زمینه و هدف: خانواده نعناعیان دارای حدود 200 جنس و 4000 گونه می‌باشد. اکثر گونه‌های این خانواده دارای اسانس بوده که در صنایع مختلف دارویی، آرایشی و بهداشتی و غذایی کاربرد دارند. هدف از این مطالعه، بررسی ترکیبات شیمیایی اسانس اندام هوایی گونه گیاهی Ballota platyloma و بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره متانولی گونه مذکور می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، گیاه Ballota platyloma متعلق به خانواده lamiaceae و بومی ایران از منطقه ورسک مازندران جمع‌آوری شد. اسانس‌گیری قسمت‌های هوایی گیاه به روش تقطیر با آب از طریق دستگاه کلونجر انجام شد. به منظور شناسایی ترکیب‌های عمده اسانس از GC/MS استفاده شد. عصاره‌گیری به روش ماسراسیون انجام شد. فعالیت ضد باکتریایی عصاره متانولی برعلیه استافیلوکوکوس اورئوس، سودوموناس آئروژینوزا، اشرشیاکلی و باسیلوس سابتلیس به روش انتشار از دیسک و حداقل غلظت بازدارندگی بررسی شد.

یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی اجزای اسانس به روش GC/MS، تعداد 24 ترکیب را در اسانسBallota platyloma  اثبات کرد. هگزا دکانوئیک اسید (30/40 درصد)، جرماکرن دی(6/26 درصد) و بتاکاریوفیلن (74/4 درصد) ترکیبات عمده موجود در آن را تشکیل می‌دهند. نتایج نشان داد که عصاره متانولی Ballota platyloma دارای فعالیت ضد باکتریایی است. در میان باکتری‌های مذکور، بیشترین فعالیت ضد باکتریایی عصاره علیه استافیلوکوکوس اورئوس و کمترین فعالیت علیه سودوموناس آئروژینوزا می‌باشد.

نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که مهم‌ترین ترکیب اسانس جرما کرن دی بود و هم‌چنین عصاره متانولی دارای اثرات ضد باکتریایی می‌باشد. از این رو، به منظور پیدا کردن مکانیسم اساسی این فعالیت، تحقیقات بیشتری باید انجام شود.