دوره 27، شماره 1 - ( 1-1403 )
جلد 27 شماره 1 صفحات 45-39 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Halvani A, Rafatmagham S, Saeedi D. Efficacious Factors in Pleural Malignancy Based on Characteristics of Pleural Fluid and Type of Primary Tumor in Shahid Sadouqhi and Shahid Rahmonun Hospitals of Yazd from 2019 to 2021. J Arak Uni Med Sci 2024; 27 (1) :39-45
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7650-fa.html
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7650-fa.html
حلوانی ابوالحسن، رفعت مقام ساره، سعیدی درسا. عوامل مؤثر در بدخیمی پلور بر اساس خصوصیات مایع پلور و نوع تومور اولیه در بیمارستان شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد از سال ١٣٩٨ تا ١٤٠٠. مجله دانشگاه علوم پزشكي اراك. 1403; 27 (1) :39-45
1- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
2- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران ،r.sareh2012@gmail.com
3- دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
2- گروه بیماری‌های داخلی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی فسا، فسا، ایران ،
3- دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد، یزد، ایران
واژه‌های کلیدی: پلور، مایع پلور، بدخیمی پلور، تومور
متن کامل [PDF 1107 kb]
(249 دریافت)
| چکیده (HTML) (666 مشاهده)
متن کامل: (49 مشاهده)
مقدمه
پلورال افیوژن بدخیم (Malignant pleural effusion) MPE، افیوژنی است که با حضور سلول‌های بدخیم مشخص می‌شود و تظاهراتی شایع در بیماران مبتلا به بیماری متاستاتیک است که می‌تواند در 15 درصد از بیماران مبتلا به سرطان رخ دهد (1). این بیماری در سرطان ریه (Lung cancer) LC و به دنبال آن سرطان سینه (Breast cancer) BC، لنفوم، سرطان‌های زنان و مزوتلیومای بدخیم شایع است (2). میزان بقای کلی بیماران 3 تا 12 ماه پس از تشخیص اولیه MPE می‌باشد (3).
MPE تقریباً به‌طور انحصاری (95 درصد) توسط متاستاز در فضای
پلور ایجاد می‌شود. دوسوم این موارد (70-77 درصد) از نظر بافت‌شناسی به‌عنوان آدنوکارسینوم طبقه‌بندی می‌شوند (4). افیوژن خود را به‌عنوان اولین علامت بیماری در دوسوم موارد نشان می‌دهد. نیمی از این موارد ناشی از LC است. بیماران مبتلا به سرطان خون و سرطان تخمدان (Ovarian cancer) OC که در آن‌ها MPE به‌عنوان اولین علامت ظاهر می‌شود، در مقایسه با بیمارانی که در مراحل بعدی به MPE مبتلا می‌شوند، پیش‌آگهی بهتری دارند. طولانی‌ترین فاصله بین تشخیص سرطان و تشکیل MPE در سرطان سینه گزارش شده است. با این‌حال، صرف‌نظر از زمان تشکیل، MPE یک علامت پیش‌آگهی بد است.
توراکوسنتز، به‌عنوان یک ابزار تشخیصی و درمانی استفاده می‌شود. این روش با افزودن US اصلاح شده است که برای هدف قرار دادن مناطق آناتومیکی خاصی از پلور و یافتن نقطه ورودی مناسب (مانند بیوپسی) بسیار کاربردی است.
آسپیراسیون مایع جنب، باید با احتیاط انجام شود. هیچ منع مطلقی برای توراکوسنتز وجود ندارد. گزارش شده است که 60 میلی‌لیتر از مایع جنب برای تشخیص MPE کافی است. با این‌حال، در مواردی که این روش هم درمانی و هم تشخیصی است، مایع بیشتری باید آسپیره شود (5).
برای اهداف تشخیصی، بیان شده است که وقتی هم از اسمیر مستقیم/ سیتوسپین و هم آماده‌سازی بلوک سلولی استفاده می‌شود، ≥150 میلی‌لیتر مایع باید آسپیره شود. البته تصمیم‌گیری در مورد میزان آسپیراسیون مایع باید توسط یک متخصص بالینی ماهر و بر اساس وضعیت بالینی بیماران و همچنین ارائه علائم انجام شود. از طرف دیگر سیتولوژی، یک آزمایش اولیه تأیید شده با میانگین حساسیت 60 درصد است که به تومور اولیه زمینه‌ای، آماده‌سازی نمونه و تجربه سیتولوژیست بستگی دارد (6). سیتولوژی مایع جنب، کم تهاجمی‌ترین و سریع‌ترین روش برای تشخیص بدخیمی است. استفاده از سیتولوژی با بیوپسی پلور، رویکرد تشخیصی را بهبود می‌بخشد، زیرا حساسیت را تا 73 درصد افزایش می‌دهد. در صورت تشخیص نامشخص پس از توراسنتز تشخیصی، بیوپسی پلور با سوزن کور و توراکوسنتز انجام می‌شود. هنگامی‌که معاینه سیتولوژیکی مایع جنب وجود سلول‌های بدخیم را در حفره پلور نشان دهد، می‌توان MPE را تشخیص داد (7).
بیومارکرها، مولکول‌های بیولوژیکی هستند که در خون، سایر مایعات بدن یا بافت‌ها یافت می‌شوند که نشانه‌ای از یک فرایند طبیعی یا غیرطبیعی یک وضعیت یا بیماری هستند. مقادیر بالای برخی از نشانگرهای زیستی در مایع جنب می‌تواند ما را به تشخیص صحیح هدایت کند (8). طبق گفته Porcel، بیومارکرهای تشخیصی مایع پلور برای بدخیمی را می‌توان به‌عنوان مبتنی بر پروتئین محلول، ایمونوسیتو شیمیایی و مبتنی بر اسید نوکلئیک طبقه‌بندی کرد. اخیراً چندین اسید نوکلئیک در MPE مشخص شده‌اند، مزوتلین، CEA، CA15-3، CA125، CYFRA 21-1، گیرنده‌های روی سطح سلول‌های ایمنی (CD163+ روی ماکروفاژها)، پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی (OPN، فیبولین-3)، سطوح و توالی RNA/DNA و غیره (8). استفاده بالینی از این نشانگرهای زیستی به دلیل اعتبار ناکافی فعلی محدود است. با این‌حال، باید تأکید کرد که افزایش مزوتلین در مایع پلور، یک شاخص مفید برای بدخیمی است. اخیراً نشانگرهای زیستی امیدوارکننده‌ای در حال ظهور هستند، اما قبل از استفاده بالینی از آن‌ها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است (9).
اکثر نئوپلاسم‌های پلور ثانویه بوده و در اثر متاستاز تومورهایی همچون کارسینوم برونکوژنیک، سرطان سینه، لنفوم و سرطان تخمدان یا معده به پلور ایجاد می‌شوند. در مقابل، نئوپلاسم‌های اولیه پلور، شیوع کمتری دارند (10). مزوتلیومای بدخیم (Malignant Mesothelioma) MM، شایع‌ترین تومور اولیه پلور بوده که ارتباط آن با قرارگیری در معرض آزبست اثبات شده است (11). این تومور بسیار تهاجمی و غیرقابل درمان بوده که از سلول‌های مزوتلیال پوشاننده حفره پلور منشأ می‌گیرد (12). بروز MM در حال افزایش بوده و تشخیص و درمان آن هنوز چالش‌برانگیز است و احتمال داده می‌شود که میزان بروز آن در دو دهه آینده در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای صنعتی افزایش یابد (13).
در اکثر بیماران مبتلا به بیماری بدخیمی پلور، رادیوگرافی قفسه سینه پلورال افیوژن یک‌طرفه را با یا بدون ضخیم شدن پلور نشان می‌دهد (14). پلورال افیوژن به دلیل افزایش تولید مایع، کاهش جذب مایع یا ترکیبی از هر دو ایجاد می‌شود. پلورال افیوژن در بیش از 5/1 میلیون بیمار در ایالات‌متحده رخ می‌دهد. شایع‌ترین دلایل پلورال افیوژن نارسایی قلبی، ذات‌الریه و سرطان است. یک افیوژن مهم از نظر بالینی تنها زمانی قابل‌مشاهده خواهد بود که مایع از قابلیت جذب عروق لنفاوی فراتر رود (15). هنگام درمان پلورال افیوژن، پزشک باید تشخیص دهد که ترانسودا است یا اگزودا. برای اهداف تشخیصی بیشتر، معیارهای Light و همچنین، معیارهای اضافی خاص، ممکن است استفاده شوند. جدول 1، معیارهای مقایسه بین ترانسوداتیو و اگزودا را نشان می‌دهد.
جدول 1. معیارهای مقایسه بین ترانسوداتیو و اگزودا
LDH: Lactate Dehydrogenase; CHL: Cholesterol; SAAG: Serum Ascites Albumin Gradient
بررسی سیتولوژیکی مایع افیوژن می‌تواند اولین آزمایش تشخیصی ایمن، ساده و سریع را ارائه دهد. در کنار آن استفاده از روش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی مانند سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری
(Computerized tomography) CT یا به اصطلاح سی‌تی‌اسکن و MRI به‌عنوان سایر اقدامات تشخیصی اولیه انجام می‌شوند. در نهایت جهت تأیید تشخیص، ارزیابی پاتولوژیک مایع پلور و بیوپسی پلور انجام می‌شود (16). آنالیز مایع پلور به‌عنوان یک ابزار غیرتهاجمی و کم هزینه می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را جهت تشخیص بدخیمی پلور و افتراق آن از سایر پاتولوژی‌های پلور ارائه دهد (7).
حساسیت آنالیز سیتولوژیک برای تشخیص MM گزارش شده در مقالات به‌طور گسترده‌ای از 4 تا 77 درصد متفاوت است. دلایل این تنوع گسترده مشخص نیست اما می‌توان آن را به تفاوت در حجم نمونه، تجربه سیتولوژیست و نمونه سیتولوژیکی مورد استفاده در مطالعات مختلف نسبت داد (8). در کنار اهمیت سیتولوژی پارامترهای بیوشیمیایی پلورال افیوژن نیز جهت هدایت تشخیص پزشک به سمت بدخیمی پلور نقش مهمی ایفا می‌کنند (9). pH پایین نشانگر بیماری پیشرفته با درگیری گسترده تومور در فضای پلور در زمان تشخیص است که از کاهش بقا حکایت دارد (10). بیماران مبتلا به مزوتلیومای بدخیم به دلیل درگیری اولیه پلور و سیر طبیعی بیماری، معمولاً با اسیدوز مایع پلور نسبت به بیماران مبتلا به تومورهای متاستاتیک به پلور مراجعه می‌کنند (11). همچنین pH مایع جنب و گلوکز، به دلیل ارتباط آن با بقا، ممکن است اطلاعات مفیدی را در هنگام برنامه‌ریزی درمان تسکینی و ارزیابی پروتکل‌های درمانی در اختیار پزشک قرار دهد (11).
باوجود انجام مطالعات مختلف اطلاعات در رابطه با بررسی‌های سیتولوژیک و پروفایل بیوشیمیایی مایع پلور هنوز اتفاق‌نظری در رابطه با یافته‌های پلورال افیوژن که به نفع بدخیمی پلور باشد وجود ندارد. در نتیجه، بررسی تغییرات pH، پروتئین، LDH و آلبومین و سیتولوژی (شمارش (Red blood cells) RBC و (White blood cells) WBC و درصد هر یک از WBCها) نسبت به سرم و مقایسه آن با پلورال افیوژن‌های غیر بدخیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا تشخیص در مراحل اولیه محقق شده و درنتیجه بقای بیمار افزایش خواهد یافت؛ بنابراین در این مطالعه مقطعی، مایع پلور بیماران مبتلا به بدخیمی اولیه و ثانویه پلور ازنظر وضعیت پروتئین، LDH و آلبومین و سیتولوژی مورد ارزیابی قرار داده شد و افتراق پلورال افیوژن ناشی از بدخیمی اولیه و ثانویه پلور ارزیابی گردید.
مطالعه Halimi و همکاران نشان داد در بیماران مبتلا به آدنوکارسینوم CK7 در 100 درصد بیماران (13 بیمار)، TTF1 در
5/61 درصد از بیماران (8 بیمار) و CEA در 8/53 درصد از بیماران
(7 بیمار) مثبت بودند، اما HBME1 و Calretinin برای همه بیماران منفی بود. در بیماران مبتلا به مزوتلیوما، HBME1 و Calretinin در 100 درصد بیماران (7 بیمار) مثبت و TTF1، CEA و CK7 منفی بودند. نتایج این مطالعه نشان داد CEA، CK7، TTF1، Calretinin و HBME1 معیارهای مناسبی برای افتراق بین آدنوکارسینوم متاستاتیک ریه و مزوتلیوما است و می‌توانند مزوتلیوما و آدنوکارسینوما را با دقت بالایی متمایز کنند (17).
در مطالعه دیگری مشاهده شد که مقادیر قابل‌توجه بالاتری از CR و CEA پلور در بیماران MPE نسبت به بیماران BPE مشاهده شد. در نقطه برش 14.97، CR حساسیت بالا (91/0)، ویژگی کم (67/0) و AUC بالا (85/0) را نشان داد. ترکیب CEA و CR،AUC را به 98/0 افزایش داد. متاآنالیز شامل هفت مطالعه شامل 2078 بیمار بود. نتایج نشان داد که CR دارای دقت تشخیصی بالایی برای پیش‌بینی MPE است، به‌ویژه هنگامی‌که در ترکیب با CEA پلور استفاده
می‌شود (18).
Hassan و همکاران دریافتند که قوی‌ترین پیش‌بینی کننده موفقیت پلورودز pH بالاتر مایع پلور، حجم کمتر افیوژن قبل از پلورودز و انبساط کامل ریه پس از درناژ پلورال افیوژن بود. به نظر می‌رسد مدت کوتاه‌تر درناژ لوله، گلوکز مایع جنب بالاتر، LDH کمتر و بار کمتر تومور پلور، همه به نفع موفقیت پلورودز هستند، اما با ناهمگنی آماری قابل‌توجهی بین مطالعات. داده‌های موجود نشان نمی‌دهد که اندازه لوله قفسه سینه بر نتیجه پلورودز تأثیر می‌گذارد یا خیر. به‌طورکلی، تفسیر نتایج موجود به دلیل کیفیت شواهد دشوار بود و به انجام مطالعات بیشتری برای بررسی بهتر توصیه شد (19).
Tsim و همکاران در یک مطالعه گذشته‌نگر، به بررسی اندیکاسیون‌های LAT پرداختند. 363/638 (57 درصد) از بیمارانی که در مطالعه DIAPHRAGM (ISRCTN10079972) شرکت داشتند، وارد مطالعه شدند. داده‌های آینده‌نگر، ازجمله تشخیص‌های نهایی، قرار گرفتن در معرض آزبست و نتایج سیتولوژی مایع پلور با CT و گزارش‌های مارکر‌های پیش‌بینی تکمیل شد. پیش‌بینی کننده‌های مستقل سیتولوژی منفی و ناقص با رگرسیون لجستیک چند متغیره تعیین شدند. 238/363 (66 درصد) بیمار مبتلا به MPE (18 نوع تومور) تشخیص داده شدند. سیتولوژی مایع در 151/238 (63 درصد) منفی بوده و به‌طور مستقل با قرار گرفتن در معرض آزبست و یک CT به نفع بدخیمی همراه بود. حساسیت و ارزش اخباری منفی سیتولوژی مایع پلور به ترتیب 19 و
9 درصد بود. سیتولوژی در 34/238 (14 درصد)، یعنی 47 درصد موارد مثبت ناقص بود. لذا سیتولوژی منفی و گزارش CT بدخیم در بیمارانی که در معرض آزبست قرار دارند بسیار محتمل است. لذا استفاده از LAT می‌تواند در این وضعیت مناسب باشد (20).
Bielsa و همکاران مشاهده کردند که تجزیه و تحلیل چند متغیره پارامترهای بیوشیمیایی PF نشان داد با افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز (LDH) یا کاهش غلظت پروتئین‌های پلور، بقا کاهش می‌یابد. در این مطالعه با حذف مزوتلیوما از تجزیه و تحلیل، بقا در بیماران با pH PF کمتر از 3/7 کمتر بود. لذا می‌توان گفت نوع تومور و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی PF مانند pH و غلظت پروتئین‌ها و LDH بر بقای بیماران مبتلا به MPE تأثیر می‌گذارد (21).
مطالعه Kassirian و همکاران نشان داد، سیتولوژی مایع جنب دارای حساسیت کلی 2/58 درصد برای تشخیص MPE است. در این مطالعه تذکر داده شد که پزشکان باید از تنوع بالای حساسیت تشخیصی بر اساس نوع تومور اولیه و همچنین دلایل بالقوه نتایج سیتولوژی منفی کاذب آگاه باشند (22).
مطالعه Peng و همکاران با هدف بررسی بیومارکرهای پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن به‌صورت یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. 82 مطالعه با مجموع 10748 بیمار وارد مطالعه شدند. امتیاز LENT ارزش پیش‌آگهی خوبی را نشان داد (95، 97/1 HR، درصد 31/2-67/1 CI) و همچنین آیتم امتیاز LENT نیز چنین بود. علاوه بر این، پارامترهای بالینی مانند مرحله (stage) (95، 68/1 HR، درصد 25/2-25/1 CI)، متاستاز دور دست (95، 62/1 HR، درصد 38/1-89/1 CI)، جهش EGFR (95، 65/0 HR، درصد 74/0-56/0 CI) پارامترهای سرمی مانند هموگلوبین (95، 56/1 HR، درصد
06/2-17/1 CI)، آلبومین (95، 71/1 HR، درصد 34/25-2/1 CI)، پروتئین واکنش C (95، 84/1 HR، درصد 29/2-49/1 CI)، VEGF (95، 70/1 HR، درصد 43/2-18/1 CI) و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند pH (95، 95/1 HR، درصد 60/2-46/1 CI)، گلوکز
(95، 75/1 HR، درصد 61/2-18/1 CI)، VEGF (95، 99/1 HR، درصد 37/2-67/1 CI) و Survivin (95، 90/2 HR، درصد
20/7-17/1 CI) نیز فاکتورهای پیش‌آگهی برای پلورال افیوژن بدخیم هستند. در این مطالعه نتیجه گرفته شد که برای پلورال افیوژن بدخیم، امتیاز LENT مانند پارامترهای بالینی مانند مرحله، متاستاز دور دست، جهش EGFR، پارامترهای بیولوژیکی سرم مانند هموگلوبین، آلبومین، پروتئین واکنش C، VEGF و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند pH، گلوکز، VEGF و Survivin فاکتورهای ارزشمندی برای تعیین پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن است (23، 24).
بر اساس مطالب گفته شده، هدف نهایی این مطالعه بررسی عوامل مؤثر در بدخیمی پلور بر اساس خصوصیات مایع پلور و نوع تومور اولیه در بیمارستان شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد از سال ١٣٩٨ تا
١٤٠٠ بود.
روش کار
این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی است که همه بیماران مبتلا به پلورال افیوژن که برای توراکوسکوپی به بخش جراحی قفسه سینه در بیمارستان‌های شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد از سال ١٣٩٨ تا ١٤٠٠ مراجعه کردند مورد مطالعه قرار گرفتند. معیارهای ورود به مطالعه شامل این بود که حداقل یک مطالعه توراسنتز مایع جنب و آنالیز مایع پلور ازنظر سیتولوژی (WBC و RBC)، پروتئین، آلبومین، LDH و PH داشتند. پس از بررسی گزارش پاتولوژی بیوپسی پلور این بیماران توراکوسنتز شده، افرادی که در گزارش آن‌ها موارد بدخیمی پلور گزارش شده بود به مطالعه وارد شدند. معیارهای خروج از مطالعه نیز شامل بیمارانی که نتیجه بیوپسی پلور آن‌ها بدخیمی را گزارش نکرده بود و بیمارانی که اطلاعات پرونده و آزمایش‌های موردنیاز در آن‌ها ناقص بود. با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری 5 درصد و با توجه به حساسیت بالای 90 درصد و خطای برآورد 2 درصد، تعداد 98 نمونه در نظر گرفته شد.
برای بررسی موضوع، پژوهشگر پس از کسب اجازه‌های لازم و هماهنگی با مسئولین بیمارستان به پرونده بیماران مراجعه کرده و داده‌های مطالعه را به‌صورت پرونده خوانی جمع‌آوری نمود. با توجه به اینکه روش جمع‌آوری داده‌ها در این مطالعه پرونده خوانی است، هیچ مداخله و عوارضی متوجه بیماران نبوده است. تعداد نمونه در این مطالعه 98 بیمار در نظر گرفته شده بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، چک‌لیست حاوی متغیرهای مورد مطالعه بود که توسط پژوهشگر تهیه شد و با مراجعه به 3 استادیار داخلی و استفاده از روایی صوری به تأیید استادان و خبرگان رسید.
در پایان داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 (version 26, IBM Corporation, Armonk, NY) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای ارزیابی ارتباط متغیرها، از آزمون
Chi-square استفاده و سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی: برای انجام این پژوهش کد اخلاق IR.IAU.YAZD.REC.1402.021 از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی فسا اخذ شده است.
یافته‌ها
در این مطالعه، تعداد نمونه‌های زن، 40 نفر (8/40 درصد) و تعداد نمونه‌های مرد، 58 نفر (2/59 درصد) بود. میانگین سن نمونه‌های مورد بررسی 310/15 ± 21/56 با دامنه تغییرات از 22 تا 83 سال بود. جدول 1، فراوانی نسبی میزان پروتئین، LDH، WBC مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور را نشان می‌دهد.
جدول 1. فراوانی نسبی میزان پروتئین، LDH، WBC مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور
جدول 2، فراوانی نسبی فراوانی نسبی میزان لنفوسیت مایع پلور، نسبت پروتئین مایع پلور بر پروتئین سرم، نسبت LDH مایع پلور بر LDH سرم و علت اگزوداتیو بودن مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور را نشان می‌دهد.
جدول 2. فراوانی نسبی میزان لنفوسیت مایع پلور، نسبت پروتئین مایع پلور بر پروتئین سرم، نسبت LDH مایع پلور بر LDH سرم و علت اگزوداتیو بودن مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور
بحث
در این مطالعه مقطعی، همه بیماران مبتلا به پلورال افیوژن که برای توراکوسکوپی از سال 1398 تا 1400 به بخش جراحی قفسه سینه بیمارستان‌های شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد مراجعه کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. در بین بیمارانی که در این بازه زمانی توراکوسکوپی انجام داده‌اند فقط بیمارانی که حداقل یک مطالعه توراسنتز مایع جنب و آنالیز مایع پلور ازنظر سیتولوژی، پروتئین، آلبومین، LDH و pH داشتند و پس از بررسی گزارش پاتولوژی بیوپسی پلور این بیماران توراکوسنتز شده، افرادی که در گزارش آن‌ها موارد بدخیمی پلور گزارش شده بود به مطالعه وارد شدند. تعداد نمونه در این مطالعه، 98 بیمار بود که نمونه‌های زن 40 نفر (8/40 درصد) و تعداد نمونه‌های مرد 58 نفر (2/59 درصد) به دست آمد. میانگین سن نمونه‌های مورد بررسی
310/15 ± 21/56 با دامنه تغییرات از 22 تا 83 سال بود.
در بررسی مایع پلور بیماران مبتلا به بدخیمی پلور از نظر میزان WBC اکثر موارد زیر 1000 واحد بر میلی‌لیتر مکعب بودند. از نظر میزان LDH، اکثر موارد بیشتر از 1000 واحد بر لیتر بودند. در تفکیک گلبول‌های سفید در تمامی موارد لنفوسیت غالب بود که اکثر موارد بالای 90 درصد لنفوسیت داشتند و کمترین مقدار 62 درصد لنفوسیت بود. تمامی موارد مایع پلور اگزوداتیو داشتند که بیشتر به علت سطح LDH و سپس به علت هر دو سطح پروتئین و LDH به‌صورت هم‌زمان، اگزوداتیو شده بودند.
در مطالعه Bielsa و همکاران با هدف تعیین اثرات خواص بیوشیمیایی و سیتولوژیکی مایع پلور (PF) بر بقای بیماران مبتلا به MPE یک مطالعه گذشته‌نگر روی 284 بیمار مبتلا به MPE انجام دادند. تجزیه و تحلیل چند متغیره پارامترهای بیوشیمیایی PF نشان داد که با افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز LDH یا کاهش غلظت پروتئین‌های پلور بقا کاهش می‌یابد (21).
مطالعه Peng و همکاران باهدف بررسی بیومارکرهای پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن، به‌صورت یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. در این مطالعه نتیجه گرفتند که برای MPE، امتیاز LENT مانند پارامترهای بالینی مانند مرحله، متاستاز دور دست، جهش EGFR، پارامترهای بیولوژیکی سرم مانند هموگلوبین، آلبومین، پروتئین واکنش C، VEGF و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند PH، گلوکز، VEGF و Survivin فاکتورهای ارزشمندی برای تعیین پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن است (24).
Hassan و همکاران به بررسی مطالعاتی پرداختند که عوامل تعیین‌کننده پروگنوز پلوردز را پیش‌بینی کرده بودند. متاآنالیزها نشان داد که قوی‌ترین پیش‌بینی کننده موفقیت پلورودز pH بالاتر مایع پلور، حجم کمتر افیوژن قبل از پلورودز و انبساط کامل ریه پس از درناژ پلورال افیوژن بود. به نظر می‌رسد مدت کوتاه‌تر درناژ لوله، گلوکز مایع جنب بالاتر، LDH کمتر و بار کمتر تومور پلور، همه به نفع موفقیت پلورودز هستند، اما با ناهمگنی آماری قابل‌توجهی بین مطالعات، داده‌های موجود نشان نداد که اندازه لوله قفسه سینه بر نتیجه پلورودز تأثیر می‌گذارد یا خیر. به‌طورکلی، تفسیر نتایج موجود به دلیل کیفیت شواهد، دشوار بود و به انجام مطالعات بیشتری برای بررسی بهتر توصیه شد (19).
یافته‌های فلاحی و همکاران، با عنوان «بقای بیماران مبتلا به پلورال افیوژن بدخیم: یک مطالعه تک مرکزی» نیز نشان داد که بیشترین میزان بقای بعد از تشخیص پنج سال و مربوط به یکی از بیماران لنفوم مورد مطالعه بود. در بیماران مبتلا به سرطان ریه و سرطان سینه نیز بقا به ترتیب دو سال و یک سال بود (25).
نتیجه‌گیری
با توجه به یافته‌های به‌دست آمده، به نظر می‌رسد در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور افیوژن، پلور در تمام موارد اگزوداتیو است که بیشتر به علت تأثیر میزان LDH در مایع پلور می‌باشدهمچنین از نظر درصد گلبول‌های سفید در تمامی موارد، غالب بودن درصد لنفوسیت دیده شد؛ بنابراین توصیه می‌شود که این معیارها در زمان تشخیص بدخیمی پلور با دقت بیشتری مورد نظر قرار گیرد. برای تأیید یافته‌های به‌دست آمده در این مطالعه و مقایسه آن‌ها پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده از تعداد نمونه‌های بیشتر استفاده شود. همچنین، مطالعه‌ای با قابلیت مقایسه بین دو گروه مبتلا به بدخیمی پلور و گروه بیماران مبتلا به افیوژن پلور به دلایل دیگر انجام شود.
تشکر و قدردانی
به این وسیله از کلیه افرادی که در اجرای این پژوهش همکاری کرده‌اند، نهایت قدردانی را داریم.
سهم نویسندگان
نویسندگان مشارکت یکسانی در مطالعه داشته‌اند.
تضاد منافع
تعارض منافعی بین نویسندگان وجود نداشته است.
پلورال افیوژن بدخیم (Malignant pleural effusion) MPE، افیوژنی است که با حضور سلول‌های بدخیم مشخص می‌شود و تظاهراتی شایع در بیماران مبتلا به بیماری متاستاتیک است که می‌تواند در 15 درصد از بیماران مبتلا به سرطان رخ دهد (1). این بیماری در سرطان ریه (Lung cancer) LC و به دنبال آن سرطان سینه (Breast cancer) BC، لنفوم، سرطان‌های زنان و مزوتلیومای بدخیم شایع است (2). میزان بقای کلی بیماران 3 تا 12 ماه پس از تشخیص اولیه MPE می‌باشد (3).
MPE تقریباً به‌طور انحصاری (95 درصد) توسط متاستاز در فضای
پلور ایجاد می‌شود. دوسوم این موارد (70-77 درصد) از نظر بافت‌شناسی به‌عنوان آدنوکارسینوم طبقه‌بندی می‌شوند (4). افیوژن خود را به‌عنوان اولین علامت بیماری در دوسوم موارد نشان می‌دهد. نیمی از این موارد ناشی از LC است. بیماران مبتلا به سرطان خون و سرطان تخمدان (Ovarian cancer) OC که در آن‌ها MPE به‌عنوان اولین علامت ظاهر می‌شود، در مقایسه با بیمارانی که در مراحل بعدی به MPE مبتلا می‌شوند، پیش‌آگهی بهتری دارند. طولانی‌ترین فاصله بین تشخیص سرطان و تشکیل MPE در سرطان سینه گزارش شده است. با این‌حال، صرف‌نظر از زمان تشکیل، MPE یک علامت پیش‌آگهی بد است.
توراکوسنتز، به‌عنوان یک ابزار تشخیصی و درمانی استفاده می‌شود. این روش با افزودن US اصلاح شده است که برای هدف قرار دادن مناطق آناتومیکی خاصی از پلور و یافتن نقطه ورودی مناسب (مانند بیوپسی) بسیار کاربردی است.
آسپیراسیون مایع جنب، باید با احتیاط انجام شود. هیچ منع مطلقی برای توراکوسنتز وجود ندارد. گزارش شده است که 60 میلی‌لیتر از مایع جنب برای تشخیص MPE کافی است. با این‌حال، در مواردی که این روش هم درمانی و هم تشخیصی است، مایع بیشتری باید آسپیره شود (5).
برای اهداف تشخیصی، بیان شده است که وقتی هم از اسمیر مستقیم/ سیتوسپین و هم آماده‌سازی بلوک سلولی استفاده می‌شود، ≥150 میلی‌لیتر مایع باید آسپیره شود. البته تصمیم‌گیری در مورد میزان آسپیراسیون مایع باید توسط یک متخصص بالینی ماهر و بر اساس وضعیت بالینی بیماران و همچنین ارائه علائم انجام شود. از طرف دیگر سیتولوژی، یک آزمایش اولیه تأیید شده با میانگین حساسیت 60 درصد است که به تومور اولیه زمینه‌ای، آماده‌سازی نمونه و تجربه سیتولوژیست بستگی دارد (6). سیتولوژی مایع جنب، کم تهاجمی‌ترین و سریع‌ترین روش برای تشخیص بدخیمی است. استفاده از سیتولوژی با بیوپسی پلور، رویکرد تشخیصی را بهبود می‌بخشد، زیرا حساسیت را تا 73 درصد افزایش می‌دهد. در صورت تشخیص نامشخص پس از توراسنتز تشخیصی، بیوپسی پلور با سوزن کور و توراکوسنتز انجام می‌شود. هنگامی‌که معاینه سیتولوژیکی مایع جنب وجود سلول‌های بدخیم را در حفره پلور نشان دهد، می‌توان MPE را تشخیص داد (7).
بیومارکرها، مولکول‌های بیولوژیکی هستند که در خون، سایر مایعات بدن یا بافت‌ها یافت می‌شوند که نشانه‌ای از یک فرایند طبیعی یا غیرطبیعی یک وضعیت یا بیماری هستند. مقادیر بالای برخی از نشانگرهای زیستی در مایع جنب می‌تواند ما را به تشخیص صحیح هدایت کند (8). طبق گفته Porcel، بیومارکرهای تشخیصی مایع پلور برای بدخیمی را می‌توان به‌عنوان مبتنی بر پروتئین محلول، ایمونوسیتو شیمیایی و مبتنی بر اسید نوکلئیک طبقه‌بندی کرد. اخیراً چندین اسید نوکلئیک در MPE مشخص شده‌اند، مزوتلین، CEA، CA15-3، CA125، CYFRA 21-1، گیرنده‌های روی سطح سلول‌های ایمنی (CD163+ روی ماکروفاژها)، پروتئین‌های ماتریکس خارج سلولی (OPN، فیبولین-3)، سطوح و توالی RNA/DNA و غیره (8). استفاده بالینی از این نشانگرهای زیستی به دلیل اعتبار ناکافی فعلی محدود است. با این‌حال، باید تأکید کرد که افزایش مزوتلین در مایع پلور، یک شاخص مفید برای بدخیمی است. اخیراً نشانگرهای زیستی امیدوارکننده‌ای در حال ظهور هستند، اما قبل از استفاده بالینی از آن‌ها، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است (9).
اکثر نئوپلاسم‌های پلور ثانویه بوده و در اثر متاستاز تومورهایی همچون کارسینوم برونکوژنیک، سرطان سینه، لنفوم و سرطان تخمدان یا معده به پلور ایجاد می‌شوند. در مقابل، نئوپلاسم‌های اولیه پلور، شیوع کمتری دارند (10). مزوتلیومای بدخیم (Malignant Mesothelioma) MM، شایع‌ترین تومور اولیه پلور بوده که ارتباط آن با قرارگیری در معرض آزبست اثبات شده است (11). این تومور بسیار تهاجمی و غیرقابل درمان بوده که از سلول‌های مزوتلیال پوشاننده حفره پلور منشأ می‌گیرد (12). بروز MM در حال افزایش بوده و تشخیص و درمان آن هنوز چالش‌برانگیز است و احتمال داده می‌شود که میزان بروز آن در دو دهه آینده در سراسر جهان به‌ویژه در کشورهای صنعتی افزایش یابد (13).
در اکثر بیماران مبتلا به بیماری بدخیمی پلور، رادیوگرافی قفسه سینه پلورال افیوژن یک‌طرفه را با یا بدون ضخیم شدن پلور نشان می‌دهد (14). پلورال افیوژن به دلیل افزایش تولید مایع، کاهش جذب مایع یا ترکیبی از هر دو ایجاد می‌شود. پلورال افیوژن در بیش از 5/1 میلیون بیمار در ایالات‌متحده رخ می‌دهد. شایع‌ترین دلایل پلورال افیوژن نارسایی قلبی، ذات‌الریه و سرطان است. یک افیوژن مهم از نظر بالینی تنها زمانی قابل‌مشاهده خواهد بود که مایع از قابلیت جذب عروق لنفاوی فراتر رود (15). هنگام درمان پلورال افیوژن، پزشک باید تشخیص دهد که ترانسودا است یا اگزودا. برای اهداف تشخیصی بیشتر، معیارهای Light و همچنین، معیارهای اضافی خاص، ممکن است استفاده شوند. جدول 1، معیارهای مقایسه بین ترانسوداتیو و اگزودا را نشان می‌دهد.
جدول 1. معیارهای مقایسه بین ترانسوداتیو و اگزودا
| کرایتریا | اگزودا | ترانسودا |
| معیارهای استاندارد Light | ||
| نسبت پروتئین PE به پروتئین پلاسما | >5/0 | <5/0 |
| نسبت LDH PE به LDH پلاسما | >6/0 یا دوسوم | <6/0 یا دوسوم |
| معیارهای اضافی | ||
| ظاهر ناخالص | Cloudy | Clear |
| وزن مخصوص | >020/1 | <020/1 |
| پروتئین | >9/2 g/dL | <5/2 g/dL |
| CHL در مایع پلور | >50 mg/dL | <50 mg/dL |
| CT radiodensity | 4–33 HU | 2–15 HU |
| SAAG | ≤2/1 gm/dL | <2/1 gm/dL |
بررسی سیتولوژیکی مایع افیوژن می‌تواند اولین آزمایش تشخیصی ایمن، ساده و سریع را ارائه دهد. در کنار آن استفاده از روش‌های تصویربرداری غیرتهاجمی مانند سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری
(Computerized tomography) CT یا به اصطلاح سی‌تی‌اسکن و MRI به‌عنوان سایر اقدامات تشخیصی اولیه انجام می‌شوند. در نهایت جهت تأیید تشخیص، ارزیابی پاتولوژیک مایع پلور و بیوپسی پلور انجام می‌شود (16). آنالیز مایع پلور به‌عنوان یک ابزار غیرتهاجمی و کم هزینه می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را جهت تشخیص بدخیمی پلور و افتراق آن از سایر پاتولوژی‌های پلور ارائه دهد (7).
حساسیت آنالیز سیتولوژیک برای تشخیص MM گزارش شده در مقالات به‌طور گسترده‌ای از 4 تا 77 درصد متفاوت است. دلایل این تنوع گسترده مشخص نیست اما می‌توان آن را به تفاوت در حجم نمونه، تجربه سیتولوژیست و نمونه سیتولوژیکی مورد استفاده در مطالعات مختلف نسبت داد (8). در کنار اهمیت سیتولوژی پارامترهای بیوشیمیایی پلورال افیوژن نیز جهت هدایت تشخیص پزشک به سمت بدخیمی پلور نقش مهمی ایفا می‌کنند (9). pH پایین نشانگر بیماری پیشرفته با درگیری گسترده تومور در فضای پلور در زمان تشخیص است که از کاهش بقا حکایت دارد (10). بیماران مبتلا به مزوتلیومای بدخیم به دلیل درگیری اولیه پلور و سیر طبیعی بیماری، معمولاً با اسیدوز مایع پلور نسبت به بیماران مبتلا به تومورهای متاستاتیک به پلور مراجعه می‌کنند (11). همچنین pH مایع جنب و گلوکز، به دلیل ارتباط آن با بقا، ممکن است اطلاعات مفیدی را در هنگام برنامه‌ریزی درمان تسکینی و ارزیابی پروتکل‌های درمانی در اختیار پزشک قرار دهد (11).
باوجود انجام مطالعات مختلف اطلاعات در رابطه با بررسی‌های سیتولوژیک و پروفایل بیوشیمیایی مایع پلور هنوز اتفاق‌نظری در رابطه با یافته‌های پلورال افیوژن که به نفع بدخیمی پلور باشد وجود ندارد. در نتیجه، بررسی تغییرات pH، پروتئین، LDH و آلبومین و سیتولوژی (شمارش (Red blood cells) RBC و (White blood cells) WBC و درصد هر یک از WBCها) نسبت به سرم و مقایسه آن با پلورال افیوژن‌های غیر بدخیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا تشخیص در مراحل اولیه محقق شده و درنتیجه بقای بیمار افزایش خواهد یافت؛ بنابراین در این مطالعه مقطعی، مایع پلور بیماران مبتلا به بدخیمی اولیه و ثانویه پلور ازنظر وضعیت پروتئین، LDH و آلبومین و سیتولوژی مورد ارزیابی قرار داده شد و افتراق پلورال افیوژن ناشی از بدخیمی اولیه و ثانویه پلور ارزیابی گردید.
مطالعه Halimi و همکاران نشان داد در بیماران مبتلا به آدنوکارسینوم CK7 در 100 درصد بیماران (13 بیمار)، TTF1 در
5/61 درصد از بیماران (8 بیمار) و CEA در 8/53 درصد از بیماران
(7 بیمار) مثبت بودند، اما HBME1 و Calretinin برای همه بیماران منفی بود. در بیماران مبتلا به مزوتلیوما، HBME1 و Calretinin در 100 درصد بیماران (7 بیمار) مثبت و TTF1، CEA و CK7 منفی بودند. نتایج این مطالعه نشان داد CEA، CK7، TTF1، Calretinin و HBME1 معیارهای مناسبی برای افتراق بین آدنوکارسینوم متاستاتیک ریه و مزوتلیوما است و می‌توانند مزوتلیوما و آدنوکارسینوما را با دقت بالایی متمایز کنند (17).
در مطالعه دیگری مشاهده شد که مقادیر قابل‌توجه بالاتری از CR و CEA پلور در بیماران MPE نسبت به بیماران BPE مشاهده شد. در نقطه برش 14.97، CR حساسیت بالا (91/0)، ویژگی کم (67/0) و AUC بالا (85/0) را نشان داد. ترکیب CEA و CR،AUC را به 98/0 افزایش داد. متاآنالیز شامل هفت مطالعه شامل 2078 بیمار بود. نتایج نشان داد که CR دارای دقت تشخیصی بالایی برای پیش‌بینی MPE است، به‌ویژه هنگامی‌که در ترکیب با CEA پلور استفاده
می‌شود (18).
Hassan و همکاران دریافتند که قوی‌ترین پیش‌بینی کننده موفقیت پلورودز pH بالاتر مایع پلور، حجم کمتر افیوژن قبل از پلورودز و انبساط کامل ریه پس از درناژ پلورال افیوژن بود. به نظر می‌رسد مدت کوتاه‌تر درناژ لوله، گلوکز مایع جنب بالاتر، LDH کمتر و بار کمتر تومور پلور، همه به نفع موفقیت پلورودز هستند، اما با ناهمگنی آماری قابل‌توجهی بین مطالعات. داده‌های موجود نشان نمی‌دهد که اندازه لوله قفسه سینه بر نتیجه پلورودز تأثیر می‌گذارد یا خیر. به‌طورکلی، تفسیر نتایج موجود به دلیل کیفیت شواهد دشوار بود و به انجام مطالعات بیشتری برای بررسی بهتر توصیه شد (19).
Tsim و همکاران در یک مطالعه گذشته‌نگر، به بررسی اندیکاسیون‌های LAT پرداختند. 363/638 (57 درصد) از بیمارانی که در مطالعه DIAPHRAGM (ISRCTN10079972) شرکت داشتند، وارد مطالعه شدند. داده‌های آینده‌نگر، ازجمله تشخیص‌های نهایی، قرار گرفتن در معرض آزبست و نتایج سیتولوژی مایع پلور با CT و گزارش‌های مارکر‌های پیش‌بینی تکمیل شد. پیش‌بینی کننده‌های مستقل سیتولوژی منفی و ناقص با رگرسیون لجستیک چند متغیره تعیین شدند. 238/363 (66 درصد) بیمار مبتلا به MPE (18 نوع تومور) تشخیص داده شدند. سیتولوژی مایع در 151/238 (63 درصد) منفی بوده و به‌طور مستقل با قرار گرفتن در معرض آزبست و یک CT به نفع بدخیمی همراه بود. حساسیت و ارزش اخباری منفی سیتولوژی مایع پلور به ترتیب 19 و
9 درصد بود. سیتولوژی در 34/238 (14 درصد)، یعنی 47 درصد موارد مثبت ناقص بود. لذا سیتولوژی منفی و گزارش CT بدخیم در بیمارانی که در معرض آزبست قرار دارند بسیار محتمل است. لذا استفاده از LAT می‌تواند در این وضعیت مناسب باشد (20).
Bielsa و همکاران مشاهده کردند که تجزیه و تحلیل چند متغیره پارامترهای بیوشیمیایی PF نشان داد با افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز (LDH) یا کاهش غلظت پروتئین‌های پلور، بقا کاهش می‌یابد. در این مطالعه با حذف مزوتلیوما از تجزیه و تحلیل، بقا در بیماران با pH PF کمتر از 3/7 کمتر بود. لذا می‌توان گفت نوع تومور و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی PF مانند pH و غلظت پروتئین‌ها و LDH بر بقای بیماران مبتلا به MPE تأثیر می‌گذارد (21).
مطالعه Kassirian و همکاران نشان داد، سیتولوژی مایع جنب دارای حساسیت کلی 2/58 درصد برای تشخیص MPE است. در این مطالعه تذکر داده شد که پزشکان باید از تنوع بالای حساسیت تشخیصی بر اساس نوع تومور اولیه و همچنین دلایل بالقوه نتایج سیتولوژی منفی کاذب آگاه باشند (22).
مطالعه Peng و همکاران با هدف بررسی بیومارکرهای پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن به‌صورت یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. 82 مطالعه با مجموع 10748 بیمار وارد مطالعه شدند. امتیاز LENT ارزش پیش‌آگهی خوبی را نشان داد (95، 97/1 HR، درصد 31/2-67/1 CI) و همچنین آیتم امتیاز LENT نیز چنین بود. علاوه بر این، پارامترهای بالینی مانند مرحله (stage) (95، 68/1 HR، درصد 25/2-25/1 CI)، متاستاز دور دست (95، 62/1 HR، درصد 38/1-89/1 CI)، جهش EGFR (95، 65/0 HR، درصد 74/0-56/0 CI) پارامترهای سرمی مانند هموگلوبین (95، 56/1 HR، درصد
06/2-17/1 CI)، آلبومین (95، 71/1 HR، درصد 34/25-2/1 CI)، پروتئین واکنش C (95، 84/1 HR، درصد 29/2-49/1 CI)، VEGF (95، 70/1 HR، درصد 43/2-18/1 CI) و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند pH (95، 95/1 HR، درصد 60/2-46/1 CI)، گلوکز
(95، 75/1 HR، درصد 61/2-18/1 CI)، VEGF (95، 99/1 HR، درصد 37/2-67/1 CI) و Survivin (95، 90/2 HR، درصد
20/7-17/1 CI) نیز فاکتورهای پیش‌آگهی برای پلورال افیوژن بدخیم هستند. در این مطالعه نتیجه گرفته شد که برای پلورال افیوژن بدخیم، امتیاز LENT مانند پارامترهای بالینی مانند مرحله، متاستاز دور دست، جهش EGFR، پارامترهای بیولوژیکی سرم مانند هموگلوبین، آلبومین، پروتئین واکنش C، VEGF و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند pH، گلوکز، VEGF و Survivin فاکتورهای ارزشمندی برای تعیین پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن است (23، 24).
بر اساس مطالب گفته شده، هدف نهایی این مطالعه بررسی عوامل مؤثر در بدخیمی پلور بر اساس خصوصیات مایع پلور و نوع تومور اولیه در بیمارستان شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد از سال ١٣٩٨ تا
١٤٠٠ بود.
روش کار
این مطالعه از نوع توصیفی و مقطعی است که همه بیماران مبتلا به پلورال افیوژن که برای توراکوسکوپی به بخش جراحی قفسه سینه در بیمارستان‌های شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد از سال ١٣٩٨ تا ١٤٠٠ مراجعه کردند مورد مطالعه قرار گرفتند. معیارهای ورود به مطالعه شامل این بود که حداقل یک مطالعه توراسنتز مایع جنب و آنالیز مایع پلور ازنظر سیتولوژی (WBC و RBC)، پروتئین، آلبومین، LDH و PH داشتند. پس از بررسی گزارش پاتولوژی بیوپسی پلور این بیماران توراکوسنتز شده، افرادی که در گزارش آن‌ها موارد بدخیمی پلور گزارش شده بود به مطالعه وارد شدند. معیارهای خروج از مطالعه نیز شامل بیمارانی که نتیجه بیوپسی پلور آن‌ها بدخیمی را گزارش نکرده بود و بیمارانی که اطلاعات پرونده و آزمایش‌های موردنیاز در آن‌ها ناقص بود. با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری 5 درصد و با توجه به حساسیت بالای 90 درصد و خطای برآورد 2 درصد، تعداد 98 نمونه در نظر گرفته شد.
برای بررسی موضوع، پژوهشگر پس از کسب اجازه‌های لازم و هماهنگی با مسئولین بیمارستان به پرونده بیماران مراجعه کرده و داده‌های مطالعه را به‌صورت پرونده خوانی جمع‌آوری نمود. با توجه به اینکه روش جمع‌آوری داده‌ها در این مطالعه پرونده خوانی است، هیچ مداخله و عوارضی متوجه بیماران نبوده است. تعداد نمونه در این مطالعه 98 بیمار در نظر گرفته شده بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، چک‌لیست حاوی متغیرهای مورد مطالعه بود که توسط پژوهشگر تهیه شد و با مراجعه به 3 استادیار داخلی و استفاده از روایی صوری به تأیید استادان و خبرگان رسید.
در پایان داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 26 (version 26, IBM Corporation, Armonk, NY) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای ارزیابی ارتباط متغیرها، از آزمون
Chi-square استفاده و سطح معنی‌داری کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
ملاحظات اخلاقی: برای انجام این پژوهش کد اخلاق IR.IAU.YAZD.REC.1402.021 از کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی فسا اخذ شده است.
یافته‌ها
در این مطالعه، تعداد نمونه‌های زن، 40 نفر (8/40 درصد) و تعداد نمونه‌های مرد، 58 نفر (2/59 درصد) بود. میانگین سن نمونه‌های مورد بررسی 310/15 ± 21/56 با دامنه تغییرات از 22 تا 83 سال بود. جدول 1، فراوانی نسبی میزان پروتئین، LDH، WBC مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور را نشان می‌دهد.
جدول 1. فراوانی نسبی میزان پروتئین، LDH، WBC مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور
| رنج پروتئین مایع پلور | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 3 گرم بر دسی‌لیتر | 54 | 1/55 |
| بین 3 تا 5 گرم بر دسی‌لیتر | 43 | 9/43 |
| بیشتر از 5 گرم بر دسی‌لیتر | 1 | 1 |
| رنج LDH مایع پلور | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 500 واحد بر لیتر | 9 | 2/9 |
| بین 500 تا 1000 واحد بر لیتر | 19 | 4/19 |
| بیشتر از 1000 واحد بر لیتر | 70 | 4/71 |
| رنج WBC مایع پلور | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 1000 واحد در میلی‌متر مکعب | 97 | 99 |
| بین 1000 تا 5000 واحد در میلی‌متر مکعب | 1 | 1 |
| بیشتر از 5000 واحد در میلی‌متر مکعب | 0 | 0 |
جدول 2، فراوانی نسبی فراوانی نسبی میزان لنفوسیت مایع پلور، نسبت پروتئین مایع پلور بر پروتئین سرم، نسبت LDH مایع پلور بر LDH سرم و علت اگزوداتیو بودن مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور را نشان می‌دهد.
جدول 2. فراوانی نسبی میزان لنفوسیت مایع پلور، نسبت پروتئین مایع پلور بر پروتئین سرم، نسبت LDH مایع پلور بر LDH سرم و علت اگزوداتیو بودن مایع پلور در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور
| رنج لنفوسیت مایع پلور | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 75 درصد | 1 | 1 |
| بین درصد 75 تا 90 درصد | 36 | 7/36 |
| بیشتر از 90 درصد | 61 | 2/62 |
| نسبت پروتئین مایع پلور بر پروتئین سرم | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 5/0 | 53 | 1/54 |
| بیشتر از 5/0 | 45 | 9/45 |
| نسبت LDH مایع پلور بر LDH سرم | فراوانی | درصد فراوانی |
| کمتر از 6/0 | 6 | 1/6 |
| بیشتر از 6/0 | 92 | 9/93 |
| علت اگزوداتیو بودن مایع پلور | فراوانی | درصد فراوانی |
| به علت پروتئین | 6 | 1/6 |
| به علت LDH | 53 | 1/54 |
| به علت پروتئین و LDH | 39 | 8/39 |
| ترانسودا | 0 | 0 |
بحث
در این مطالعه مقطعی، همه بیماران مبتلا به پلورال افیوژن که برای توراکوسکوپی از سال 1398 تا 1400 به بخش جراحی قفسه سینه بیمارستان‌های شهید صدوقی و شهید رهنمون یزد مراجعه کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. در بین بیمارانی که در این بازه زمانی توراکوسکوپی انجام داده‌اند فقط بیمارانی که حداقل یک مطالعه توراسنتز مایع جنب و آنالیز مایع پلور ازنظر سیتولوژی، پروتئین، آلبومین، LDH و pH داشتند و پس از بررسی گزارش پاتولوژی بیوپسی پلور این بیماران توراکوسنتز شده، افرادی که در گزارش آن‌ها موارد بدخیمی پلور گزارش شده بود به مطالعه وارد شدند. تعداد نمونه در این مطالعه، 98 بیمار بود که نمونه‌های زن 40 نفر (8/40 درصد) و تعداد نمونه‌های مرد 58 نفر (2/59 درصد) به دست آمد. میانگین سن نمونه‌های مورد بررسی
310/15 ± 21/56 با دامنه تغییرات از 22 تا 83 سال بود.
در بررسی مایع پلور بیماران مبتلا به بدخیمی پلور از نظر میزان WBC اکثر موارد زیر 1000 واحد بر میلی‌لیتر مکعب بودند. از نظر میزان LDH، اکثر موارد بیشتر از 1000 واحد بر لیتر بودند. در تفکیک گلبول‌های سفید در تمامی موارد لنفوسیت غالب بود که اکثر موارد بالای 90 درصد لنفوسیت داشتند و کمترین مقدار 62 درصد لنفوسیت بود. تمامی موارد مایع پلور اگزوداتیو داشتند که بیشتر به علت سطح LDH و سپس به علت هر دو سطح پروتئین و LDH به‌صورت هم‌زمان، اگزوداتیو شده بودند.
در مطالعه Bielsa و همکاران با هدف تعیین اثرات خواص بیوشیمیایی و سیتولوژیکی مایع پلور (PF) بر بقای بیماران مبتلا به MPE یک مطالعه گذشته‌نگر روی 284 بیمار مبتلا به MPE انجام دادند. تجزیه و تحلیل چند متغیره پارامترهای بیوشیمیایی PF نشان داد که با افزایش غلظت لاکتات دهیدروژناز LDH یا کاهش غلظت پروتئین‌های پلور بقا کاهش می‌یابد (21).
مطالعه Peng و همکاران باهدف بررسی بیومارکرهای پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن، به‌صورت یک بررسی سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. در این مطالعه نتیجه گرفتند که برای MPE، امتیاز LENT مانند پارامترهای بالینی مانند مرحله، متاستاز دور دست، جهش EGFR، پارامترهای بیولوژیکی سرم مانند هموگلوبین، آلبومین، پروتئین واکنش C، VEGF و پارامترهای بیولوژیکی پلورال افیوژن مانند PH، گلوکز، VEGF و Survivin فاکتورهای ارزشمندی برای تعیین پیش‌آگهی بیماران بدخیم با پلورال افیوژن است (24).
Hassan و همکاران به بررسی مطالعاتی پرداختند که عوامل تعیین‌کننده پروگنوز پلوردز را پیش‌بینی کرده بودند. متاآنالیزها نشان داد که قوی‌ترین پیش‌بینی کننده موفقیت پلورودز pH بالاتر مایع پلور، حجم کمتر افیوژن قبل از پلورودز و انبساط کامل ریه پس از درناژ پلورال افیوژن بود. به نظر می‌رسد مدت کوتاه‌تر درناژ لوله، گلوکز مایع جنب بالاتر، LDH کمتر و بار کمتر تومور پلور، همه به نفع موفقیت پلورودز هستند، اما با ناهمگنی آماری قابل‌توجهی بین مطالعات، داده‌های موجود نشان نداد که اندازه لوله قفسه سینه بر نتیجه پلورودز تأثیر می‌گذارد یا خیر. به‌طورکلی، تفسیر نتایج موجود به دلیل کیفیت شواهد، دشوار بود و به انجام مطالعات بیشتری برای بررسی بهتر توصیه شد (19).
یافته‌های فلاحی و همکاران، با عنوان «بقای بیماران مبتلا به پلورال افیوژن بدخیم: یک مطالعه تک مرکزی» نیز نشان داد که بیشترین میزان بقای بعد از تشخیص پنج سال و مربوط به یکی از بیماران لنفوم مورد مطالعه بود. در بیماران مبتلا به سرطان ریه و سرطان سینه نیز بقا به ترتیب دو سال و یک سال بود (25).
نتیجه‌گیری
با توجه به یافته‌های به‌دست آمده، به نظر می‌رسد در بیماران مبتلا به بدخیمی پلور افیوژن، پلور در تمام موارد اگزوداتیو است که بیشتر به علت تأثیر میزان LDH در مایع پلور می‌باشدهمچنین از نظر درصد گلبول‌های سفید در تمامی موارد، غالب بودن درصد لنفوسیت دیده شد؛ بنابراین توصیه می‌شود که این معیارها در زمان تشخیص بدخیمی پلور با دقت بیشتری مورد نظر قرار گیرد. برای تأیید یافته‌های به‌دست آمده در این مطالعه و مقایسه آن‌ها پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده از تعداد نمونه‌های بیشتر استفاده شود. همچنین، مطالعه‌ای با قابلیت مقایسه بین دو گروه مبتلا به بدخیمی پلور و گروه بیماران مبتلا به افیوژن پلور به دلایل دیگر انجام شود.
تشکر و قدردانی
به این وسیله از کلیه افرادی که در اجرای این پژوهش همکاری کرده‌اند، نهایت قدردانی را داریم.
سهم نویسندگان
نویسندگان مشارکت یکسانی در مطالعه داشته‌اند.
تضاد منافع
تعارض منافعی بین نویسندگان وجود نداشته است.
فهرست منابع
1. Feller-Kopman DJ, Reddy CB, DeCamp MM, Diekemper RL, Gould MK, Henry T, et al. Management of Malignant Pleural Effusions. An Official ATS/STS/STR Clinical Practice Guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2018;198(7):839-49. pmid: 30272503 doi: 10.1164/rccm.201807-1415ST
2. Penz E, Watt KN, Hergott CA, Rahman NM, Psallidas I. Management of malignant pleural effusion: challenges and solutions. Cancer Manag Res. 2017;9:229-41. pmid: 28694705 doi: 10.2147/CMAR.S95663
3. Bibby AC, Dorn P, Psallidas I, Porcel JM, Janssen J, Froudarakis M, et al. ERS/EACTS statement on the management of malignant pleural effusions. European journal of cardio-thoracic surgery: official journal of the European Association for Cardio-thoracic Surgery. 2019;55(1):116-32. doi: 10.1093/ejcts/ezy258
4. Lepus CM, Vivero M. Updates in effusion cytology. Surg
5. Pathol Clin. 2018;11(3):523-44. pmid: 30190139 doi: 10.1016/j.path.2018.05.003
6. Swiderek J, Morcos S, Donthireddy V, Surapaneni R, Jackson-Thompson V, Schultz L, et al. Prospective study to determine the volume of pleural fluid required to diagnose malignancy. Chest. 2010;137(1):68-73. pmid: 19741064 doi: 10.1378/chest.09-0641
7. Psallidas I, Kalomenidis I, Porcel JM, Robinson BW, Stathopoulos GT. Malignant pleural effusion: from bench to bedside. Eur Respir Rev. 2016;25(140):189-98. pmid: 27246596 doi: 10.1183/16000617.0019-2016
8. Herrera Lara S, Fernández-Fabrellas E, Juan Samper G, Marco Buades J, Andreu Lapiedra R, Pinilla Moreno A, et al. Predicting Malignant and paramalignant pleural effusions by combining clinical, radiological and pleural fluid analytical parameters. Lung. 2017;195(5):653-60. pmid: 28656381
9. doi: 10.1007/s00408-017-0032-3
10. Porcel JM. Biomarkers in the diagnosis of pleural diseases: a 2018 update. Ther Adv Respir Dis. 2018;12:1753466618808660. pmid: 30354850 doi: 10.1177/1753466618808660
11. Nguyen AH, Miller EJ, Wichman CS, Berim IG, Agrawal DK. Diagnostic value of tumor antigens in malignant pleural effusion: a meta-analysis. Transl Res. 2015;166(5):432-9. pmid: 25953662 doi: 10.1016/j.trsl.2015.04.006
12. Bonomo L, Feragalli B, Sacco R, Merlino B, Storto ML. Malignant pleural disease. Eur J Radiol. 2000;34(2):98-118. pmid: 10874176 doi: 10.1016/s0720-048x(00)00168-6
13. Bianchi C, Bianchi T. Malignant mesothelioma: global incidence and relationship with asbestos. Ind Health. 2007;45(3):379-87. pmid: 17634686 doi: 10.2486/indhealth.45.379
14. Carbone M, Adusumilli PS, Alexander Jr HR, Baas P, Bardelli F, Bononi A, et al. Mesothelioma: Scientific clues for prevention, diagnosis, and therapy. CA Cancer J Clin. 2019;69(5):402-29. pmid: 31283845 doi: 10.3322/caac.21572
15. Neumann V, Löseke S, Nowak D, Herth FJ, Tannapfel A. Malignant pleural mesothelioma: incidence, etiology, diagnosis, treatment, and occupational health. Dtsch Arztebl Int. 2013;110(18):319. pmid: 23720698 doi: 10.3238/arztebl.2013.0319
16. Kastelik JA. Management of malignant pleural effusion. Lung. 2013;191(2):165-75. pmid: 23315213 doi: 10.1007/s00408-012-9445-1
17. Feller-Kopman D, Light R. Pleural disease. N Engl J Med. 2018;378(8):740-51. pmid: 29466146 doi: 10.1056/NEJMra1403503
18. Roberts ME, Neville E, Berrisford RG, Antunes G, Ali NJ. Management of a malignant pleural effusion: British Thoracic Society pleural disease guideline 2010. Thorax. 2010;65(Suppl 2):ii32-ii40. pmid: 20696691 doi: 10.1136/thx.2010.136994
19. Halimi M, BeheshtiRouy S, Salehi D, Rasihashemi SZ. The role of immunohistochemistry studies in distinguishing malignant mesothelioma from metastatic lung carcinoma in malignant pleural effusion. Iran J Pathol. 2019;14(2):122-6.
20. pmid: 31528168 doi: 10.30699/IJP.14.2.122
21. Zhang Y, Li X, Liu J, Hu X, Wan C, Zhang R, et al. Diagnostic accuracy of the cancer ratio for the prediction of malignant pleural effusion: evidence from a validation study and meta-analysis. Ann Med. 2021;53(1):558-66. pmid: 33818231 doi: 10.1080/07853890.2021.1906943
22. Hassan M, Gadallah M, Mercer RM, Harriss E, Rahman NM. Predictors of outcome of pleurodesis in patients with malignant pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Expert Rev Respir Med. 2020;14(6):645-54. pmid: 32213100 doi: 10.1080/17476348.2020.1746647
23. Tsim S, Paterson S, Cartwright D, Fong CJ, Alexander L, Kelly C, et al. Baseline predictors of negative and incomplete pleural cytology in patients with suspected pleural malignancy – Data supporting ‘Direct to LAT’ in selected groups. Lung Cancer. 2019;133:129-33. pmid: 31200818 doi: 10.1016/j.lungcan.2019.05.017
24. Bielsa S, Salud A, Martínez M, Esquerda A, Martín A, Rodríguez-Panadero F, et al. Prognostic significance of pleural fluid data in patients with malignant effusion. Eur J Intern Med. 2008;19(5):334-9. pmid: 18549935 doi: 10.1016/j.ejim.2007.09.014
25. Kassirian S, Hinton SN, Cuninghame S, Chaudhary R, Iansavitchene A, Amjadi K, et al. Diagnostic sensitivity of pleural fluid cytology in malignant pleural effusions: systematic review and meta-analysis. Thorax. 2023;78(1):32-40. pmid:35110369 doi: 10.1136/thoraxjnl-2021-217959
26. Wu A, Liang Z, Yuan S, Wang S, Peng W, Mo Y, et al. Development and validation of a scoring system for early diagnosis of malignant pleural effusion based on a nomogram. Front Oncol. 2021;11:775079. pmid: 34950585 doi: 10.3389/fonc.2021.775079
27. Peng P, Yang Y, Du J, Zhai K, Shi H-Z. Prognostic biomarkers of malignant patients with pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Cancer Cell Int. 2022;22(1):99. pmid: 35209915 doi: 10.1186/s12935-022-02518-w
28. Fallahi MJ, Rezvani A, Al-Saif Z. Survival of patients with malignant pleural effusion: a single center study [in Persian]. Sadra Med J 2022;10(3):311-6. doi: 10.30476/smsj.2023.95854.1354
29. Feller-Kopman DJ, Reddy CB, DeCamp MM, Diekemper RL, Gould MK, Henry T, et al. Management of Malignant Pleural Effusions. An Official ATS/STS/STR Clinical Practice Guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2018;198(7):839-49. pmid: 30272503 doi: 10.1164/rccm.201807-1415ST
30. Penz E, Watt KN, Hergott CA, Rahman NM, Psallidas I. Management of malignant pleural effusion: challenges and solutions. Cancer Manag Res. 2017;9:229-41. pmid: 28694705 doi: 10.2147/CMAR.S95663
31. Bibby AC, Dorn P, Psallidas I, Porcel JM, Janssen J, Froudarakis M, et al. ERS/EACTS statement on the management of malignant pleural effusions. European journal of cardio-thoracic surgery: official journal of the European Association for Cardio-thoracic Surgery. 2019;55(1):116-32. doi: 10.1093/ejcts/ezy258
32. Lepus CM, Vivero M. Updates in effusion cytology. Surg
33. Pathol Clin. 2018;11(3):523-44. pmid: 30190139 doi: 10.1016/j.path.2018.05.003
34. Swiderek J, Morcos S, Donthireddy V, Surapaneni R, Jackson-Thompson V, Schultz L, et al. Prospective study to determine the volume of pleural fluid required to diagnose malignancy. Chest. 2010;137(1):68-73. pmid: 19741064 doi: 10.1378/chest.09-0641
35. Psallidas I, Kalomenidis I, Porcel JM, Robinson BW, Stathopoulos GT. Malignant pleural effusion: from bench to bedside. Eur Respir Rev. 2016;25(140):189-98. pmid: 27246596 doi: 10.1183/16000617.0019-2016
36. Herrera Lara S, Fernández-Fabrellas E, Juan Samper G, Marco Buades J, Andreu Lapiedra R, Pinilla Moreno A, et al. Predicting Malignant and paramalignant pleural effusions by combining clinical, radiological and pleural fluid analytical parameters. Lung. 2017;195(5):653-60. pmid: 28656381
37. doi: 10.1007/s00408-017-0032-3
38. Porcel JM. Biomarkers in the diagnosis of pleural diseases: a 2018 update. Ther Adv Respir Dis. 2018;12:1753466618808660. pmid: 30354850 doi: 10.1177/1753466618808660
39. Nguyen AH, Miller EJ, Wichman CS, Berim IG, Agrawal DK. Diagnostic value of tumor antigens in malignant pleural effusion: a meta-analysis. Transl Res. 2015;166(5):432-9. pmid: 25953662 doi: 10.1016/j.trsl.2015.04.006
40. Bonomo L, Feragalli B, Sacco R, Merlino B, Storto ML. Malignant pleural disease. Eur J Radiol. 2000;34(2):98-118. pmid: 10874176 doi: 10.1016/s0720-048x(00)00168-6
41. Bianchi C, Bianchi T. Malignant mesothelioma: global incidence and relationship with asbestos. Ind Health. 2007;45(3):379-87. pmid: 17634686 doi: 10.2486/indhealth.45.379
42. Carbone M, Adusumilli PS, Alexander Jr HR, Baas P, Bardelli F, Bononi A, et al. Mesothelioma: Scientific clues for prevention, diagnosis, and therapy. CA Cancer J Clin. 2019;69(5):402-29. pmid: 31283845 doi: 10.3322/caac.21572
43. Neumann V, Löseke S, Nowak D, Herth FJ, Tannapfel A. Malignant pleural mesothelioma: incidence, etiology, diagnosis, treatment, and occupational health. Dtsch Arztebl Int. 2013;110(18):319. pmid: 23720698 doi: 10.3238/arztebl.2013.0319
44. Kastelik JA. Management of malignant pleural effusion. Lung. 2013;191(2):165-75. pmid: 23315213 doi: 10.1007/s00408-012-9445-1
45. Feller-Kopman D, Light R. Pleural disease. N Engl J Med. 2018;378(8):740-51. pmid: 29466146 doi: 10.1056/NEJMra1403503
46. Roberts ME, Neville E, Berrisford RG, Antunes G, Ali NJ. Management of a malignant pleural effusion: British Thoracic Society pleural disease guideline 2010. Thorax. 2010;65(Suppl 2):ii32-ii40. pmid: 20696691 doi: 10.1136/thx.2010.136994
47. Halimi M, BeheshtiRouy S, Salehi D, Rasihashemi SZ. The role of immunohistochemistry studies in distinguishing malignant mesothelioma from metastatic lung carcinoma in malignant pleural effusion. Iran J Pathol. 2019;14(2):122-6.
48. pmid: 31528168 doi: 10.30699/IJP.14.2.122
49. Zhang Y, Li X, Liu J, Hu X, Wan C, Zhang R, et al. Diagnostic accuracy of the cancer ratio for the prediction of malignant pleural effusion: evidence from a validation study and meta-analysis. Ann Med. 2021;53(1):558-66. pmid: 33818231 doi: 10.1080/07853890.2021.1906943
50. Hassan M, Gadallah M, Mercer RM, Harriss E, Rahman NM. Predictors of outcome of pleurodesis in patients with malignant pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Expert Rev Respir Med. 2020;14(6):645-54. pmid: 32213100 doi: 10.1080/17476348.2020.1746647
51. Tsim S, Paterson S, Cartwright D, Fong CJ, Alexander L, Kelly C, et al. Baseline predictors of negative and incomplete pleural cytology in patients with suspected pleural malignancy – Data supporting ‘Direct to LAT’ in selected groups. Lung Cancer. 2019;133:129-33. pmid: 31200818 doi: 10.1016/j.lungcan.2019.05.017
52. Bielsa S, Salud A, Martínez M, Esquerda A, Martín A, Rodríguez-Panadero F, et al. Prognostic significance of pleural fluid data in patients with malignant effusion. Eur J Intern Med. 2008;19(5):334-9. pmid: 18549935 doi: 10.1016/j.ejim.2007.09.014
53. Kassirian S, Hinton SN, Cuninghame S, Chaudhary R, Iansavitchene A, Amjadi K, et al. Diagnostic sensitivity of pleural fluid cytology in malignant pleural effusions: systematic review and meta-analysis. Thorax. 2023;78(1):32-40. pmid:35110369 doi: 10.1136/thoraxjnl-2021-217959
54. Wu A, Liang Z, Yuan S, Wang S, Peng W, Mo Y, et al. Development and validation of a scoring system for early diagnosis of malignant pleural effusion based on a nomogram. Front Oncol. 2021;11:775079. pmid: 34950585 doi: 10.3389/fonc.2021.775079
55. Peng P, Yang Y, Du J, Zhai K, Shi H-Z. Prognostic biomarkers of malignant patients with pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Cancer Cell Int. 2022;22(1):99. pmid: 35209915 doi: 10.1186/s12935-022-02518-w
56. Fallahi MJ, Rezvani A, Al-Saif Z. Survival of patients with malignant pleural effusion: a single center study [in Persian]. Sadra Med J 2022;10(3):311-6. doi: 10.30476/smsj.2023.95854.1354
57. Feller-Kopman DJ, Reddy CB, DeCamp MM, Diekemper RL, Gould MK, Henry T, et al. Management of Malignant Pleural Effusions. An Official ATS/STS/STR Clinical Practice Guideline. Am J Respir Crit Care Med. 2018;198(7):839-49. pmid: 30272503 doi: 10.1164/rccm.201807-1415ST
58. Penz E, Watt KN, Hergott CA, Rahman NM, Psallidas I. Management of malignant pleural effusion: challenges and solutions. Cancer Manag Res. 2017;9:229-41. pmid: 28694705 doi: 10.2147/CMAR.S95663
59. Bibby AC, Dorn P, Psallidas I, Porcel JM, Janssen J, Froudarakis M, et al. ERS/EACTS statement on the management of malignant pleural effusions. European journal of cardio-thoracic surgery: official journal of the European Association for Cardio-thoracic Surgery. 2019;55(1):116-32. doi: 10.1093/ejcts/ezy258
60. Lepus CM, Vivero M. Updates in effusion cytology. Surg
61. Pathol Clin. 2018;11(3):523-44. pmid: 30190139 doi: 10.1016/j.path.2018.05.003
62. Swiderek J, Morcos S, Donthireddy V, Surapaneni R, Jackson-Thompson V, Schultz L, et al. Prospective study to determine the volume of pleural fluid required to diagnose malignancy. Chest. 2010;137(1):68-73. pmid: 19741064 doi: 10.1378/chest.09-0641
63. Psallidas I, Kalomenidis I, Porcel JM, Robinson BW, Stathopoulos GT. Malignant pleural effusion: from bench to bedside. Eur Respir Rev. 2016;25(140):189-98. pmid: 27246596 doi: 10.1183/16000617.0019-2016
64. Herrera Lara S, Fernández-Fabrellas E, Juan Samper G, Marco Buades J, Andreu Lapiedra R, Pinilla Moreno A, et al. Predicting Malignant and paramalignant pleural effusions by combining clinical, radiological and pleural fluid analytical parameters. Lung. 2017;195(5):653-60. pmid: 28656381
65. doi: 10.1007/s00408-017-0032-3
66. Porcel JM. Biomarkers in the diagnosis of pleural diseases: a 2018 update. Ther Adv Respir Dis. 2018;12:1753466618808660. pmid: 30354850 doi: 10.1177/1753466618808660
67. Nguyen AH, Miller EJ, Wichman CS, Berim IG, Agrawal DK. Diagnostic value of tumor antigens in malignant pleural effusion: a meta-analysis. Transl Res. 2015;166(5):432-9. pmid: 25953662 doi: 10.1016/j.trsl.2015.04.006
68. Bonomo L, Feragalli B, Sacco R, Merlino B, Storto ML. Malignant pleural disease. Eur J Radiol. 2000;34(2):98-118. pmid: 10874176 doi: 10.1016/s0720-048x(00)00168-6
69. Bianchi C, Bianchi T. Malignant mesothelioma: global incidence and relationship with asbestos. Ind Health. 2007;45(3):379-87. pmid: 17634686 doi: 10.2486/indhealth.45.379
70. Carbone M, Adusumilli PS, Alexander Jr HR, Baas P, Bardelli F, Bononi A, et al. Mesothelioma: Scientific clues for prevention, diagnosis, and therapy. CA Cancer J Clin. 2019;69(5):402-29. pmid: 31283845 doi: 10.3322/caac.21572
71. Neumann V, Löseke S, Nowak D, Herth FJ, Tannapfel A. Malignant pleural mesothelioma: incidence, etiology, diagnosis, treatment, and occupational health. Dtsch Arztebl Int. 2013;110(18):319. pmid: 23720698 doi: 10.3238/arztebl.2013.0319
72. Kastelik JA. Management of malignant pleural effusion. Lung. 2013;191(2):165-75. pmid: 23315213 doi: 10.1007/s00408-012-9445-1
73. Feller-Kopman D, Light R. Pleural disease. N Engl J Med. 2018;378(8):740-51. pmid: 29466146 doi: 10.1056/NEJMra1403503
74. Roberts ME, Neville E, Berrisford RG, Antunes G, Ali NJ. Management of a malignant pleural effusion: British Thoracic Society pleural disease guideline 2010. Thorax. 2010;65(Suppl 2):ii32-ii40. pmid: 20696691 doi: 10.1136/thx.2010.136994
75. Halimi M, BeheshtiRouy S, Salehi D, Rasihashemi SZ. The role of immunohistochemistry studies in distinguishing malignant mesothelioma from metastatic lung carcinoma in malignant pleural effusion. Iran J Pathol. 2019;14(2):122-6.
76. pmid: 31528168 doi: 10.30699/IJP.14.2.122
77. Zhang Y, Li X, Liu J, Hu X, Wan C, Zhang R, et al. Diagnostic accuracy of the cancer ratio for the prediction of malignant pleural effusion: evidence from a validation study and meta-analysis. Ann Med. 2021;53(1):558-66. pmid: 33818231 doi: 10.1080/07853890.2021.1906943
78. Hassan M, Gadallah M, Mercer RM, Harriss E, Rahman NM. Predictors of outcome of pleurodesis in patients with malignant pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Expert Rev Respir Med. 2020;14(6):645-54. pmid: 32213100 doi: 10.1080/17476348.2020.1746647
79. Tsim S, Paterson S, Cartwright D, Fong CJ, Alexander L, Kelly C, et al. Baseline predictors of negative and incomplete pleural cytology in patients with suspected pleural malignancy – Data supporting ‘Direct to LAT’ in selected groups. Lung Cancer. 2019;133:129-33. pmid: 31200818 doi: 10.1016/j.lungcan.2019.05.017
80. Bielsa S, Salud A, Martínez M, Esquerda A, Martín A, Rodríguez-Panadero F, et al. Prognostic significance of pleural fluid data in patients with malignant effusion. Eur J Intern Med. 2008;19(5):334-9. pmid: 18549935 doi: 10.1016/j.ejim.2007.09.014
81. Kassirian S, Hinton SN, Cuninghame S, Chaudhary R, Iansavitchene A, Amjadi K, et al. Diagnostic sensitivity of pleural fluid cytology in malignant pleural effusions: systematic review and meta-analysis. Thorax. 2023;78(1):32-40. pmid:35110369 doi: 10.1136/thoraxjnl-2021-217959
82. Wu A, Liang Z, Yuan S, Wang S, Peng W, Mo Y, et al. Development and validation of a scoring system for early diagnosis of malignant pleural effusion based on a nomogram. Front Oncol. 2021;11:775079. pmid: 34950585 doi: 10.3389/fonc.2021.775079
83. Peng P, Yang Y, Du J, Zhai K, Shi H-Z. Prognostic biomarkers of malignant patients with pleural effusion: a systematic review and meta-analysis. Cancer Cell Int. 2022;22(1):99. pmid: 35209915 doi: 10.1186/s12935-022-02518-w
84. Fallahi MJ, Rezvani A, Al-Saif Z. Survival of patients with malignant pleural effusion: a single center study [in Persian]. Sadra Med J 2022;10(3):311-6. doi: 10.30476/smsj.2023.95854.1354
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
