زمینه و هدف: آلومینیوم به‮عنوان یک آلاینده زیست محیطی قادر است اثرات مخربی از طریق القا استرس اکسیداتیو بر دستگاه تولید مثل نر و اسپرم اعمال نماید. سیلیمارین ماده موثره عصاره گیاه خار مریم است و می‮تواند به ‮عنوان یک آنتی اکسیدانت قوی استرس اکسیداتیو را مهار کند. با توجه به اثرات سمی آلومینیوم و نقش آنتی اکسیدانتی سیلیمارین، این پژوهش با هدف بررسی قابلیت سیلیمارین جهت مهار اثرات مخرب آلومینیوم بر تمامیت غشای پلاسمایی و تمامیت آکروزوم اسپرم قوچ انجام گرفت.

 مواد و روش‮ها: در این مطالعه تجربی، اسپرم‮های اپی‏دیدیمی قوچ فراهانی به پنج گروه اسپرم‮های لحظه صفر، اسپرم‮های لحظه 180 دقیقه (کنترل)، اسپرم‮های تیمار شده با آلومینیوم کلراید (5/0 میلی‏مولار) به ‏مدت 180 دقیقه، اسپرم‮های تیمار شده توام با آلومینیوم کلراید (5/0 میکرو‏مولار) و سیلیمارین(5/0 میکرو‏مولار) به ‏مدت 180 دقیقه و اسپرم‮های تیمار شده با سیلیمارین (5/0 میکرو و مولار) به‏ مدت 180 دقیقه تقسیم شدند. برای بررسی تمامیت غشا و تمامیت آکروزوم اسپرم، به‮ترتیب از رنگ‏آمیزی هم‏زمان هوخست-پروپیدیوم آیوداید و کوماسی برلیانت بلو استفاده شد. داده‏ها از طریق آنالیز واریانس یک‏طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی‏داری برابر با 05/0>p در نظر گرفته شد.

 یافته‮ها: درصد تمامیت غشای پلاسمایی و تمامیت آکروزوم اسپرم در گروه تیمار شده با آلومینیوم کلراید به‮طور معنی‮داری نسبت به گروه کنترل کاهش یافت. کاربرد مشترک سیلیمارین و آلومینیوم کلراید موجب شد که این اثرات به ‮طور معنی‮داری در مقایسه با گروه تیمار شده با آلومینیوم کلراید جبران شود.

 نتیجه‏گیری: آلومینیوم کلراید بر روی تمامیت غشای پلاسمایی و تمامیت آکروزوم اسپرم قوچ اثر مخرب دارد و سیلیمارین قادر است اثرات سمی این آلاینده بر روی این پارامترها را جبران نماید.