زمینه و هدف: گیاهان دارویی منبع اولیه بسیاری از داروها جهت درمان بیماریهای مختلف میباشند. جنس جاشیر (Prangos) از خانواده چتریان شامل گیاهان دارویی بسیاری است که اثرات مطلوب دارویی آن‌ها در بررسیهای متعدد ثابت شده است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر بخشی عصاره متانولی بخشهای مختلف دو گونه جاشیر با نامهای علمی Prangos ferulacea و Prangos acaulis بر رشد و تکثیر لنفوسیتهای انسانی و نیز جهش‌زایی آن‌ها در سالمونلا تیفی موریوم TA۹۸ می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، نمونههای گیاهی از مناطق مختلف استان کردستان جمعآوری گشتند و سپس خشک و آسیاب شدند. بعد از آن عصاره متانولی این گیاهان استخراج شد و از عصاره‌های به دست آمده غلظتهای۱۰، ۱۰۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰، ۲۰۰۰، ۲۵۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر تهیه گشت. در نهایت اثر گذاری عصاره‌های حاصل بر رشد و تکثیر لنفوسیتهای انسان و نیز جهش‌زایی آن‌ها به وسیله تستهای MTT و ایمز بررسی گردید.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که عصاره اندامهای مختلف هر دو گونه به ویژه در غلظتهای ۵۰۰ تا ۲۵۰۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر موجب افزایش معنی‌داری در میزان رشد و تکثیر لنفوسیتها میشود. در بین عصاره‌های بررسی شده، گل و بذر در هر دوگونه به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر تکثیر لنفوسیتها داشتند. به طور کلی، میزان افزایش رشد و تکثیر ناشی از عصاره‌های گونه Prangos ferulacea بیشتر از گونه Prangos acaulis بود. نتایج حاصل از بررسی جهش‌زایی نیز حاکی از عدم جهش‌زایی عصاره‌های دو گونه مطالعه شده در غلظتهای بررسی شده بود.
نتیجه گیری: نتایج نشان داد که دو گونه جاشیر مورد بررسی میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را افزایش دهند و به عنوان گیاهان دارویی ایمن در بیماران مبتلا به نقصهای ایمنی و انواع عفونتهای میکروبی مورد استفاده قرار گیرند.
