1- گروه روانشناسی،دانشکده علوم انسانی ،واحد ساوه ،دانشگاه آزاد اسلامی ، ساوه ، ایران
2- گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران)نویسنده مسئول) ، dr_zahrakar@khu.ac.ir
3- دانشگاه خوارزمی
چکیده: (253 مشاهده)
مقدمه
پرستاران به عنوان نیروی اصلی و مهمترین حاملان نظام سلامت نقش اساسی در تداوم مراقبت دارند. پرستاران زن متاهل علاوه بر انجام مشاغل پر استرس و فرسودگی شغلی بالا، باید نقش های دیگری مانند جفت گیری و مادری را نیز ایفا کنند. بنابراین این فشار، استرس و خستگی بیشتر مشهود است. بنابراین برای کاهش این مشکلات افزایش تاب آوری در این گروه بیش از پیش است. در سال های اخیر رویکرد روانشناسی مثبت گرا با شعار توجه به استعدادها و توانایی های انسان مورد توجه محققان قرار گرفته است. عواملی که انسان را با نیازها و تهدیدات زندگی سازگارتر می کند، تاب آوری نامیده می شود. تاب آوری بنیادی ترین سازه های مورد تحقیق در این رویکرد است که به ویژه در حوزه روانشناسی رشد، روانشناسی خانواده و سلامت روان جایگاه ویژه ای دارد.
روش
پژوهش حاضر بر اساس هدف بنیادی و از نظر روش گردآوری داده های توصیفی از نوع همبستگی مدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش را کلیه پرستاران زن متاهل بیمارستانها و مراکز درمانی دولتی استان البرز در سال 1401 تشکیل میدهند که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای 400 نفراز بین واحدها و بخش های محتلف درمانی انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون )2003)، تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی و همکاران(2001) ومقیاس صمیمیت زناشویی باگاروزی (2001 ) استفاده گردید جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون مدل معادلات ساختاری و از نرم افزارهای spss نسخه 26 و Amos نسخه 24جهت تحلیل داده ها استفاده شد که نتایج نشان می دهد داده ها با مدل مفهومی پژوهش برازش دارند.همچنین نقش واسطه گری صمیمیت زناشویی بین تنظیم شناختی هیجان و تاب آوری تایید شد.ُ
نتایج
از 400 پرستار زن متاهل، نتایج اطلاعات دموگرافیک بر اساس سن (25-20 سال، 152 نفر) 38 درصد؛ از نظر تحصیلات (لیسانس 265 نفر، 66.25 درصد، بر اساس تعداد فرزندان، بدون فرزند با 144 نفر). 36 درصد، سابقه اشتغال (تا 5 سال سابقه، 198 نفر 49.5 درصد بر اساس مدت ازدواج، تا 5 سال ازدواج، 166 نفر 41.5 درصد) همچنین بیشترین تعداد اختلاف زندگی مشترک (382 نفر). 95.5 درصد بیشترین درصد شرکت کننده را تشکیل می دادند. آلفای کرونباخ، تنظیم شناختی هیجان 84/0 ، صمیمیت زناشویی 87/0 و تاب آوری 81/0 بود. همچنین متغیرهای انحراف معیار، چولگی و کشیدگی، متغیر تنظیم شناختی هیجان 680/0-، 195/0- و 905/0- ، متغیر صمیمیت زناشویی 89.597، 0.887- و 0.019- و متغیرهای تاب آوری به ترتیب 055/0-، 202/0- و 131/1- بدست آمد. همچنین ماتریس همبستگی بین متغیرهای تنظیم هیجانی شناختی ، صمیمیت زناشویی و تاب آوری در 01/0 (، 729/0 و 796/0) به دست آمد که رابطه مثبت ومعنادری بین متغیرها بدست آمد، بنابراین امکان بررسی مدل تحقیق فراهم شد.
برای بررسی برازندگی مدل از مدل ساختاری استفاده شدکه شاخص های برازش (مقایسه ای (CFI)؛ نیکویی برازش انطباقی (AGFI)؛برازندگی افزایشی (IFI)؛ نیکویی برازش (GFI)، هنجار شده ( NFI) ،تناسب نسبی ( RFI) فزاینده (IFI) و هنجارنشده ( TLI) به ترتیب938/0، 908/0، 915/0، 947/0 ، 923/0 ،915/0 و 909/0 که بزرگتر از 90/0 و شاخص برازش مقتصد (PCFI)، شاخص برازش هنجار شده مقتصد (PNFI)، به ترتیب 796/0، 748/0 بدست آمده اند که بیشتر از 60/0 می باشند و نشان دهنده برازش مناسب و مطلوب مدل دلالت دارند. مقدار شاخص تقریب برازندگی(PCLOSE) ،019/0 وشاخص خطای ریشه ی مجذور میانگین تقریب) RMSEA ( برابر 049/0که بر اساس مدل کلاین نشان دهنده برازش مدل است.جهت ارزیابی روابط واسطهای یا میانجی در مدل دوم نیز از آزمون بوت استرپ و برای بررسی وضعیت میانجیگری از نمودار تصمیمگیری تحلیل میانجیگری با استفاده از روش بوت استرپینگ استفاده شد. رابطه تنظیم شناختی هیجان با تاب آوری با میانجیگری صمیمیت زناشویی که اثر مستقیم و غیر مستقیم و کل آن به ترتیب 135/0، 352/0 و 487/0 حاصل شد.همچنین بارهای عاملی استاندارد برای مسیر تنظیم شناختی هیجان به صمیمیت زناشویی و تاب آوری به ترتیب 052/3و 875/0بدست آمد.که همگی بالای 5/0 می باشدخطای استاندارد مسیرهای فوق برای صمیمیت زناشویی نیز به ترتیب 291/0 و 208/0 حاص شد.همچنین نسبت بحرانی یا آماره تی که از تقسیم برآورد بر خطای استاندارد حاصل میگردد برای صمیمیت زناشویی به ترتیب487/10و 370/4 حاصل شد و بدست آمد. و برای مسیرهای فوق معنادار بدست آمد.
نتیجه گیری
هدف از این پژوهش بررسی مدل تابآوری مبتنی بر تنظیم شناختی هیجان با نقش میانجی صمیمیت زناشویی بود. نتایج نشان داد که ضریب مسیر مستقیم تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری معنادار بود(4،7،11)همچنین نتایج نشان داد که تنظیم شناختی هیجان بر تاب آوری بواسطه نقش میانجی صمیمیت زناشویی معنادار بدست آمد(2،5،3). می توان ادعا کرد که هر چه زوج ها کنترل بیشتری بر عواطف و احساسات و هیجانات خود داشته باشند، بیشتر می توانند خودپنداره مثبتی به دست آورند و مستقل عمل کنند و در موقعیت های مختلف فردی، اجتماعی و شغلی، توانایی بیشتری در کنترل هیجانات خود داشته باشند. همچنین موقعیت خود را در این مواقع تثبیت می کنند و عدم وابستگی را در نظر می گیرند و در روابط خود با دیگران در مورد عواطف خود و هیجاناتشان قابل کنترل ترند. 4(بنابراین هر چه افراد بر اساس منطق، استدلال، نگاه جامع به شرایط، عقلانیت و عاری از عواطف و هیجانات کاذب تصمیم گیری کنند و در انتخاب آنها عوامل مختلف شناختی، عاطفی، عاطفی و رفتاری مناسب تر و عاری از افراط و تفریط باشدبنابراین در تبیین نتایج تحقیق می توان بیان کرد که صمیمیت زناشویی می تواند حلقه پیوندی برای افزایش تاب آوری زوج های دارای تنظیم شناختی هیجان باشد.
رعایت اخلاق تحقیق
به شرکت کنندگان در مطالعه اطمینان داده شد که اطلاعات آنها حفظ خواهد شد. فرم رضایت آگاهانه به همه داده شد و شرکت کنندگان فرم را امضا کردند. این پژوهش دارای کد کمیته اخلاق IR. ZUMS. REC.1401.297 از دانشگاه علوم پزشکی البرز می باشد.
حامی مالی
به گفته نویسندگان، هیچ حمایت مالی برای تحقیق وجود نداشت.
تضاد منافع
به گفته نویسندگان، این مقاله تضاد منافع ندارد.
با تشکر و قدردانی
نویسندگان مقاله از معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، مسئولین دانشگاه علوم پزشکی البرز، همکاران مراکز بهداشتی درمانی کرج و کلیه پرستاران زن شرکت کننده در این پژوهش صمیمانه قدردانی می نمایند.
نوع مطالعه:
پژوهشي اصیل |
موضوع مقاله:
پرستاری دریافت: 1403/5/26 | پذیرش: 1403/8/5