targeting LATS2. Cell Cycle. 2012; 11:4352-65. [DOI:10.4161/cc.22670] [PMID] [PMCID]
33.Fabbri E, Brognara E, Montagner G, Ghimenton C, Eccher A, Cantùet CM et al. Regulation of IL-8 gene expression in gliomas by microRNA miR-93. BMC Cancer. 2015; 15:661. [DOI:10.1186/s12885-015-1659-1] [PMID] [PMCID]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
