دوره 27، شماره 3 - ( 5-1403 )
جلد 27 شماره 3 صفحات 123-115 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mozafari H, Lotfi Kashani F, Vaziri S, Akbari M I. Focal Relationship Analysis of the Contribution of Mental Adaptation to Cancer, Health Literacy, and Perceived Threat in Predicting the Early Diagnosis of Breast Cancer in Patients Treated at Shohadaye Tajrish Hospital in 2023. J Arak Uni Med Sci 2024; 27 (3) :115-123
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7718-fa.html
URL: http://jams.arakmu.ac.ir/article-1-7718-fa.html
مظفری هانیه، لطفی کاشانی فرح، وزیری شهرام، اکبری محمد اسماعیل. تحلیل رابطه‌ی کانونی سهم سازگاری ذهنی با سرطان، سواد سلامت و تهدید ادراک شده در پیش‌بینی تشخیص زودرس سرطان پستان بیماران تحت درمان بیمارستان شهدای تجریش در سال 1402. مجله دانشگاه علوم پزشكي اراك. 1403; 27 (3) :115-123
1- گروه روانشناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران ، hadid2122@gmail.com
2- گروه روانشناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران
3- مرکز تحقیقات سرطان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2- گروه روانشناسی سلامت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، رودهن، ایران
3- مرکز تحقیقات سرطان، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده: (329 مشاهده)
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تحلیل رابطه‌ی کانونی سهم سازگاری ذهنی با سرطان، سواد سلامت و تهدید ادراک شده در پیش‌بینی تشخیص زودرس سرطان پستان انجام پذیرفت.
روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر، شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان تحت درمان مرکز درمان سرطان بیمارستان شهدای تجریش در سال 1402 بود که با استفاده از نرم‌افزار G*Power، 310 نفر تعیین و به روش نمونه‌گیری در دسترس در پژوهش شرکت کردند و به پرسش‌نامه‌های سواد سلامت سرطان پستان Williams، Templin, and Hines، پرسش‌نامه تهدید ادراک شده Champion، سازگاری ذهنی با سرطان Watson و پرسش‌نامه تشخیص زودرس پاسخ دادند. داده‌ها نیز با آزمون همبستگی کانونی و رگرسیون چندگانه تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بین متغیرهای سهم سازگاری ذهنی، تهدید ادراک شده و سواد سلامت با مؤلفه‌های تشخیص زودرس سرطان(دانش، نگرش و اقدامات) رابطه معناداری وجود دارد (0/01 ≥ P). همچنین نتایج نشان داد سواد سلامت8/4 درصد؛ سازگاری ذهنی 3/4 درصد و تهدید ادراک شده 18/7 به تنهایی واریانس تشخیص زودرس سرطان پستان را پیش‌بینی می‌کنند که سهم تهدید ادراک شده، 38/9 درصد و از همه متغیرها بیشتر است.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه، می‌توان گفت افزایش سازگاری ذهنی، تهدید ادارک شده و سواد سلامت در تشخیص زودرس بیماری نقش دارند و اهمیت میزان تهدید ادراک شده نسبت به سازگاری ذهنی و سواد سلامت بیشتر است که باید مورد توجه قرار گیرد.
روش کار: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر، شامل کلیه زنان مبتلا به سرطان پستان تحت درمان مرکز درمان سرطان بیمارستان شهدای تجریش در سال 1402 بود که با استفاده از نرم‌افزار G*Power، 310 نفر تعیین و به روش نمونه‌گیری در دسترس در پژوهش شرکت کردند و به پرسش‌نامه‌های سواد سلامت سرطان پستان Williams، Templin, and Hines، پرسش‌نامه تهدید ادراک شده Champion، سازگاری ذهنی با سرطان Watson و پرسش‌نامه تشخیص زودرس پاسخ دادند. داده‌ها نیز با آزمون همبستگی کانونی و رگرسیون چندگانه تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد بین متغیرهای سهم سازگاری ذهنی، تهدید ادراک شده و سواد سلامت با مؤلفه‌های تشخیص زودرس سرطان(دانش، نگرش و اقدامات) رابطه معناداری وجود دارد (0/01 ≥ P). همچنین نتایج نشان داد سواد سلامت8/4 درصد؛ سازگاری ذهنی 3/4 درصد و تهدید ادراک شده 18/7 به تنهایی واریانس تشخیص زودرس سرطان پستان را پیش‌بینی می‌کنند که سهم تهدید ادراک شده، 38/9 درصد و از همه متغیرها بیشتر است.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه، می‌توان گفت افزایش سازگاری ذهنی، تهدید ادارک شده و سواد سلامت در تشخیص زودرس بیماری نقش دارند و اهمیت میزان تهدید ادراک شده نسبت به سازگاری ذهنی و سواد سلامت بیشتر است که باید مورد توجه قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: سازگاری ذهنی با سرطان، سواد سلامت، تهدید ادراک شده، سرطان پستان
فهرست منابع
1. Khalili S, Tavousi M, Moghaddam Banaem L. Health literacy for women with breast cancer (HELBA): development and psychometric properties [in Persian]. Payesh. 2017;16(3):359-66.
2. Westhoff CL, Pike MC. Hormonal contraception and breast cancer. Contraception. 2018;98(3):171-3. pmid: 30193687 doi: 10.1016/j.contraception.2018.05.002
3. Chalasani P. Breast cancer. Available at: https://emedicine.medscape.com/article/1947145-overview?form=fpf
4. Jamshidifar Z, Mortezaei Shemirani S, Ahramian A, Ahmadi A, Shamsedini Lory S, Moradi-Joo M. The effectiveness of positive psychotherapy on the psychological well-being of breast cancer patients. Ciência eNatura, Santa Maria. 2015;37(Part 1):432-6.
5. Mohaghegh P, Rozbahani N, Vakilian K, Radpour M. Investigating the relationship between perceived social support and health-promoting lifestyle in women participating in the breast cancer early detection program. Middle East Curr Psychiatry 2019;26(4):464-77. doi: 10.1186/s43045-021-00165-x
6. Hirokawa, K, Suzuki, S. Adjustment ability and associated factors of outpatients living with cancer. Nurs Open. 2019;6(2):408-17. pmid: 30918691 doi: 10.1002/nop2.221
7. Brandão T, Tavares R, Schulz MS, Matos PM. Measuring emotion regulation and emotional expression in breast cancer patients: A systematic review. Clin Psychol Rev. 2016; 43:114-27. pmid: 26520599 doi: 10.1016/j.cpr.2015.10.002
8. Patoo M, Allahyari AA, Moradi A R, Payandeh M, Hassani L. Studying the relation between mental adjustment to cancer and health-related quality of life in breast cancer patients. Int J Cancer Manag. 2018;11(7):e8407. doi: 10.5812/ijcm.8407
9. Religion U, Czerw A, Deptała A. Patient mental adjustment to selected types of cancer [in English, Polish]. Psychiatry Pol. 2018;52(1):129-41. pmid: 29704420 doi: 10.12740/PP/OnlineFirst/44732
10. Ching SSY, Martinson IM, Wong TKS. Meaning making: Psychological adjustment to breast cancer by Chinese women. Qual Health Res. 2012;22(2):250-62. pmid: 21911506 doi: 10.1177/1049732311421679
11. Walters R, Leslie SJ, Polson R, Cusack T, Gorely T. Establishing the efficacy of interventions to improve health literacy and health behaviors: a systematic review. BMC Public Health. 2020;20(1):1040. pmid: 32605608 doi: 10.1186/s12889-020-08991-0
12. Borji M, Tarjoman A, Otaghi M, Khodarahmi Z, Ali Sharifi A. The relationship between health literacy and general health status of patients with type II diabetes. Biosc Biotech Res Comm. 2017;10(3). DOI: 10.21786/bbrc/10.2/24
13. Feng GC, Lin Z, Ou W, Su X, Yan Q. A Model-based meta-analysis of willingness to participate in cancer screening. Int J Environ Res Public Health. 2021;18(5):2580. pmid: 33806652 doi: 10.3390/ijerph18052580
14. Alvarado-Little W. Health literacy initiatives and lessons learned within public health agencies. Stud Health Technol Inform. 2020;269:294-302. pmid: 32594004 doi: 10.3233/SHTI200044
15. Livaudais JC, Franco R, Fei K, Bickell NA. Breast cancer treatment decision–making: are we asking too much of patients? J Gen Intern Med 28(5):630-6. pmid: 23229908 doi: 10.1007/s11606-012-2274-3
16. Fernandez DM, Larson JL, Zikmund-Fisher BJ. Associations between health literacy and preventive health behaviors among older adults: findings from the health and retirement study. BMC Public Health. 2016;16:596. doi: 10.1186/s12889-016-3267-7
17. Giroux M, Park J, Kim JE, Choi YK, Lee JC, Kim S, et al. The impact of communication information on the perceived threat of COVID-19 and stockpiling intention. Australasian Marketing Journal. 2024;31(1):60-70. doi: 10.1177/18393349211028670
18. Stoyanova S, Miteva S, Ivantchev N. Perceived threat of COVID-19, self-assessment of physical health and mental resilience. Philos Psychol. 2022;37(2):428-54. doi: 10.1080/09515089.2022.2086456
19. Kim J. Impact of the perceived threat of COVID-19 on variety-seeking. Australasian Marketing Journal. 2020;28(3):108-16. doi: 10.1016/j.ausmj.2020.07.001
20. Williams KP, Templin TN, Hines RD. Answering the call: a tool that measures functional breast cancer literacy. J Health Commun. 2013;18(11):1310-25. pmid: 23905580 doi: 10.1080/10810730.2013.778367
21. Karimi P. Social determinants of breast cancer health behavior in women over 35 years old in Tehran in 2016 [in Persian]. [PhD Thesis]. University of Rehabilitation Sciences and Social Health; 2017.
22. Champion VL. Instrument refinement for breast cancer screening behaviors. Nurs Res. 1993;42(3):139-43. PMID: 8506161
23. Umeh K, Rogan‐Gibson J. Perceptions of threat, benefits, and barriers in breast self‐examination amongst young asymptomatic women. Br J Health Psychol. 2001;6(4):361-72. pmid: 12614510 doi: 10.1348/135910701169269
24. Greer S, Moorey S, Watson M. Patients' adjustment to cancer: the Mental Adjustment to Cancer (MAC) scale vs clinical ratings. J Psychosom Res. 1989;33(3):373-7. pmid: 2795510 doi: 10.1016/0022-3999(89)90027-5
25. Akhigbe AO, Omuemu VO. Knowledge, attitudes, and practice of breast cancer screening among female health workers in a Nigerian urban city. BMC Cancer. 2009;9:203. pmid: 19555506 doi: 10.1186/1471-2407-9-203
26. Baker DW, Gazmararian JA, Sudano J, Patterson M. The association between age and health literacy among elderly persons. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2000;55(6):S368-74. pmid: 11078114 doi: 10.1093/geronb/55.6.s368
27. Goto E, Ishikawa H, Okuhara T, Kiuchi T. Relationship of health literacy with utilization of health-care services in a general Japanese population. Prev Med Rep. 2019;14:100811. pmid: 30815332 doi: 10.1016/j.pmedr.2019.01.015
28. Yılmazel G. Health literacy, mammogram awareness and screening among tertiary hospital women patients. J Canc Educ. 2018;33(1):89-94. pmid: 27236309 doi: 10.1007/s13187-016-1053-y
29. Parker PD, Heiney SP, Friedman DB, Adams SA, Dawson RM. The experience of chemotherapy teaching and readability of chemotherapy educational materials for women with breast cancer. Journal of Cancer Education. 2021;36(1):47-55. pmid: 31392598 DOI: 10.1007/s13187-019-01596-1
30. Khoury T, Chen X, Wang D, Kumar P, Qin M, Liu S, et al. Nomogram to predict the likelihood of upgrade of atypical ductal hyperplasia diagnosed on a core needle biopsy in mammographically detected lesions. Histopathology. 2015;67(1):106-20. pmid: 25529860 doi: 10.1111/his.12635
31. Kickbusch I, Pelikan JM, Apfel F, Tsouros AD. Health literacy: The solid facts. Geneva: World Health Organization; 2013.
32. Smith SK, Nutbeam D, McCaffery KJ. Insights into the concept and measurement of health literacy from a study of shared decision-making in a low literacy population. J Health Psychol. 2013;18(8):1011-22. pmid: 23676466 doi: 10.1177/1359105312468192
33. Tojal C, Costa R. Depressive symptoms and mental adjustment in women with breast cancer. Psychooncology. 2014;24(9):1060-5. pmid: 25645194 doi: 10.1002/pon.3765
34. Johansson M, Rydén A, Finizia C. Mental adjustment to cancer and its relation to anxiety, depression, HRQL and survival in patients with laryngeal cancer - A longitudinal study. BMC Cancer. 2011;11:283. pmid: 21718478 doi: 10.1186/1471-2407-11-283
35. Sayılan AA, Doğan MD. Illness perception, perceived social support and quality of life in patients with a diagnosis of cancer. Eur J Cancer Care (Engl). 2020;29(4):e13252. pmid: 32495471 doi: 10.1111/ecc.13252
36. Moore KS, Hemmer CR, Taylor JM, Malcom AR. Nursing professionals’ stress level during coronavirus disease 2019: A looming workforce issue. J Nurse Pract. 2021;17(6):702-6. pmid: 33642956 doi: 10.1016/j.nurpra.2021.02.024
37. Champion VL, Skinner CS. The health belief model. 4th ed. In: Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Editors. Health behavior and health education: Theory, research, and practice. 2008. P. 45-65.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
